ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੰਜਾਬੀ ਕੈਨੇਡਾ ਦੀ ਤੀਜੀ ਵੱਡੀ ਭਾਸ਼ਾ
ਬਰੈਂਪਟਨ : ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਸਿੱਖ ਆਬਾਦੀ ਕੁੱਲ ਆਬਾਦੀ ਦਾ 1.7% ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਕੈਨੇਡਾ ਵਿੱਚ 2.1% ਸਿੱਖ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਭਾਰਤ ਦੇ 13 ਲੋਕ ਸਭਾ ਮੈਂਬਰ ਸਿੱਖ ਹਨ, ਜਦਕਿ ਕੈਨੇਡਾ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 15 ਹੈ। ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੰਜਾਬੀ ਕੈਨੇਡਾ ਦੀ ਤੀਜੀ ਵੱਡੀ ਭਾਸ਼ਾ ਹੈ। ਪੀਐਮ ਜਸਟਿਨ ਟਰੂਡੋ ਨੇ 2016 ਵਿੱਚ ਇਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਮੇਰੀ ਕੈਬਨਿਟ ਵਿੱਚ ਪੀਐਮ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੀ ਕੈਬਨਿਟ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਸਿੱਖ ਮੰਤਰੀ ਹਨ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਚੰਗੇ ਭਵਿੱਖ ਲਈ ਪੁਰਤਗਾਲ ਗਏ ਪੰਜਾਬੀ ਨੌਜਵਾਨ ਦੀ ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਪੈਣ ਨਾਲ ਹੋਈ ਮੌਤ
126 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਤੱਕ ਕੈਨੇਡਾ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਸਿੱਖ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ। ਇਹ 1897 ਵਿਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ, ਜਦੋਂ ਮੇਜਰ ਕੇਸਰ ਸਿੰਘ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਇੰਡੀਅਨ ਆਰਮੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰਿਸਾਲਦਾਰ, ਕੈਨੇਡਾ ਵਿੱਚ ਸੈਟਲ ਹੋਏ। 1980 ਤੱਕ ਇਹ ਕਬੀਲਾ ਵਧ ਕੇ 35 ਹਜ਼ਾਰ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਕਈ ਗੁਣਾ ਰਫਤਾਰ ਨਾਲ 7.70 ਲੱਖ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰ ਗਿਆ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਕੀ ਪੱਕੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬਰਖਾਸਤ ਹੋਵੇਗੀ ਮਹਿਲਾ ਕੋਚ? CM ਖੱਟਰ ਖਿਲਾਫ ਬਿਆਨ 'ਤੇ ਖੇਡ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ
126 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਕੈਨੇਡਾ ਵਿਚ ਵੱਸਣ ਵਾਲੇ ਪਹਿਲੇ ਸਿੱਖ ਮੇਜਰ ਕੇਸਰ ਸਿੰਘ
ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਇੰਡੀਆ ਆਰਮੀ ਦੇ ਰਿਸਾਲਦਾਰ ਮੇਜਰ ਕੇਸਰ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਕੈਨੇਡਾ ਵਿਚ ਵਸਣ ਵਾਲਾ ਪਹਿਲਾ ਸਿੱਖ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕੇਸਰ ਸਿੰਘ ਹਾਂਗਕਾਂਗ ਰੈਜੀਮੈਂਟ ਦੇ ਸਮੂਹ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਸਨ ਜੋ 1897 ਵਿੱਚ ਮਹਾਰਾਣੀ ਵਿਕਟੋਰੀਆ ਦੀ ਗੋਲਡਨ ਜੁਬਲੀ ਮਨਾਉਣ ਲਈ ਆਇਆ ਸੀ।
ਕਾਮਾਗਾਟਾਮਾਰੂ ਜਹਾਜ਼ ਦੀ ਘਟਨਾ
23 ਮਈ 1914 ਨੂੰ ਕਾਮਾਗਾਟਾ ਮਾਰੂ ਨਾਂ ਦਾ ਜਾਪਾਨੀ ਜਹਾਜ਼ ਕੈਨੇਡਾ ਦੇ ਵੈਨਕੂਵਰ ਪਹੁੰਚਿਆ। ਜਹਾਜ਼ 'ਚ 376 ਭਾਰਤੀ ਯਾਤਰੀ ਸਵਾਰ ਸਨ। ਇਸ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬੀ ਉਦਯੋਗਪਤੀ ਗੁਰਦਿੱਤ ਸਿੰਘ ਸੰਧੂ ਵੱਲੋਂ ਫੰਡ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। 23 ਜੁਲਾਈ 1914 ਨੂੰ ਕਾਮਾਗਾਟਾ ਮਾਰੂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਭੇਜ ਦਿਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਇਹ ਜਹਾਜ਼ ਕਲਕੱਤੇ ਪਹੁੰਚਿਆ ਤਾਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਨੇ ਗੋਲੀਆਂ ਚਲਾ ਦਿੱਤੀਆਂ।
ਇਸ ਵਿੱਚ 28 ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ। ਲਗਭਗ 100 ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ, 23 ਮਈ, 2016 ਨੂੰ, ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਜਸਟਿਨ ਟਰੂਡੋ ਨੇ ਕਾਮਾਗਾਟਾ ਮਾਰੂ ਦੇ ਯਾਤਰੀਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਇਸ ਨਸਲੀ ਵਿਵਹਾਰ ਲਈ ਰਸਮੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮੁਆਫੀ ਮੰਗੀ ਸੀ।
ਵੋਟਿੰਗ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ
ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਸਕੱਤਰ ਅਤੇ ਬੈਰਿਸਟਰ ਡਾਕਟਰ ਦੁਰਈ ਪਾਲ ਪੰਡੀਆ ਅਤੇ ਕੁਝ ਕਾਰੋਬਾਰੀਆਂ ਨੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਕੋਲੰਬੀਆ ਦੀ ਡਾ.ਮੇਅਰਾਂ ਦੀ ਸਾਲਾਨਾ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ 5 ਮਿੰਟ ਦਾ ਸਮਾਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਡਾ. ਪਾਂਡੀਆ ਨੇ ਕਿਹਾ- ਕਪੂਰ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਮੇਓ ਸਿੰਘ ਦੋਵੇਂ ਮਿੱਲ ਮਾਲਕ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਮਿੱਲਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਵੋਟ ਪਾਉਣ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ, ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਈਸਟ ਇੰਡੀਅਨ ਹਨ।
ਇਸ ਦਲੀਲ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਕੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਕੋਲੰਬੀਆ ਦੇ ਮੇਅਰ ਨੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਵੋਟ ਪਾਉਣ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਦਿੱਤਾ। ਮਹਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਕੈਨੇਡਾ ਵਿੱਚ ਵੋਟ ਪਾਉਣ ਵਾਲਾ ਪਹਿਲਾ ਸਿੱਖ ਸੀ। 1947 ਵਿਚ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਕੌਮੀ ਚੋਣਾਂ ਵਿਚ ਵੀ ਵੋਟ ਪਾਉਣ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਮਿਲਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ 65 ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਮਰ ਦੇ ਮਾਪਿਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਕੈਨੇਡਾ ਲਿਆਉਣ ਦੀ ਛੋਟ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।
1947 ਵਿਚ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਵੰਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿਚ ਸਿੱਖ ਕੈਨੇਡਾ ਆ ਗਏ। 1962 ਵਿੱਚ, ਕੈਨੇਡਾ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਮੀਗ੍ਰੇਸ਼ਨ ਐਕਟ ਤੋਂ ਸਾਰੀਆਂ ਨਸਲੀ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤੀਆਂ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਕੈਨੇਡਾ ਵਿੱਚ ਆਵਾਸ ਕਰਨਾ ਆਸਾਨ ਹੋ ਗਿਆ।
ਕੈਨੇਡਾ 'ਚ 2.1% ਸਿੱਖ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਤੇ 15 ਸਿੱਖ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਹਨ। ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੰਜਾਬੀ ਕੈਨੇਡਾ ਦੀ ਤੀਜੀ ਵੱਡੀ ਭਾਸ਼ਾ ਹੈ। ਕੈਨੇਡਾ 'ਚ 2.1% ਸਿੱਖ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਤੇ 15 ਸਿੱਖ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਹਨ। ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੰਜਾਬੀ ਕੈਨੇਡਾ ਦੀ ਤੀਜੀ ਵੱਡੀ ਭਾਸ਼ਾ ਹੈ।
