
ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਤਿੰਨਾਂ ਕਮਾਂਡਰਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲੇਗੀ ‘ਸਪੈਸ਼ਲ ਪਾਵਰ’
ਭਾਰਤੀ ਰੱਖਿਆ ਸੁਧਾਰ ਇਸ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਮਝੋ ਕਿ ਲੋੜ ਪੈਣ ’ਤੇ ਤਿੰਨੋਂ ਫ਼ੌਜਾਂ ਇਕੋ ਕਮਾਂਡ ਨਾਲ ਇਕ ਥਾਂ ’ਤੇ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂ। ਇੰਟੈਗਰੇਟਿਡ ਥੀਏਟਰ ਕਮਾਂਡ ਤਹਿਤ ਆਰਮੀ, ਏਅਰ ਫ਼ੋਰਸ ਅਤੇ ਨੇਵੀ ਦੇ ਸਾਰੇ ਸਰੋਤ ਇਕ ਹੀ ਕਮਾਂਡ ਦੇ ਅਧੀਨ ਕੰਮ ਕਰਨਗੇ। ਹਰੇਕ ਥੀਏਟਰ ਕਮਾਂਡ ਨੂੰ ਇਕ ਖ਼ਾਸ ਖੇਤਰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।
ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਤਿੰਨ ਸੈਨਾਵਾਂ, ਸੈਨਾ, ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਤੇ ਜਲ ਸੈਨਾ ਨੇ ਅਪਣੀ ਬਹਾਦਰੀ ਅਤੇ ਅਨੁਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਅਧਾਰ ’ਤੇ ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ’ਚ ਇਕ ਵੱਖਰੀ ਪਛਾਣ ਬਣਾਈ ਹੈ। ਫ਼ੌਜ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਹਰ ਮੋਰਚੇ ’ਤੇ ਡਟ ਕੇ ਖੜ੍ਹੀ ਹੈ ਤੇ ਦੁਸ਼ਮਣਾਂ ’ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੈ। ਇਸ ਸੰਦਰਭ ਵਿਚ ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਰਖਿਆ ਸੇਵਾਵਾਂ ਵਿਚ ਇਤਿਹਾਸਕ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈਆਂ ਹਨ।
ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ, ਸੈਨਾ, ਜਲ ਸੈਨਾ ਅਤੇ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਦੇ ਮੁਖੀਆਂ ਨੂੰ ਅਪਣੇ ਨਿੱਜੀ ਸਹਾਇਕ ਅਧਿਕਾਰੀ (ਏਡ-ਡੀ-ਕੈਂਪ ਜਾਂ ਏਡੀਸੀ) ਹੋਰ ਸੇਵਾਵਾਂ ਤੋਂ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ। ਇਹ ਬਦਲਾਅ 1 ਜਨਵਰੀ 2025 ਤੋਂ ਲਾਗੂ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਕਦਮ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਤਿੰਨਾਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਤਾਲਮੇਲ ਅਤੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ‘ਥੀਏਟਰਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ’ ਦੇ ਵਿਆਪਕ ਟੀਚੇ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ।
ਦਰਅਸਲ, ਇਹ ਥੀਏਟਰ ਕਮਾਂਡ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਬਦੀਲੀ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ’ਥੀਏਟਰਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ’ ਯੋਜਨਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਤਹਿਤ ਤਿੰਨਾਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸੰਯੁਕਤ ਥੀਏਟਰ ਕਮਾਂਡਾਂ ਅਧੀਨ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਥੀਏਟਰਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਤਿੰਨਾਂ ਤਾਕਤਾਂ ਇੱਕ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਪਹੁੰਚ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ 2020 ਵਿਚ ਪਹਿਲੇ ਚੀਫ ਆਫ ਡਿਫੈਂਸ ਸਟਾਫ਼ (ਸੀਡੀਐਸ) ਜਨਰਲ ਬਿਪਿਨ ਰਾਵਤ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਸੀ।
ਮੌਜੂਦਾ ਸੀਡੀਐਸ ਜਨਰਲ ਅਨਿਲ ਚੌਹਾਨ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ’ਚ ਇਸ ਨੂੰ ਨਿਰਣਾਇਕ ਦਿਸ਼ਾ ਦਿਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਵਿਚ, ਫ਼ੌਜੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਨੇ ਲਗਭਗ 200 ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪਹਿਲੂਆਂ ’ਤੇ ਕੰਮ ਕਰ ਕੇ ਸੰਚਾਲਨ ਤਿਆਰੀ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਪੜਾਅ 2025 ਵਿਚ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਤਿੰਨਾਂ ਸੈਨਾਵਾਂ ਦੇ ਕਮਾਂਡਰਾਂ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਅਧਿਕਾਰ ਦਿਤੇ ਜਾਣਗੇ। ਇਸ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਮਝੋ ਕਿ ਲੋੜ ਪੈਣ ’ਤੇ ਤਿੰਨੋਂ ਫ਼ੌਜਾਂ ਇਕੋ ਥਾਂ ’ਤੇ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂ। ਇਹ ਇਤਿਹਾਸਕ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਫ਼ੌਜੀ ਤੇ ਰਣਨੀਤਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਤੋਂ ਆਤਮ-ਨਿਰਭਰ ਬਣਾਵੇਗੀ।
ਸੀਡੀਐਸ ਜਨਰਲ ਅਨਿਲ ਚੌਹਾਨ ਤੇ ਤਿੰਨੋਂ ਸੈਨਾ ਮੁਖੀਆਂ ਦੀ ਇਹ ਸਾਂਝੀ ਰਣਨੀਤੀ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਫ਼ੌਜਾਂ ਦੇ ਆਧੁਨਿਕੀਕਰਨ ਵਲ ਇਕ ਵੱਡਾ ਕਦਮ ਹੈ। ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿਚ, ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਏਗਾ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਬਲ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਬਦਲ ਰਹੇ ਵਿਸ਼ਵ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਵਿਚ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹਨ ਅਤੇ ਹਰ ਚੁਣੌਤੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹਨ।