
ਕਾਂਗਰਸ ਨੇਤਾ ਅਤੇ ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦੇ ਕਿ ਲੋਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗਰੀਬੀ ਦੀ ਪਿਛੋਕੜ ਉੱਤੇ ਤਰਸ ਖਾਵੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਉਹ ਆਪਣੇ ਮੌਜੂਦਾ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਤੋਂ ਕੋਈ ਮੁਕਾਬਲਾ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੈਂ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦਾ ਕਿ ਮੇਰੇ ਪਿਛੋਕੜ ਦੇ ਬਾਰੇ ਵਿੱਚ ਜਾਣਕੇ ਦੇਸ਼ ਮੇਰੇ ਉੱਤੇ ਤਰਸ ਖਾਏ। ਮੈਂ ਨਹੀਂ ਸਮਝਦਾ ਕਿ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀਜੀ ਦੇ ਨਾਲ ਮੈਂ ਕਿਸੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਹਾਂ।
ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ ਸੂਰਤ ਪੁੱਜੇ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਇੱਕ ਸਵਾਲ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹਾ ਕਿਹਾ, ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ ਗਿਆ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੀ ਗਰੀਬੀ ਦੇ ਪਿਛੋਕੜ ਦੇ ਬਾਰੇ ਵਿੱਚ ਗੱਲ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮੋਦੀ ਹਮੇਸ਼ਾ ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਮਦਦ ਲਈ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਉੱਤੇ ਚਾਹ ਵੇਚਣ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਅਣਵੰਡੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਗਾਹ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ 1932 ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਸਨ। ਇੱਕ ਗਰੀਬ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਜੰਮੇ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ 12 ਸਾਲ ਗਾਹ ਵਿੱਚ ਹੀ ਬਿਤਾਏ, ਜਿੱਥੇ ਨਾ ਬਿਜਲੀ ਸੀ, ਨਾ ਸਕੂਲ ਸੀ, ਨਾ ਹਸਪਤਾਲ ਸੀ।
ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਦੇ ਮੀਡੀਆ ਸਲਾਹਕਾਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ 2004 ਤੋਂ 2008 ਤੱਕ ਕੰਮ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਸੰਜੇ ਬਾਰੂ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ, ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਸਕੂਲ ਜਾਣ ਲਈ ਰੋਜ ਮੀਲਾਂ ਚਲਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਰਾਤ ਵਿੱਚ ਕੇਰੋਸਿਨ ਤੇਲ ਦੀ ਢਿਬਰੀ (ਬੱਤੀ) ਦੀ ਮੰਦ ਰੋਸ਼ਨੀ ਵਿੱਚ ਪੜਾਈ ਕਰਿਆ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਮਜੋਰ ਨਜ਼ਰ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਪੁੱਛਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਮੰਦ ਰੋਸ਼ਨੀ ਵਿੱਚ ਘੰਟਿਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਪੜ੍ਹਿਆ ਕਰਦੇ ਸਨ।
ਵੰਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਆਇਆ ਪਰਿਵਾਰ
ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ 1947 ਵਿੱਚ ਵੰਡ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਭਾਰਤ ਦੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਆ ਗਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਖੋਹ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਦਾਦੀ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਾਲਿਆ - ਪੋਸਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ 1954 ਵਿੱਚ ਅਰਥਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿੱਚ ਐਮਏ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ। ਆਪਣੇ ਅਕਾਦਮਿਕ ਕਰੀਅਰ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕੈਂਬਰਿਜ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰ ਟਰਾਇਪੋਜ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ, ਜਿੱਥੇ ਉਹ 1957 ਵਿੱਚ ਸੈਂਟ ਜਾਂਸ ਕਾਲਜ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਸਨ।
ਉਸਦੇ ਬਾਅਦ ਆਕਸਫੋਰਡ ਤੋਂ ਅਰਥਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿੱਚ ਡਾਕਟਰੇਟ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਦੇ ਬਾਅਦ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਸਾਲ 1966 - 69 ਤੱਕ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। 1969 ਤੋਂ 1971 ਤੱਕ ਉਹ ਦਿੱਲੀ ਸਕੂਲ ਆਫ ਇਕਾਨਾਮਿਕਸ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਪਾਰ ਦੇ ਸਿੱਖਿਅਕ ਸਨ।
1970 ਅਤੇ 80 ਦੇ ਦਸ਼ਕ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਕਈ ਪਦਾਂ ਉੱਤੇ ਆਪਣੀ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ, ਜਿਵੇਂ ਮੁੱਖ ਆਰਥਿਕ ਸਲਾਹਕਾਰ (1972 - 76), ਭਾਰਤੀ ਰਿਜਰਵ ਬੈਂਕ ਦੇ ਗਰਵਨਰ (1982 - 85) ਅਤੇ ਯੋਜਨਾ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ (1985 - 87)। ਸਾਲ 1991 ਦੇ ਜੂਨ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਪੀ . ਵੀ . ਨਰਸਿਮਹਾ ਰਾਓ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰਾਲਾ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਦਾਰੀ ਸੌਂਪੀ ਅਤੇ ਖ਼ਜ਼ਾਨਾ-ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਮਾਲੀ ਹਾਲਤ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਨ ਲਈ ਕਈ ਸੰਰਚਨਾਤਮਕ ਸੁਧਾਰ ਕੀਤੇ।