ਇਹ ਸਾਲ 2023 ਦੇ ਬਿਲਕੁਲ ਉਲਟ ਹੈ ਜਦੋਂ ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਨੇ ‘ਪਠਾਨ’ ਅਤੇ ‘ਜਵਾਨ’ ਸਮੇਤ ਚਾਰ ‘ਬਲਾਕਬਸਟਰ’ ਫਿਲਮਾਂ ਦਿਤੀਆਂ ਸਨ
Bollywood 2024 : ਫਾਰਮੂਲਾ ਕਹਾਣੀਆਂ ਅਤੇ ਐਕਸ਼ਨ ਡਰਾਮਾ ’ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਫਿਲਮਾਂ ਇਸ ਸਾਲ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਦੀਆਂ ਉਮੀਦਾਂ ’ਤੇ ਖਰਾ ਉਤਰਨ ’ਚ ਅਸਫਲ ਰਹੀਆਂ, ਜਦਕਿ ‘ਪੁਸ਼ਪਾ 2’ ਅਤੇ ‘ਕਲਕੀ 2898 ਏ.ਡੀ.’ ਵਰਗੀਆਂ ਤੇਲਗੂ ਬਲਾਕਬਸਟਰ ਫਿਲਮਾਂ ਦਾ ਟਿਕਟ ਖਿੜਕੀ ’ਤੇ ਦਬਦਬਾ ਰਿਹਾ।
ਹਿੰਦੀ ਫਿਲਮ ਉਦਯੋਗ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਸਿਨੇਮਾਘਰਾਂ ’ਚ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ‘ਲੈਲਾ ਮਜਨੂੰ’, ‘ਤੁੰਬਾਡ’, ‘ਵੀਰ ਜ਼ਾਰਾ’ ਵਰਗੀਆਂ ਫਿਲਮਾਂ ਦੀ ਮੁੜ ਰਿਲੀਜ਼ ’ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਰਿਹਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਦੀ ਹਾਰਰ ਕਾਮੇਡੀ ਫਿਲਮ ‘ਸਤਰੀ 2‘ ਕਾਫੀ ਸਫਲ ਰਹੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ 597 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਕਮਾਈ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਕੋਈ ਵੀ ਹਿੰਦੀ ਫਿਲਮ 2024 ’ਚ ਬਾਕਸ ਆਫਿਸ ’ਤੇ 500 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਅੰਕੜੇ ਦੇ ਨੇੜੇ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚ ਸਕੀ।
ਫਿਲਮ ਦੇ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ ਵਲੋਂ ਸਾਂਝੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਅੰਕੜਿਆਂ ਮੁਤਾਬਕ 5 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਰਿਲੀਜ਼ ਹੋਈ ਅੱਲੂ ਅਰਜੁਨ ਸਟਾਰਰ ਫਿਲਮ ‘ਪੁਸ਼ਪਾ 2’ ਨੇ ਇਕੱਲੇ ਹਿੰਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ’ਚ 700 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੀ ਕਮਾਈ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਫਿਲਮ ਨੇ ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ’ਚ 1700 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੀ ਕਮਾਈ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਇਕ ਵਿਲੱਖਣ ਪ੍ਰਚਾਰ ਰਣਨੀਤੀ ’ਚ, ਅਰਜੁਨ ਨੇ ਫਿਲਮ ਦੇ ਟ੍ਰੇਲਰ ਨੂੰ ਰਿਲੀਜ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਪਟਨਾ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕੀਤੀ, ਇਹ ਸੰਕੇਤ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਕਿ ਨਿਰਮਾਤਾ ਇਸ ਨੂੰ ਸਿਰਫ ਤੇਲਗੂ ਫਿਲਮ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਇਕ ‘ਪੈਨ-ਇੰਡੀਆ ਫਿਲਮ’ ਵਜੋਂ ਪੇਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਸਾਲ 2021 ’ਚ ਰਿਲੀਜ਼ ਹੋਈ ‘ਪੁਸ਼ਪਾ 1’ ਨੇ ਹਿੰਦੀ ਖੇਤਰ ’ਚ ਹੈਰਾਨੀਜਨਕ ਤੌਰ ’ਤੇ ਚੰਗਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਕੀਤਾ ਸੀ।
ਮਲਿਆਲਮ ਸੁਪਰਸਟਾਰ ਮੋਹਨ ਲਾਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ‘ਪੁਸ਼ਪਾ 2’ ਵਰਗੀਆਂ ਫਿਲਮਾਂ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਭਾਰਤੀ ਫਿਲਮ ਉਦਯੋਗ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, ‘‘ਮਨੋਰੰਜਕ ਫਿਲਮ ਬਣਾਉਣਾ ਅਤੇ ਵੱਡੀ ਸਫਲਤਾ ਹਾਸਲ ਕਰਨਾ ਕੋਈ ਆਸਾਨ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਬਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕਾਰਕਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਇਕ ਜਾਦੂਈ ਨੁਸਖਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੋਈ ਵੀ ਫਾਰਮੂਲਾ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦਾ। ‘ਪੁਸ਼ਪਾ’ ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਫਿਲਮਾਂ ਭਾਰਤੀ ਫਿਲਮ ਉਦਯੋਗ ਨੂੰ ਬਦਲ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।’’
ਟਰੇਡ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਸੈਕਨਿਲਕ ਅਨੁਸਾਰ ‘ਪੁਸ਼ਪਾ 2’ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਗ ਅਸ਼ਵਿਨ ਦੀ ਫਿਲਮ ‘ਕਲਕੀ’ ਨੇ ਇਸ ਸਾਲ ਜੂਨ ’ਚ ਇਕੱਲੇ ਹਿੰਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ’ਚ 290 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੀ ਕਮਾਈ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਤੇਲਗੂ ਸੁਪਰਸਟਾਰ ਪ੍ਰਭਾਸ ਸਟਾਰਰ ਫਿਲਮ ‘ਕਲਕੀ’ ’ਚ ਅਮਿਤਾਭ ਬੱਚਨ ਅਤੇ ਦੀਪਿਕਾ ਪਾਦੁਕੋਣ ਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾਵਾਂ ’ਚ ਹਨ।
ਇਹ ਸਾਲ 2023 ਦੇ ਬਿਲਕੁਲ ਉਲਟ ਹੈ ਜਦੋਂ ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਨੇ ‘ਪਠਾਨ’ ਅਤੇ ‘ਜਵਾਨ’ ਸਮੇਤ ਚਾਰ ‘ਬਲਾਕਬਸਟਰ’ ਫਿਲਮਾਂ ਦਿਤੀਆਂ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ਦੀਆਂ ਟਿਕਟ ਖਿੜਕੀਆਂ ’ਤੇ 1,000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੀ ਕਮਾਈ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਚਾਰ ਫਿਲਮਾਂ ’ਚ ਸੰਨੀ ਦਿਓਲ ਦੀ ‘ਗਦਰ 2’ ਅਤੇ ਰਣਬੀਰ ਕਪੂਰ ਦੀ ‘ਐਨੀਮਲ’ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਟ੍ਰੇਡ ਐਨਾਲਿਸਟ ਤਰਨ ਆਦਰਸ਼ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘‘ਮੈਂ ਇਸ ਨੂੰ ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਲਈ ਬੁਰਾ ਸਾਲ ਨਹੀਂ ਕਹਾਂਗਾ, ਪਰ ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਨਾਲ ਕਰੋਗੇ ਜਦੋਂ ਸਾਡੀਆਂ ਚਾਰ ਫਿਲਮਾਂ ਨੇ ਟਿਕਟ ਵਿੰਡੋ ’ਤੇ 400 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਅੰਕੜਾ ਪਾਰ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਬੁਰਾ ਸਾਲ ਕਿਹਾ ਜਾਵੇਗਾ। ‘ਸਤਰੀ 2‘ ਅਤੇ ਤੇਲਗੂ ਫਿਲਮ ‘ਪੁਸ਼ਪਾ 2’ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਇਹ ਸਾਲ ਇੰਨਾ ਚੰਗਾ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ।’’
ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, ‘‘ਟਿਕਟ ਖਿੜਕੀ ’ਤੇ ਕਮਾਈ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਕਈ ਕਦਮ ਹਨ, ਪਰ ਕੁੱਝ ਸਬਕ ਸਿੱਖਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ, ਸਾਨੂੰ ਅਜਿਹੀਆਂ ਫਿਲਮਾਂ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ ਜੋ ਪੂਰੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ। ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਵੱਡੀ ਵਾਪਸੀ ਕਰੇਗਾ।’’
ਮਿਰਾਜ ਐਂਟਰਟੇਨਮੈਂਟ ਲਿਮਟਿਡ ਦੇ ਮੈਨੇਜਿੰਗ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਅਮਿਤ ਸ਼ਰਮਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ 2024 ਹਿੰਦੀ ਸਿਨੇਮਾ ਲਈ ‘ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ’ ਰਿਹਾ। ਉਸ ਨੇ ਦਸਿਆ ਕਿ ਕਾਰੋਬਾਰ 2023 ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਘੱਟੋ ਘੱਟ 30 ਫ਼ੀ ਸਦੀ ਘੱਟ ਸੀ। ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਤੌਰ ’ਤੇ 2024 ਅਤੇ 2023 ਵਿਚਾਲੇ ਕੋਈ ਤੁਲਨਾ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਪਰ ਸਾਲ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ‘ਫਾਈਟਰ’ ਨਾਲ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਹਿੰਦੀ ਸਿਨੇਮਾ ਨੇ ਇਸ ਐਕਸ਼ਨ ਫਿਲਮ ’ਤੇ ਵੱਡਾ ਦਾਅ ਲਗਾਇਆ ਸੀ ਪਰ ਇਹ ਚੰਗੇ ਨਤੀਜੇ ਦੇਣ ’ਚ ਅਸਫਲ ਰਹੀ। ‘ਪਠਾਨ’ ਫੇਮ ਸਿਧਾਰਥ ਆਨੰਦ ਵਲੋਂ ਨਿਰਦੇਸ਼ਤ ਅਤੇ ਰਿਤਿਕ ਰੋਸ਼ਨ ਅਤੇ ਦੀਪਿਕਾ ਪਾਦੁਕੋਣ ਸਟਾਰਰ ਫਿਲਮ ‘ਫਾਈਟਰ’ ਸਾਲ 2023 ’ਚ ਸ਼ਾਹਰੁਖ ਖਾਨ ਸਟਾਰਰ ਫਿਲਮ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਨੂੰ ਦੁਹਰਾ ਨਹੀਂ ਸਕੀ।
ਸੈਕਨਿਲਕ ਅਨੁਸਾਰ, ਵੱਡੇ ਬਜਟ ਦੀ ਫਿਲਮ, ਜਿਸ ਦੀ ਕੀਮਤ ਕਥਿਤ ਤੌਰ ’ਤੇ ਲਗਭਗ 250 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ’ਚ ਹਾਈ-ਆਕਟੇਨ ਐਕਸ਼ਨ ਸੀਨਜ਼ ਹਨ, ਟਿਕਟ ਵਿੰਡੋ ’ਤੇ ਚੰਗਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੀ ਅਤੇ (ਇਹ) ਸਿਰਫ 212 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਕਮਾਈ ਕਰ ਸਕੀ।
ਅਜੇ ਦੇਵਗਨ ਸਟਾਰਰ ‘ਸਿੰਘਮ ਅਗੇਨ’ ਨੇ 247 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਕਮਾਈ ਨਾਲ ਚੰਗਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਕੀਤਾ ਪਰ ਬਲਾਕਬਸਟਰ ਬਣਨ ਤੋਂ ਖੁੰਝ ਗਈ। ਸਿਧਾਰਥ ਮਲਹੋਤਰਾ ਸਟਾਰਰ ‘ਯੋਧਾ’, ਅਕਸ਼ੈ ਕੁਮਾਰ ਦੀ ‘ਬੜੇ ਮੀਆਂ ਛੋਟੇ ਮੀਆਂ’, ਦੇਵਗਨ ਦੀ ‘ਮੈਦਾਨ’ ਅਤੇ ਆਰੀਅਨ ਦੀ ‘ਚੰਦੂ ਚੈਂਪੀਅਨ’ ਅਤੇ ਆਲੀਆ ਭੱਟ ਸਟਾਰਰ ‘ਜਿਗਰਾ’ ਵੀ ਟਿਕਟ ਵਿੰਡੋ ਤੋਂ ਨਿਰਾਸ਼ ਰਹੀਆਂ।
ਬਾਕਸ ਆਫਿਸ ’ਤੇ ਅਕਸ਼ੈ ਦੀਆਂ ਫਿਲਮਾਂ ਦਾ ਨਿਰਾਸ਼ਾਜਨਕ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ‘ਬੜੇ ਮੀਆਂ ਛੋਟੇ ਮੀਆਂ’ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ ਅਤੇ ‘ਸਰਫੀਰਾ’ ਅਤੇ ‘ਖੇਲ ਖੇਲ ਮੇਂ’ ਦੋਵੇਂ ਚੰਗਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੀਆਂ। ‘ਸ਼ੈਤਾਨ’, ‘ਮੁੰਜਿਆ’ ਅਤੇ ‘ਕਰੂ’ ਵਰਗੀਆਂ ਦਰਮਿਆਨੇ ਬਜਟ ਦੀਆਂ ਫਿਲਮਾਂ ਲਈ ਇਹ ਚੰਗਾ ਸਾਲ ਰਿਹਾ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲਾਭਕਾਰੀ ਕਾਰੋਬਾਰ ਕੀਤਾ।
ਦੇਵਗਨ ਅਤੇ ਆਰ. ਮਾਧਵਨ ਦੀ ਅਦਾਕਾਰੀ ਵਾਲੀ ਇਕ ਡਰਾਉਣੀ ਫਿਲਮ ‘ਸ਼ੈਤਾਨ’ 148 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਕਮਾਈ ਨਾਲ ਹੈਰਾਨੀਜਨਕ ਹਿੱਟ ਵਜੋਂ ਉਭਰੀ। ਕਰੀਨਾ ਕਪੂਰ ਖਾਨ, ਤੱਬੂ ਅਤੇ ਕ੍ਰਿਤੀ ਸੈਨਨ ਸਟਾਰਰ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਕਾਮੇਡੀ ਫਿਲਮ ‘ਕਰੂ’ ਨੇ 89 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਕਮਾਈ ਕੀਤੀ, ਜੋ ਇਸ ਦੇ ਬਜਟ ਤੋਂ ਲਗਭਗ ਦੁੱਗਣੀ ਹੈ।
ਟਿਕਟ ਵਿੰਡੋ ’ਤੇ ਹਿੰਦੀ ਫਿਲਮਾਂ ਦੇ ਨਿਰਾਸ਼ਾਜਨਕ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਕਾਂ ਨੇ ਸਿਨੇਮਾਘਰਾਂ ਨੂੰ ਭਰਨ ਲਈ ਕਈ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਕਲਾਸਿਕ ਫਿਲਮਾਂ ’ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਕੀਤਾ। ਸ਼ਾਹਰੁਖ ਖਾਨ ਦੀ ‘ਕਰਨ ਅਰਜੁਨ’, ‘ਕਲ ਹੋ ਨਾ ਹੋ’, ‘ਦਿਲਵਾਲੇ ਦੁਲਹਨੀਆ ਲੇ ਜਾਏਂਗੇ’ ਅਤੇ ‘ਚੱਕ ਦੇ! ਇੰਡੀਆ’ ਨੂੰ ਵੱਡੇ ਪਰਦੇ ’ਤੇ ਦੁਬਾਰਾ ਵਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਅਨੁਰਾਗ ਕਸ਼ਯਪ ਦੀ 2012 ਦੀ ਹਿੱਟ ਫਿਲਮ ‘ਗੈਂਗਸ ਆਫ ਵਾਸੇਪੁਰ’, ਸਲਮਾਨ ਖਾਨ ਦੀ ‘ਮੈਨੇ ਪਿਆਰ ਕੀਆ’, ‘ਰਹਿਨਾ ਹੈ ਤੇਰੇ ਦਿਲ ਮੇਂ’, ‘ਰੌਕਸਟਾਰ’, ‘ਜਬ ਵੀ ਮੈਟ’, ‘ਯੇ ਜਵਾਨੀ ਹੈ ਦੀਵਾਨੀ’ ਵੀ ਸਿਨੇਮਾਘਰਾਂ ’ਚ ਦੁਬਾਰਾ ਵਿਖਾਈ ਗਈ।
ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਨੇ ਖਾਸ ਤੌਰ ’ਤੇ ਇਮਤਿਆਜ਼ ਅਲੀ ਦੀ ‘ਲੈਲਾ ਮਜਨੂੰ’ (ਅਵਿਨਾਸ਼ ਤਿਵਾੜੀ ਅਤੇ ਤ੍ਰਿਪਤੀ ਡਿਮਰੀ ਦੀ ਅਦਾਕਾਰੀ) ਅਤੇ ਅਦਾਕਾਰ-ਨਿਰਮਾਤਾ ਸੋਹਮ ਸ਼ਾਹ ਦੀ ਫਿਲਮ ‘ਤੁੰਬਾਡ’ ਨੂੰ ਪਸੰਦ ਕੀਤਾ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਹਾਂ ਫਿਲਮਾਂ ਨੇ ਟਿਕਟ ਖਿੜਕੀ ’ਤੇ ਅਪਣੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਨਾਲੋਂ ਬਿਹਤਰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ।
ਹਾਲ ਹੀ ’ਚ ਇਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ’ਚ ਅਦਾਕਾਰ ਮਨੋਜ ਬਾਜਪਾਈ ਨੇ ਮੰਨਿਆ ਕਿ ਹਿੰਦੀ ਸਿਨੇਮਾ ਮੰਦੀ ਦੇ ਦੌਰ ’ਚੋਂ ਲੰਘ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਬਾਜਪਾਈ ਦਾ ਇਹ ਵੀ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਫਿਲਮ ਟਿਕਟਾਂ ਦੀਆਂ ਵਧਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵੀ ਇਕ ਕਾਰਨ ਹਨ ਕਿ ਦਰਸ਼ਕ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ’ਚ ਫਿਲਮਾਂ ਵੇਖਣ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦੇ।
