ਘਟਨਾ ’ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਮਾਲਕ, ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਮੈਨੇਜਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਦੀ ਜਾਂਚ ਜਾਰੀ
ਗੋਪੇਸ਼ਵਰ (ਉੱਤਰਾਖੰਡ): ਚਮੋਲੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਸੀਵਰੇਜ ਟ੍ਰੀਟਮੈਂਟ ਪਲਾਟ ’ਚ ਕਰੰਟ ਫੈਲ ਜਾਣ ਨਾਲ ਹੋਈ 16 ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ’ਚ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਸਨਿਚਰਵਾਰ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਜਣਿਆਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਚਮੋਲੀ ਦੇ ਪੁਲਿਸ ਸੂਪਰਡੈਂਟ ਪਰਮਿੰਦਰ ਡੋਬਾਲ ਨੇ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਦਸਿਆ ਕਿ ਨਾਮਾਮਿ ਗੰਗੇ ਦੇ ਸੀਵਰੇਜ ਟ੍ਰੀਟਮੈਂਟ ਪਲਾਂਟ (ਐਸ.ਟੀ.ਪੀ.) ’ਚ ਬਿਜਲੀ ਉਪਕਰਨਾਂ ਦੇ ਸੰਚਾਲਨ ’ਚ ਲਾਪ੍ਰਵਾਹੀ ਵਰਤਣ ਦੇ ਦੋਸ਼ ’ਚ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਜਲ ਸਰੋਤ ਦੇ ਚਮੋਲੀ ’ਚ ਲੱਗੇ ਇੰਚਾਰਜ ਸਹਾਇਤ ਇੰਜਨੀਅਰ ਹਰਦੇਵ ਲਾਲ ਆਰੀਆ, ਬਿਜਲੀ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਲਾਈਨਮੈਨ ਮਹਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਐਸ.ਟੀ.ਪੀ. ਦਾ ਸੰਚਾਲਨ ਕਰ ਰਹੀ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਸਥਾਨਕ ਸੂਪਰਵਾਈਜ਼ਰ ਪਵਨ ਚਮੋਲੀ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਇਸ ਬਾਬਤ ਭਵਿੱਖ ’ਚ ਹੋਰ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰੀਆਂ ਹੋਣ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਦਿੰਦਿਆਂ ਡੋਬਾਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਘਟਨਾ ’ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਮਾਲਕ, ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਮੈਨੇਜਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਬੂਤ ਇਕੱਠੇ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਚਮੋਲੀ ’ਚ ਅਲਕਨੰਦਾ ਨਦੀ ਦੇ ਕੰਢੇ ਸਥਿਤ ਐਸ.ਟੀ.ਪੀ. ’ਚ ਮੰਗਲਵਾਰ ਅਤੇ ਬੁਧਵਾਰ ਨੂੰ ਬਿਜਲੀ ਕਰੰਟ ਲੱਗਣ ਦੀਆਂ ਦੋ ਘਟਨਾਵਾਂ ’ਚ 16 ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ 11 ਹੋਰ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋ ਗਏ। ਹਾਦਸੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੰਚਾਰਜ ਸਹਾਇਕ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਆਰੀਆ ਨੂੰ ਮੁਅੱਤਲ ਕਰ ਦਿਤਾ ਗਿਆ।
ਡੋਬਾਲ ਨੇ ਦਸਿਆ ਕਿ ਇਸ ਹਾਦਸੇ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿਚ ਮਾਲ ਇੰਸਪੈਕਟਰ ਨੀਰਜ ਸਵਰੂਪ ਵਲੋਂ ਦਿਤੀ ਗਈ ਤਹਿਰੀਕ ਦੇ ਆਧਾਰ ’ਤੇ ਚਮੋਲੀ ਕੋਤਵਾਲੀ ’ਚ ਚਮੋਲਾ ਅਤੇ ਹੋਰਾਂ ਵਿਰੁਧ ਭਾਰਤੀ ਦੰਡਾਵਲੀ ਦੀ ਧਾਰਾ 304 ਅਤੇ 13/31 ਖਤਰਨਾਕ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਰੈਗੂਲੇਸ਼ਨ ਐਕਟ-1983 ਤਹਿਤ ਕੇਸ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਸਿਆ ਕਿ ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ਦੌਰਾਨ ਜਲ ਸੰਸਥਾ ਅਤੇ ਬਿਜਲੀ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਪੁੱਛ-ਪੜਤਲ ਅਤੇ ਮੌਕੇ ਦੇ ਨਿਰੀਖਣ ਤੋਂ ਪੁਸ਼ਟੀ ਹੋਈ ਹੈ ਕਿ ਐਸ.ਟੀ.ਪੀ. ਚਲਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਾਂਝੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਲੋਂ ਨਿਯੁਕਤ ਸੁਪਰਵਾਈਜ਼ਰ ਪਵਨ ਚਮੋਲਾ-ਪਟਿਆਲਾ ਦੇ ਜੈਭੂਸ਼ਣ ਮਲਿਕ ਅਤੇ ਕੋਇੰਬਟੂਰ ਦੀ ਕਾਨਫੀਡੈਂਟ ਇੰਜਨੀਅਰਿੰਗ ਇੰਡੀਆ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਲਿਮਟਿਡ ਅਤੇ ਹਰਦੇਵ ਲਾਲ ਆਰੀਆ, ਸੰਚਾਲਨ ਪਲਾਂਟ ਸੰਚਾਲਨ ਇੰਜਨ-ਇੰਚਾਰਜ, ਸੰਚਾਲਨ ਇੰਜਨ-ਇੰਚਾਰਜ ਇੰਜਨੀਅਰ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਬਿਜਲੀ ਉਪਕਰਣਾਂ ਦੇ ਸੰਚਾਲਨ ’ਚ ਲਾਪਰਵਾਹੀ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੁਰਖਿਆ ਨਿਯਮਾਂ ਦੇ ਉਲਟ ‘ਚੇਂਜ ਓਵਰ’ ਨੂੰ ਬਾਕਸ ’ਤੇ ਰਖਿਆ ਅਤੇ ਪੂਰੇ ਐਸ.ਟੀ.ਪੀ. ਨੂੰ ਟੀਨ ਸ਼ੈੱਡ ਅਤੇ ਬਿਜਲੀ ਸੁਚਾਲਕ ਲੋਹਾ ਧਾਤ ਨਾਲ ਬਣੀ ਸੰਰਚਨਾ ’ਚ ਚਲਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਜਿਸ ਨਾਲ 19 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਕਰੰਟ ਲੀਕ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋਈ। ਪੁਲੀਸ ਸੁਪਰਡੈਂਟ ਨੇ ਦਸਿਆ ਕਿ ਐਸ.ਟੀ.ਪੀ. ਦੇ ਸੰਚਾਲਨ ਅਤੇ ਡਿਲੀਵਰੀ ਦੇ ਠੇਕੇ ’ਚ ਵੀ ਗੰਭੀਰ ਬੇਨਿਯਮੀਆਂ ਪਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ।
ਘਟਨਾ ਦੇ ਵੇਰਵੇ ਦਿੰਦਿਆਂ ਡੋਬਾਲ ਨੇ ਦਸਿਆ ਕਿ 19 ਜੁਲਾਈ ਦੀ ਸਵੇਰ ਨੂੰ ਐਸ.ਟੀ.ਪੀ. ’ਚ ਡਿਊਟੀ ’ਤੇ ਤਾਇਨਾਤ ਅਪਰੇਟਰ ਗਣੇਸ਼ ਲਾਲ ਦੀ ਲਾਸ਼ ਪਲਾਂਟ ਦੇ ਬਾਹਰ ਪੌੜੀਆਂ ਕੋਲ ਪਈ ਮਿਲੀ ਸੀ। ਘਟਨਾ ਦੀ ਸੂਚਨਾ ਮਿਲਣ ’ਤੇ ਚਮੋਲੀ ਥਾਣੇ ਤੋਂ ਪਿੱਪਲਕੋਟੀ ਚੌਕੀ ਦੇ ਇੰਚਾਰਜ ਸਬ-ਇੰਸਪੈਕਟਰ ਪ੍ਰਦੀਪ ਰਾਵਤ ਹੋਰ ਪੁਲਸ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਪੰਚਨਾਮਾ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਲਈ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚੇ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਹਿਲੀ ਨਜ਼ਰੇ ਆਪਰੇਟਰ ਦੀ ਮੌਤ ਬਿਜਲੀ ਦਾ ਕਰੰਟ ਲੱਗਣ ਕਾਰਨ ਹੋਈ ਜਾਪਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪੂਰੇ ਅਹਾਤੇ ਵਿਚ ਬਿਜਲੀ ਦਾ ਕਰੰਟ ਲੱਗਣ ਦੇ ਡਰ ਕਾਰਨ ਪੁਲੀਸ ਫੋਰਸ ਇਮਾਰਤ ’ਚ ਨਹੀਂ ਗਈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਸਿਆ ਕਿ ਬਿਜਲੀ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਲਾਈਨਮੈਨ ਸੈਨ ਸਿੰਘ ਵਲੋਂ ਐਸ.ਟੀ.ਪੀ. ਕੰਪਲੈਕਸ ’ਚ ਕਰੰਟ ਨਾ ਹੋਣ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਪੁਲੀਸ ਐਸ.ਟੀ.ਪੀ. ਕੰਪਲੈਕਸ ’ਚ ਦਾਖ਼ਲ ਹੋਈ।
ਡੋਬਾਲ ਨੇ ਦਸਿਆ ਕਿ ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ’ਚ ਇਲਾਕਾ ਨਿਵਾਸੀਆਂ ਨੇ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਕੇ ਮ੍ਰਿਤਕ ਗਣੇਸ਼ ਦੀ ਲਾਸ਼ ਨਾ ਚੁੱਕਣ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਤੁਰਤ ਮੁਆਵਜ਼ਾ ਦੇਣ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੌਕੇ ’ਤੇ ਮੌਜੂਦ ਪੁਲਸ ਫੋਰਸ ਵਲੋਂ ਸ਼ਾਂਤ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਸਿਆ ਕਿ ਲਾਈਨਮੈਨ ਸੈਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਇਕ ਹੋਰ ਲਾਈਨਮੈਨ ਮਹਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਐਸ.ਟੀ.ਪੀ. ’ਚ ਇਕ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋਣ ਬਾਰੇ ਸੂਚਿਤ ਕੀਤਾ
ਪਰ ਉਸ ਨੇ ਇਸ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਦਿਤਾ ਅਤੇ ਨੁਕਸ ਪੈਣ ’ਤੇ 11.12 ਵਜੇ ਸ਼ਟਡਾਊਨ ਲੈ ਕੇ ਇਸ ਨੂੰ ਠੀਕ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਫਿਰ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਜਾਂਚ ਤੋਂ ਕਰੀਬ 11.25 ਵਜੇ ਸ਼ਟਡਾਊਨ ਵਾਪਸ ਲੈ ਲਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਸਿਆ ਕਿ ਇਸ ਕਾਰਨ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਲਾਈਨ ’ਚ ਧਮਾਕੇ ਨਾਲ ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਕਰੰਟ ਫੈਲ ਗਿਆ ਅਤੇ ਐਸ.ਟੀ.ਪੀ. ਐਸ.ਟੀ.ਪੀ. ’ਚ ਹਫੜਾ-ਦਫੜੀ ਫੈਲ ਗਈ ਅਤੇ ਲੋਕ ਬਿਜਲੀ ਦਾ ਕਰੰਟ ਲੱਗਣ ਕਾਰਨ ਇਕ ਦੂਜੇ ਉੱਤੇ ਡਿੱਗਣ ਲੱਗੇ।
ਡੋਬਾਲ ਨੇ ਦਸਿਆ ਕਿ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਰੀਬ 11:29 ਵਜੇ ਪੁਲਸ ਦੇ ਦਖਲ ਨਾਲ ਬਿਜਲੀ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿਤੀ ਗਈ ਅਤੇ ਜ਼ਖਮੀਆਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਹਸਪਤਾਲ ਗੋਪੇਸ਼ਵਰ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਗਿਆ। ਇਸ ਹਾਦਸੇ ’ਚ 16 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਹੈ ਜਦਕਿ 11 ਹੋਰ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਸਿਆ ਕਿ ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ਚਮੋਲੀ ਕੋਤਵਾਲੀ ਦੇ ਇੰਚਾਰਜ ਇੰਸਪੈਕਟਰ ਕੁਲਦੀਪ ਰਾਵਤ ਵਲੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨੂੰ ਵੇਖਦੇ ਹੋਏ ਥਾਣਾ ਚਮੋਲੀ ਦੇ ਮੁਖੀ ਪ੍ਰਮੋਦ ਸ਼ਾਹ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਤਿੰਨ ਟੀਮਾਂ ਦਾ ਗਠਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਐੱਸ.ਟੀ.ਪੀ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਦੌਰਾਨ ਬਿਜਲੀ ਉਪਕਰਣਾਂ ਦੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਅਤੇ ਠੇਕੇ ਦੀਆਂ ਸ਼ਰਤਾਂ ਸਮੇਤ ਕਈ ਨੁਕਤਿਆਂ ’ਤੇ ਡੂੰਘਾਈ ਨਾਲ ਵਿਚਾਰ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਹਦਾਇਤਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ
