-ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਅਕਤੀ ਆਮਦਨ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਔਸਤ ਤੋਂ ਆਈ ਹੇਠਾਂ
ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ : ਪੰਜਾਬ ਹੁਣ ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਂਗ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਸੂਬਾ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ । ਰਾਜ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਅਕਤੀ ਆਮਦਨ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਔਸਤ ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ ਆ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦਾ ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਅਕਤੀ ਪੂੰਜੀ ਖਰਚਾ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੈ । ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਅਕਤੀ ਆਮਦਨ 1,15,882 ਰੁਪਏ ਹੈ - ਇਹ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਔਸਤ 1,16,067 ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੈ - 0.16 ਫ਼ੀਸਦ ਦਾ ਅੰਤਰ । ਇਹ ਪਹਿਲਾ ਮੌਕਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੀ ਔਸਤਨ ਆਮਦਨ 16 ਹੋਰ ਰਾਜਾਂ ਅਤੇ ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਉਸਦੇ ਹਮਰੁਤਬਾ ਦੀ ਆਮਦਨੀ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੈ, ਜੋ ਇਹ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਰਾਜ ਆਰਥਿਕ ਸੂਚਕਾਂ ਨੂੰ ਹੇਠਾਂ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ।
ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਅਕਤੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਖਰਚਾ ਜੋ ਰਾਜਾਂ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਰਾਜ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਦੀ ਵਿਕਾਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰਦਾ ਹੈ , ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੈ । ਰਾਜ ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਅਕਤੀ ਸਿਰਫ 869 ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਰਾਸ਼ਟਰੀ (ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਰਾਜਾਂ ਦੀ) ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 3509) ਰੁਪਏ ਹੈ । ਗੋਆ ਆਪਣੀ ਜਾਇਦਾਦ ਬਣਾਉਣ 'ਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ (14,804 ਰੁਪਏ) ਖਰਚ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ ਦੀ ਗਤੀ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਰੱਖ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਗੁਆਂਢੀ ਹਰਿਆਣਾ 6,038 ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ । ਜਾਇਦਾਦ ਬਣਾਉਣ ਵਿਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਦੀ ਘਾਟ ਕਿਸੇ ਵੀ ਰਾਜ ਦੇ ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਫੜਦੀ ਹੈ ।
ਰਿਪੋਰਟ ਇਹ ਵੀ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਅਕਤੀ ਸਮਾਜਿਕ ਖੇਤਰ ਦਾ ਖਰਚਾ ਵੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਔਸਤ ਨਾਲੋਂ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੈ (ਵੱਡੇ ਰਾਜਾਂ ਲਈ ਰਾਸ਼ਟਰੀ 8ਸਤ 8,962 ਰੁਪਏ ਹੈ)। ਸਿਰਫ ਤਿੰਨ ਖੇਤਰ ਜਿੱਥੇ ਪੰਜਾਬ ਨੇ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ ਹੈ ਉਹ ਹੈ ਸਕੂਲ ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਕੁਆਲਟੀ ਇੰਡੈਕਸ ਅਤੇ ਇੰਡੀਆ ਇਨੋਵੇਸ਼ਨ ਇੰਡੈਕਸ, ਸਿਹਤ ਸੂਚਕਾਂਕ 'ਤੇ ਵੀ, ਰਾਜ ਨੇ ਸੁਧਾਰ ਦਿਖਾਇਆ ਹੈ ।
ਪੰਜਾਬ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਸੀਸੀ ਯੋਜਨਾਬੰਦੀ ਦੇ ਕਮਲ ਚੌਧਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਰਾਜ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ ਜਿੱਥੇ ਸਾਰੇ ਰਾਜਾਂ ਅਤੇ ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਬਾਰੇ ਵਿਚਾਰ ਵਟਾਂਦਰੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ । ਅਸੀਂ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿਚ ਹਾਂ। ਅਸੀਂ ਕੁਝ ਸਮਾਜਿਕ-ਆਰਥਿਕ ਸੂਚਕਾਂ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ ।