ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਕਿਸਮਤ ਬਦਲ ਸਕਦਾ ਹੈ ਮਧੂਮੱਖੀ ਪਾਲਣ ਦਾ ਧੰਦਾ
Published : Jun 29, 2020, 11:17 am IST
Updated : Jun 29, 2020, 11:17 am IST
SHARE ARTICLE
Beekeeping,
Beekeeping,

ਖੇਤੀ ਦੀ ਕਿਰਿਆ ਛੋਟੇ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਵਿਚ ਬਦਲਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਤੇ ਬਾਗਬਾਨੀ ਉਤਪਾਦਨ ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਖੇਤੀ ਦੀ ਕਿਰਿਆ ਛੋਟੇ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਵਿਚ ਬਦਲਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਤੇ ਬਾਗਬਾਨੀ ਉਤਪਾਦਨ ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਕੁਲ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਲਾਇਕ ਜ਼ਮੀਨ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਫਸਲ, ਸਬਜੀਆਂ ਅਤੇ ਫਲਾਂ ਦੇ ਭਰਪੂਰ ਉਤਪਾਦਨ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਦੂਜੇ ਹੋਰ ਕਈ ਧੰਦਿਆਂ ਤੋਂ ਚੰਗੀ ਕਮਾਈ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।

Bee keepingBee keeping

ਮਧੂਮੱਖੀ ਪਾਲਣ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਕੰਮ ਹੈ ਜੋ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਲਾਭ ਪਹੁੰਚਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਘੱਟ ਖ਼ਰਚੀਲਾ ਘਰੇਲੂ ਉਦਯੋਗ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿਚ ਕਮਾਈ, ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਅਤੇ ਮਹੌਲ ਸ਼ੁੱਧ ਰੱਖਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਸਮਾਜ ਦੇ ਹਰ ਵਰਗ ਦੇ ਲੋਕ ਅਪਣਾ ਕੇ ਇਸ ਕੋਲੋਂ ਮੁਨਾਫ਼ਾ ਖੱਟ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਮਧੂ ਮੱਖੀ ਪਾਲਣ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਤੇ ਬਾਗਬਾਨੀ ਉਤਪਾਦਨ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਵੀ ਰੱਖਦਾ ਹੈ।

Bee keepingBee keeping

ਮਧੂਮੱਖੀਆਂ ਮੋਨ ਭਾਈਚਾਰੇ ਵਿਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕੀੜੀਆਂ ਵਾਂਗੂ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵ ਹਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਨਕਲੀ ਘਰ (ਹਈਵ) ਵਿਚ ਪਾਲ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਾਧੇ ਕਰਨ, ਸ਼ਹਿਦ ਅਤੇ ਮੋਮ ਆਦਿ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਨੂੰ ਮਧੂਮੱਖੀ ਪਾਲਣ ਕਹਿੰਦੇ ਹੈ। ਸ਼ਹਿਦ ਅਤੇ ਮੋਮ ਦੇ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਪਦਾਰਥ, ਜਿਵੇਂ ਗੂੰਦ (ਪ੍ਰੋਪੋਲਿਸ, ਰਾਇਲ ਜੇਲੀ, ਡੰਗ-ਜ਼ਹਿਰ) ਵੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਨਾਲ ਹੀ ਮਧੂ ਮੱਖੀ ਦੇ ਫੁੱਲਾਂ ਦਾ ਰਸ ਚੂਸਣ ਕਾਰਨ ਫਸਲ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਵਿਚ ਤਕਰੀਬਨ ਇਕ ਚੌਥਾਈ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ।

Bee keepingBee 

ਅੱਜ ਕੱਲ, ਮੱਖੀ ਪਾਲਣ ਨੇ ਕਾਟੇਜ ਇੰਡਸਟਰੀ ਦਾ ਦਰਜਾ ਲਿਆ ਹੈ। ਪੇਂਡੂ ਭੂਮੀਹੀਣ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਆਮਦਨੀ ਦਾ ਇੱਕ ਚੰਗਾ ਸਾਧਨ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ ਮਧੂਮੱਖੀ ਪਾਲਣ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਕਾਰਜ ਜਿਵੇਂ ਮਧੂਸ਼ਾਲਾ, ਲੋਹਾਰ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਦ ਦੀ ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਵਰਗੇ ਮੱਛੀ ਪਾਲਣ ਦੇ ਕੰਮ ਵਿਚ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦੇ ਮੌਕੇ ਵੀ ਉਪਲਬਧ ਹਨ। ਮਧੂਮੱਖੀ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿਚ ਇੱਕ ਰਾਣੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ 100 - 200 ਨਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਪੂਰੀ ਵਿਕਸਿਤ ਮਾਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਮਾਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

Bee keepingBee keeping

ਰਾਣੀ ਮਧੂਮੱਖੀ ਦਾ ਕਾਰਜ ਆਂਡੇ ਦੇਣਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਕ ਇਟੈਲਿਅਨ ਜਾਤੀ ਦੀ ਰਾਣੀ ਇੱਕ ਦਿਨ ਵਿਚ 1500 - 1600 ਆਂਡੇ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਦੇਸੀ ਮੱਖੀ ਕਰੀਬ 100 - 100 ਆਂਡੇ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਉਮਰ ਔਸਤ  2-3 ਸਾਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਕਮੇਰੀ / ਠੰਡੀ, ਇਹ ਅਪੂਰਣ ਮਾਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਮੌਨਗ੍ਰਹ ਦੇ ਸਾਰੇ ਕਾਰਜ ਜਿਵੇਂ ਅੰਡੇ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਕਰਨਾ, ਫਲਾਂ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਸਰੋਤਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣਾ,  ਫੁੱਲਾਂ ਤੋਂ ਰਸ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨਾ, ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਛੱਤਿਆਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਨਾ ਆਦਿ। ਇਸਦੀ ਉਮਰ ਲੱਗਭਗ 2 - 3 ਮਹੀਨੇ ਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

Bee keepingBee keeping

ਨਰ ਮਧੂ ਮੱਖੀ / ਆਲਸੀ, ਇਹ ਰਾਣੀ ਨਾਲੋਂ ਛੋਟੀ ਅਤੇ ਕਮੇਰੀ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਰਾਣੀ ਮਧੂਮੱਖੀ ਦੇ ਨਾਲ ਸੰਭੋਗ ਦੇ ਬਿਨਾ ਇਹ ਕੋਈ ਕਾਰਜ ਨਹੀ ਕਰਦੀ। ਸੰਭੋਗ ਦੇ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਔਸਤ ਉਮਰ ਕਰੀਬ 60 ਦਿਨ ਦੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

SHARE ARTICLE

ਸਪੋਕਸਮੈਨ ਸਮਾਚਾਰ ਸੇਵਾ

Advertisement

2 Punjabi youths shot dead in Canada : ਇੱਕ ਦੀ ਗੋ.ਲੀ.ਆਂ ਲੱਗਣ ਨਾਲ ਤੇ ਦੂਜੇ ਦੀ ਸਦਮੇ ਕਾਰਨ ਹੋਈ ਮੌਤ

15 Dec 2025 3:03 PM

Punjabi Gurdeep Singh shot dead in Canada: "ਆਜਾ ਸੀਨੇ ਨਾਲ ਲੱਗਜਾ ਪੁੱਤ, ਭੁੱਬਾਂ ਮਾਰ ਰੋ ਰਹੇ ਟੱਬਰ

15 Dec 2025 3:02 PM

Adv Ravinder Jolly : ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੁੱਦੇ ਛੱਡ ਘੋੜਿਆਂ ਦੀ ਹਾਰ ਜਿੱਤ ਦੇ ਕੰਮ ਲੱਗੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖ ਵਕੀਲ ਦੀ ਲਾਹਨਤ

15 Dec 2025 3:02 PM

Rupinder Kaur ਦੇ Father ਕੈਮਰੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਕੇ ਹੋਏ ਭਾਵੁਕ,ਦੱਸੀ ਪੂਰੀ ਅਸਲ ਕਹਾਣੀ, ਕਿਹਾ- ਮੇਰੀ ਧੀ ਨੂੰ ਵੀ ਮਿਲੇ..

14 Dec 2025 3:04 PM

Haryana ਦੇ CM Nayab Singh Saini ਨੇ VeerBal Divas ਮੌਕੇ ਸਕੂਲਾ 'ਚ ਨਿਬੰਧ ਲੇਖਨ ਪ੍ਰਤੀਯੋਗਿਤਾ ਦੀ ਕੀਤੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ

14 Dec 2025 3:02 PM
Advertisement