
ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਸਿਆਸੀ ਹਸਤੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ ਮਿਖਾਇਲ ਗੋਰਬਾਚੇਵ
ਮਾਸਕੋ:ਸੋਵੀਅਤ ਸੰਘ ਦੇ ਆਖ਼ਰੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਮਿਖਾਇਲ ਗੋਰਬਾਚੇਵ ਲੰਬੀ ਬੀਮਾਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 91 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ 'ਚ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਅਲਵਿਦਾ ਕਹਿ ਗਏ। ਉਹ ਲੱਗਭੱਗ ਸੱਤ ਸਾਲ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਰਹੇ। ਮਿਖਾਇਲ ਗੋਰਬਾਚੇਵ 20ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਸਿਆਸੀ ਹਸਤੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ। ਉਹ ਸੋਵੀਅਤ ਯੂਨੀਅਨ ਦੇ ਪਤਨ ਦੇ ਸੂਤਰਧਾਰ ਸਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਏਸ਼ੀਆ ਅਤੇ ਪੂਰਬੀ ਯੂਰਪ ਦੇ ਵਿਸ਼ਾਲ ਖੇਤਰਾਂ 'ਤੇ ਦਬਦਬਾ ਸੀ।
ਰੂਸੀ ਨਿਊਜ਼ ਏਜੰਸੀ ਨੇ ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਸਪੂਤਨਿਕ ਨਿਊਜ਼ ਨੇ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਨਾਲ ਕਿਹਾ ਕਿ ਗੋਰਬਾਚੇਵ ਨੂੰ ਕੁਝ ਗੰਭੀਰ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਇਲਾਜ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਸੀ ਪਰ ਉਸਨੇ 30-31 ਅਗਸਤ ਦੀ ਦਰਮਿਆਨੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਆਖ਼ਰੀ ਸਾਹ ਲਿਆ।
ਗੋਰਬਾਚੇਵ ਨੇ ਅਮਰੀਕਾ ਨਾਲ ਸੋਵੀਅਤ ਯੂਨੀਅਨ ਦੀ ਚੱਲ ਰਹੀ ਸ਼ੀਤ ਜੰਗ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕੀਤਾ। ਫਿਰ ਵੀ ਸੋਵੀਅਤ ਯੂਨੀਅਨ ਟੁਕੜਿਆਂ ਵਿਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ। ਸੰਯੁਕਤ ਸੋਵੀਅਤ ਯੂਨੀਅਨ ਦੇ ਆਖ਼ਰੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸੀ। ਰੂਸ ਨੂੰ ਉਸ ਸਮੇਂ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਯੂਨੀਅਨ ਆਫ਼ ਸੋਵੀਅਤ ਸੋਸ਼ਲਿਸਟ ਰੀਪਬਲਿਕਸ (ਯੂਐਸਐਸਆਰ) ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਮਿਖਾਇਲ ਸੋਵੀਅਤ ਯੂਨੀਅਨ ਭਾਰਤੀ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਨੇਤਾ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਸ਼ਾਸਨ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਨ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ।
ਗੋਰਬਾਚੇਵ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ ਕਿ ਸੋਵੀਅਤ ਸਰਕਾਰ ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਚਲਾਈ ਜਾਵੇ ਜਿਸ ਵਿਚ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕੁਝ ਆਜ਼ਾਦੀ ਹੋਵੇ। ਇਹ ਸੱਚ ਹੈ ਕਿ 1989 ਵਿਚ ਜਦੋਂ ਸੋਵੀਅਤ ਯੂਨੀਅਨ ਦੇ ਪੂਰਬੀ ਯੂਜਦੋਂ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਲੋਕਤੰਤਰ ਪੱਖੀ ਲਹਿਰ ਦੀ ਹਨੇਰੀ ਚੱਲੀ ਤਾਂ ਗੋਰਬਾਚੇਵ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਪੂਰੀ ਤਾਕਤ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ। ਗੋਰਬਾਚੇਵ ਨੇ ਮੀਡੀਆ ਅਤੇ ਕਲਾ ਜਗਤ ਨੂੰ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਸਰਕਾਰ ਉੱਤੇ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਪਕੜ ਢਿੱਲੀ ਕਰਨ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿਚ ਕਈ ਇਨਕਲਾਬੀ ਸੁਧਾਰ ਕੀਤੇ। ਅਮਰੀਕਾ ਨਾਲ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਨਿਸ਼ਸਤਰੀਕਰਨ ਸਮਝੌਤੇ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦਾ ਸਿਹਰਾ ਗੋਰਬਾਚੇਵ ਨੂੰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਉਸ ਨੂੰ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਵੀ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।