ਹਰ ਰੋਜ਼ਗਾਰਦਾਤਾ ਦੀ ਨੌਕਰੀ ਦੇ ਕੁੱਝ ਸਾਲ 'ਚ ਇਹ ਚਿੰਤਾ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਅਜ ਤਾਂ ਠੀਕ ਹੈ ਪਰ ਜਦੋਂ ਨੌਕਰੀ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ ਤਾਂ ਕਮਾਈ ਕਿਵੇਂ ਹੋਵੇਗੀ। ਯਾਨੀ...
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ : ਹਰ ਰੋਜ਼ਗਾਰਦਾਤਾ ਦੀ ਨੌਕਰੀ ਦੇ ਕੁੱਝ ਸਾਲ 'ਚ ਇਹ ਚਿੰਤਾ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਅਜ ਤਾਂ ਠੀਕ ਹੈ ਪਰ ਜਦੋਂ ਨੌਕਰੀ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ ਤਾਂ ਕਮਾਈ ਕਿਵੇਂ ਹੋਵੇਗੀ। ਯਾਨੀ ਸੇਵਾਮੁਕਤੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੀ ਕਮਾਈ ਦੀ ਚਿੰਤਾ। ਇਸ ਦਾ ਹੱਲ ਐਨਪੀਐਸ (ਨੈਸ਼ਨਲ ਪੈਨਸ਼ਨ ਸਕੀਮ) ਜ਼ਰੀਏ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਐਨਪੀਐਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪੈਨਸ਼ਨ ਸਕੀਮ। ਐਨਪੀਐਸ ਇਕ ਪੈਨਸ਼ਨ ਯੋਜਨਾ ਹੈ। ਇਸ ਯੋਜਨਾ 'ਚ ਅਪਣੇ ਸੇਵਾਮੁਕਤੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇ ਜੀਵਨ ਲਈ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਅਤੇ ਉਸ ਉਤੇ ਮਿਲਣ ਵਾਲੇ ਰਿਟਰਨ ਨਾਲ ਐਨਪੀਐਸ ਖ਼ਾਤਾ ਵਧਦਾ ਹੈ।
ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਪੈਸੇ ਨਾਲ ਸਰਕਾਰ ਪੈਨਸ਼ਨ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਸੇਵਾਮੁਕਤੀ ਦੀ ਉਮਰ ਨੂੰ 60 ਸਾਲ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਹੋਣ 'ਤੇ ਜਾਂ 60 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਹੋਣ 'ਤੇ ਖ਼ਾਤਾ ਬੰਦ ਕਰਨ ਦਾ ਵਿਕਲਪ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਖ਼ਾਤਾ ਬੰਦ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਇਕਮੁਸ਼ਤ ਜਾਂ ਜ਼ਰੂਰਤ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਰੁਪਏ ਵੀ ਕੱਢਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਬਚੇ ਹੋਏ ਪੈਸੇ ਨਾਲ ਇਕ ਸਲਾਨਾ ਉਤਪਾਦ (annuity plan) ਖ਼ਰੀਦਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
ਧਿਆਨ ਦਿਉ ਪੂਰੀ ਕੀਮਤ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵੀ ਐਨਊਟੀ ਪਲਾਨ ਵੀ ਖ਼ਰੀਦ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਐਨਊਟੀ ਪਲਾਨ (ਸਲਾਨਾ) ਦੇ ਤਹਿਤ ਇਕ ਬੀਮਾ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਇਕਮੁਸ਼ਤ ਪੈਸਾ ਦਿਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਬਦਲੇ ਉਹ ਕੰਪਨੀ ਪੂਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਪੈਨਸ਼ਨ ਦੇਣ ਦੀ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਅਜਿਹਾ ਵੀ ਸਮਝਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਇਸ ਖ਼ਾਤੇ 'ਚ 10 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਵਿਆਜ 6 ਫ਼ੀ ਸਦੀ ਹੈ।
ਕੰਪਨੀ 10 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਲੈ ਕੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪੂਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਹਰ ਸਾਲ 60,000 (10 ਲੱਖ X 6%) ਰੁਪਏ ਦੇਵੇਗੀ। ਜੇਕਰ ਮਹੀਨਾਵਾਰ ਦੀ ਕਮਾਈ ਦਾ ਵਿਕਲਪ ਚੁਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਹਰ ਮਹੀਨੇ 5,000 ਰੁਪਏ ਮਿਲਣਗੇ। ਇਕ ਗੱਲ ਹੋਰ, ਸਲਾਨਾ ਜਾਂ ਅੇਨਿਊਟੀ ਪਲਾਨ ਕਈ ਫਾਰਮੈਟ 'ਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਚਾਹੋ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਬਾਅਦ ਤੁਹਾਡੇ ਪਤੀ ਜਾਂ ਪਤਨੀ ਨੂੰ ਵੀ ਪੈਨਸ਼ਨ ਜਾਰੀ ਰਹਿ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਅਪਣੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਮੁਤਾਬਕ ਵਿਕਲਪ ਚੁਣ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਐਨਪੀਐਸ 'ਚ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਚਾਰ ਸੈਕਟਰ
ਐਨਪੀਐਸ ਖ਼ਾਤਾ ਖੋਲ੍ਹਣ ਦੇ ਕਈ ਤਰੀਕੇ ਹਨ। ਤੁਸੀਂ ਕਿਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਖ਼ਾਤਾ ਖੋਲ੍ਹਦੇ ਹੋ, ਉਸ ਗੱਲ ਤੋਂ ਤੈਅ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਕਿਵੇਂ ਐਨਪੀਐਸ ਦੇ ਤਹਿਤ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਲਈ, ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਲਈ, ਨਿਜੀ ਖ਼ੇਤਰ ਦੇ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਲਈ, ਆਮ ਨਾਗਰਿਕਾਂ (ਸਿਟੀਜ਼ਨ) ਲਈ।