ਕਪੜੇ ਅਤੇ ਇੰਜਨੀਅਰਿੰਗ ਸਾਮਾਨ ਨੂੰ ਮਿਲੇਗੀ ਡਿਊਟੀ ਮੁਕਤ ਪਹੁੰਚ
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਨੇ ਮੁਕਤ ਵਪਾਰ ਸਮਝੌਤੇ ਲਈ ਗੱਲਬਾਤ ਪੂਰੀ ਹੋਣ ਦਾ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਤਹਿਤ ਕਪੜਾ, ਜੁੱਤੇ, ਇੰਜਨੀਅਰਿੰਗ ਉਤਪਾਦ ਵਰਗੇ ਖੇਤਰਾਂ ’ਚ ਕਈ ਘਰੇਲੂ ਸਾਮਾਨਾਂ ਨੂੰ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ’ਚ ਡਿਊਟੀ ਮੁਕਤ ਪਹੁੰਚ ਹਾਸਲ ਹੋਵੇਗੀ।
ਭਾਰਤ ਨੇ ਹਾਲਾਂਕਿ ਦੁੱਧ ਖੇਤਰ ’ਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਡਿਊਟੀ ਵਿਚ ਛੋਟ ਨਹੀਂ ਦਿਤੀ ਹੈ ਜੋ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਦੀ ਇਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਮੰਗ ਸੀ। ਇਸ ਸਮਝੌਤੇ ਉਤੇ ਅਗਲੇ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨਿਆਂ ’ਚ ਦਸਤਖ਼ਤ ਹੋਣ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਲਾਗੂ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਹਿਤ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਨੇ ਅਗਲੇ 15 ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਭਾਰਤ ’ਚ 20 ਅਰਬ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਦੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਨੂੰ ਕਰਨ ਦਾ ਅਹਿਦ ਪ੍ਰਗਟਾਇਆ ਹੈ।
ਵਣਜ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘‘ਸਾਰੀਆਂ ਡਿਊਟੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਉਤੇ ਡਿਊਟੀ ਹਟਾਉਣ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪੂਰੇ ਨਿਰਯਾਤ ਨੂੰ ਡਿਊਟੀ-ਮੁਕਤ ਬਾਜ਼ਾਰ ਪਹੁੰਚ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਵੇਗੀ।’’ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਬਾਜ਼ਾਰ ਪਹੁੰਚ ਨਾਲ ਕਪੜੇ, ਪੋਸ਼ਾਕਾਂ, ਚਮੜਾ, ਜੁੱਤੇ, ਸਮੁੰਦਰੀ ਉਤਪਾਦ, ਰਤਨ ਅਤੇ ਗਹਿਣੇ, ਹਸਤਸ਼ਿਲਪ, ਇੰਜਨੀਅਰਿੰਗ ਸਾਮਾਨ ਅਤੇ ਮੋਟਰ ਗੱਡੀਆਂ ਸਮੇਤ ਭਾਰਤ ਦੇ ਕਿਰਤ-ਪ੍ਰਧਾਨ ਖੇਤਰਾਂ ਦੀ ਮੁਕਾਬਲੇਬਾਜ਼ੀ ਵਧੇਗੀ।
ਦੁਵੱਲਾ ਮਾਲ ਵਪਾਰ 2024-25 ’ਚ 1.3 ਅਰਬ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ, ਜਦਕਿ ਵਸਤਾਂ ਅਤੇ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦਾ ਕੁਲ ਵਪਾਰ 2024 ’ਚ ਲਗਭ 2.4 ਅਰਬ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਰਿਹਾ। ਇਸ ’ਚ ਸਿਰਫ਼ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ 1.24 ਅਰਬ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਸੀ ਜਿਸ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਯਾਤਰਾ, ਆਈ.ਟੀ. ਅਤੇ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਸੇਵਾਵਾਂ ਨੇ ਕੀਤਾ। ਇਸ ’ਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ, ‘‘ਇਹ ਮੁਕਤ ਵਪਾਰ ਸਮਝੌਤਾ ਇਸ ਰਿਸ਼ਤੇ ਦੀ ਪੂਰ ਸਮਰਥਾ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਨ ਲਈ ਇਕ ਸਥਿਰ ਅਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਸੋਚਿਆ-ਸਮਝਿਆ ਢਾਂਚਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।’’
ਵਣਜ ਸਕੱਤਰੀ ਰਾਜੇਸ਼ ਅਗਰਵਾਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਵੇਂ ਸਮਝੌਤੇ ਲਈ ਰਸਮੀ ਦੌਰ ਦੀਆਂ ਸਿਰਫ਼ ਪੰਜ ਚਰਚਾਵਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਪਰ ਦੋਵੇਂ ਧਿਰਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਲਗਾਤਾਰ ਸੰਪਰਕ ’ਚ ਰਹੀਆਂ।
ਭਾਰਤ-ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਮੁਕਤ ਵਪਾਰ ਸਮਝੌਤੇ ਦੀਆਂ ਮੁੱਖ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ
ਮੁੱਖ ਗੱਲਾਂ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ: -
- ਭਾਰਤ ਦੇ ਨਿਰਯਾਤ ਦੇ 100٪ ਉਤੇ ਜ਼ੀਰੋ ਡਿਊਟੀ ਮਾਰਕਿਟ ਪਹੁੰਚ। ਭਾਰਤ ਨੇ 70٪ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਵਿਚ ਟੈਰਿਫ ਉਦਾਰੀਕਰਨ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜੋ ਭਾਰਤ-ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਦੁਵਲੇ ਵਪਾਰ ਦਾ 95٪ ਹੈ।
- ਇਹ ਬਜ਼ਾਰ ਪਹੁੰਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਕਿਰਤ-ਅਧਾਰਿਤ ਖੇਤਰਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕਪੜੇ, ਕਪੜੇ , ਚਮੜਾ, ਜੁੱਤੇ, ਸਮੁੰਦਰੀ ਉਤਪਾਦਾਂ, ਰਤਨ ਅਤੇ ਗਹਿਣੇ, ਦਸਤਕਾਰੀ, ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਸਮਾਨ ਅਤੇ ਆਟੋਮੋਟਿਵ ਦੀ ਮੁਕਾਬਲੇਬਾਜ਼ੀ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੀ ਹੈ।
- ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਿਕਸਿਤ ਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਹੁਣ ਤਕ ਦਾ ਸੱਭ ਤੋਂ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਪੂਰਾ ਹੋਇਆ ਮੁਕਤ ਵਪਾਰ ਸਮਝੌਤਾ।
- 5,000 ਪੇਸ਼ੇਵਰਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲੇਗਾ ਅਸਥਾਈ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦਾਖਲਾ ਵੀਜ਼ਾ ਅਤੇ 1,000 ਕੰਮ ਤੇ ਮਨੋਰੰਜਨ ਵੀਜ਼ਾ ਦਾ ਸਮਰਪਿਤ ਕੋਟਾ।
- ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਨੇ ਅਗਲੇ 15 ਸਾਲਾਂ ਵਿਚ ਭਾਰਤ ਵਿਚ 20 ਅਰਬ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਦੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਨੂੰ ਹੁਲਾਰਾ ਦੇਣ ਲਈ ਪ੍ਰਤੀਬੱਧਤਾ ਜਤਾਈ ਹੈ।
- ਉਤਪਾਦਕਤਾ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਸੇਬ, ਕੀਵੀ ਫਲ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਦ ਲਈ ਉੱਤਮਾ ਕੇਂਦਰਾਂ ਰਾਹੀਂ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਵਲੋਂ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਉਤਪਾਦਕਤਾ ਭਾਈਵਾਲੀ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ।
- ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਨਿਰਮਾਣ ਖੇਤਰ ਲਈ ਡਿਊਟੀ ਮੁਕਤ ਕੱਚਾ ਮਾਲ: ਲੱਕੜ, ਕੋਕਿੰਗ ਕੋਲਾ, ਧਾਤ ਦੀ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਅਤੇ ਸਕ੍ਰੈਪ।
- ਆਯੁਸ਼, ਸਭਿਆਚਾਰ, ਮੱਛੀ ਪਾਲਣ, ਆਡੀਓ-ਵਿਜ਼ੂਅਲ ਟੂਰਿਜ਼ਮ, ਜੰਗਲਾਤ, ਬਾਗਬਾਨੀ ਅਤੇ ਰਵਾਇਤੀ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਵਿਚ ਸਹਿਯੋਗ ਉਤੇ ਸਹਿਮਤੀ।
- ਟੈਰਿਫ ਉਦਾਰੀਕਰਨ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਮੁਕਤ ਵਪਾਰ ਸਮਝੌਤੇ ਵਿਚ ਬਿਹਤਰ ਰੈਗੂਲੇਟਰੀ ਸਹਿਯੋਗ ਵਲੋਂ ਗੈਰ-ਟੈਰਿਫ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਵਿਵਸਥਾਵਾਂ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
- 2024-25 ’ਚ ਦੋ-ਪੱਖੀ ਵਸਤੂਆਂ ਦਾ ਵਪਾਰ 1.3 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਤਕ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ, ਜਦਕਿ 2024 ’ਚ ਵਸਤੂਆਂ ਅਤੇ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦਾ ਕੁਲ ਵਪਾਰ ਲਗਭਗ 2.4 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਰਿਹਾ। ਇਕੱਲੇ ਸੇਵਾਵਾਂ ਨੇ 1.24 ਬਿਲੀਅਨ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ।
