Waqf Bill : ਲੋਕ ਸਭਾ ’ਚ ਵਕਫ਼ ਸੋਧ ਬਿਲ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਮਗਰੋਂ ਬੋਲੇ ਮੰਤਰੀ ਕਿਰੇਨ ਰਿਜੀਜੂ

By : BALJINDERK

Published : Apr 2, 2025, 3:05 pm IST
Updated : Apr 2, 2025, 3:05 pm IST
SHARE ARTICLE
 ਲੋਕ ਸਭਾ ’ਚ ਵਕਫ਼ ਸੋਧ ਬਿਲ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਮਗਰੋਂ ਬੋਲੇ ਮੰਤਰੀ ਕਿਰੇਨ ਰਿਜੀਜੂ
ਲੋਕ ਸਭਾ ’ਚ ਵਕਫ਼ ਸੋਧ ਬਿਲ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਮਗਰੋਂ ਬੋਲੇ ਮੰਤਰੀ ਕਿਰੇਨ ਰਿਜੀਜੂ

Waqf Bill : ਕਿਹਾ- ਜੇਕਰ ਵਕਫ਼ ਜਾਇਦਾਦ ਦੀ ਸਹੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਤਾਂ ਦੇਸ਼ ਬਦਲ ਜਾਂਦਾ

Delhi News in Punjabi : ਲੋਕ ਸਭਾ ’ਚ ਵਕਫ਼ ਸੋਧ ਬਿੱਲ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸੰਸਦੀ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੇ ਮੰਤਰੀ ਕਿਰੇਨ ਰਿਜੀਜੂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸੰਸਦੀ ਇਤਿਹਾਸ ’ਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਬਿੱਲ 'ਤੇ ਇੰਨੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਚਰਚਾ ਨਹੀਂ ਹੋਈ। ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ 97 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੁਝਾਵਾਂ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਜੇਪੀਸੀ ’ਚ ਵਕਫ਼ ਬਿੱਲ 'ਤੇ ਵਿਆਪਕ ਚਰਚਾ ਹੋਈ। 25 ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਵਕਫ਼ ਬੋਰਡਾਂ ਨੇ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤੇ। ਕਾਨੂੰਨੀ ਮਾਹਿਰਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਸੁਝਾਅ ਲਏ ਗਏ। 284 ਵਫ਼ਦਾਂ ਨੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਧਿਰਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ 2013-2014 ਦੀਆਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਠੀਕ ਪਹਿਲਾਂ ਕੁਝ ਅਜਿਹੇ ਕਦਮ ਚੁੱਕੇ ਗਏ ਸਨ ਜੋ ਤੁਹਾਡੇ ਮਨ ’ਚ ਸਵਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਕਰਨਗੇ। 2013 ’ਚ ਸਿੱਖਾਂ, ਹਿੰਦੂਆਂ, ਪਾਰਸੀਆਂ ਅਤੇ ਹੋਰਾਂ ਨੂੰ ਵਕਫ਼ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦੇਣ ਲਈ ਐਕਟ ’ਚ ਸੋਧ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਹਰ ਕੋਈ ਜਾਣਦਾ ਹੈ ਕਿ ਵਕਫ਼ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਲਈ ਅੱਲ੍ਹਾ ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਵਕਫ਼ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਹੈ। ਇਹ ਬਦਲਾਅ ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ 2013 ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਸੀ।

ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਬੋਰਡਾਂ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਬਣਾਇਆ, ਸ਼ੀਆ ਬੋਰਡਾਂ ’ਚ ਸਿਰਫ਼ ਸ਼ੀਆ ਹੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਇੱਕ ਧਾਰਾ ਜੋੜੀ ਗਈ ਕਿ ਵਕਫ਼ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹਰ ਦੂਜੇ ਕਾਨੂੰਨ ’ਤੇ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਹ ਧਾਰਾ ਕਿਵੇਂ ਪ੍ਰਵਾਨਯੋਗ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ? ਵਕਫ਼ ਬੋਰਡ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਮੁਤਵੱਲੀਆਂ ਅਤੇ ਵਕਫ਼ ਮਾਮਲਿਆਂ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੁਆਰਾ ਵਕਫ਼ ਜਾਇਦਾਦਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਇਹ ਸੰਪੂਰਨ ਸ਼ਾਸਨ ਅਤੇ ਨਿਗਰਾਨੀ ਲਈ ਇੱਕ ਪ੍ਰਬੰਧ ਹੈ। ਵਕਫ਼ ਬੋਰਡ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਕਫ਼ ਜਾਇਦਾਦਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ।

ਵਕਫ਼ ਬੋਰਡ ਦੇ ਉਪਬੰਧਾਂ ਦਾ ਕਿਸੇ ਵੀ ਮਸਜਿਦ, ਮੰਦਰ ਜਾਂ ਧਾਰਮਿਕ ਸਥਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਨਾਲ ਕੋਈ ਲੈਣਾ-ਦੇਣਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਸੰਪਤੀ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਦਾ ਮਾਮਲਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਵਕਫ਼ ਜਾਇਦਾਦਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਵਕਫ਼ ਬੋਰਡ ਅਤੇ ਮੁਤਾਵੱਲੀ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਇਸ ਬੁਨਿਆਦੀ ਅੰਤਰ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਜਾਣਬੁੱਝ ਕੇ ਸਮਝਣਾ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦਾ, ਤਾਂ ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਇਸਦਾ ਕੋਈ ਹੱਲ ਨਹੀਂ ਹੈ।

2012-2013 ’ਚ ਕੀਤੇ ਗਏ ਕੰਮ ਬਾਰੇ, ਮੈਂ ਇਹ ਕਹਿਣਾ ਚਾਹਾਂਗਾ ਕਿ ਚੋਣਾਂ ਨੇੜੇ ਸਨ ਅਤੇ ਚੋਣ ਜ਼ਾਬਤਾ ਲਾਗੂ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਸੀ। ਚੋਣਾਂ ਅਪ੍ਰੈਲ-ਮਈ 2014 ’ਚ ਹੋਈਆਂ ਸਨ। 5 ਮਾਰਚ 2014 ਨੂੰ, ਯੂਪੀਏ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਹਾਊਸਿੰਗ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰੀ ਵਿਕਾਸ ਮੰਤਰਾਲੇ ਅਧੀਨ 123 ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਜਾਇਦਾਦਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਵਕਫ਼ ਬੋਰਡ ਨੂੰ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਸਦੀ ਕੀ ਲੋੜ ਸੀ? ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਕੁਝ ਹੀ ਦਿਨ ਬਾਕੀ ਸਨ। ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੇ? ਤੁਸੀਂ ਸੋਚਿਆ ਸੀ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਤੁਹਾਨੂੰ ਚੋਣ ਜਿੱਤਣ ’ਚ ਮਦਦ ਮਿਲੇਗੀ, ਪਰ ਤੁਸੀਂ ਚੋਣ ਹਾਰ ਗਏ, ਤਾਂ ਇਸਦਾ ਕੀ ਫ਼ਾਇਦਾ ਹੋਇਆ? ਅਜਿਹੇ ਕੰਮਾਂ ਕਰ ਕੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਵੋਟਾਂ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੀਆਂ।

ਇਸ ਬਿੱਲ ’ਚ ਕੁਝ ਅਸੰਗਤੀਆਂ ਸਨ, ਇਸ ਲਈ ਇਸ ’ਚ ਸੋਧ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸੀ। ਮੈਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਕੋਈ ਵੀ ਭਾਰਤੀ ਵਕਫ਼ ਬਣਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ 1995 ’ਚ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਸੀ। 2013 ਵਿੱਚ, ਤੁਸੀਂ ਇਸ ’ਚ ਬਦਲਾਅ ਕੀਤੇ ਅਤੇ ਹੁਣ ਅਸੀਂ 1995 ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧ ਨੂੰ ਬਹਾਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਜੋ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਿਰਫ਼ ਉਹ ਵਿਅਕਤੀ ਹੀ ਵਕਫ਼ ਬਣਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਿਸਨੇ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਇਸਲਾਮ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਕੀਤਾ ਹੈ।

ਕਿਰੇਨ ਰਿਜੀਜੂ ਨੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵਕਫ਼ ਕੋਲ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀ ਦੌਲਤ ਹੈ, ਫਿਰ ਮੁਸਲਮਾਨ ਗਰੀਬ ਕਿਉਂ ਹਨ। ਵਕਫ਼ ਜਾਇਦਾਦ ਗਰੀਬ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਲਈ ਵਰਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਵਕਫ਼ ਜਾਇਦਾਦ ਨਿੱਜੀ ਜਾਇਦਾਦ ਹੈ। ਵਕਫ਼ ਜਾਇਦਾਦ ਤੋਂ ਗਰੀਬਾਂ ਨੂੰ ਕੀ ਲਾਭ ਹੋਇਆ? ਦੇਸ਼ ’ਚ 8.72 ਲੱਖ ਵਕਫ਼ ਜਾਇਦਾਦਾਂ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਵਕਫ਼ ਤੋਂ ਆਮਦਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਕਿੰਨਾ ਲਾਭ ਹੋਵੇਗਾ? ਜੇਕਰ ਵਕਫ਼ ਜਾਇਦਾਦ ਦੀ ਸਹੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਤਾਂ ਦੇਸ਼ ਬਦਲ ਜਾਂਦਾ।

ਜੇਕਰ ਬਿੱਲ ਨਾ ਲਿਆਂਦਾ ਜਾਂਦਾ, ਤਾਂ ਸੰਸਦ ਭਵਨ ਵੀ ਵਕਫ਼ ਇਮਾਰਤ ਬਣ ਗਿਆ ਹੁੰਦਾ। ਜੇਕਰ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨਾ ਆਈ ਹੁੰਦੀ, ਤਾਂ ਕੌਣ ਜਾਣਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਕਿੰਨੀ ਜਾਇਦਾਦ ਦਾਨ ਕਰ ਦਿੰਦੇ। ਵਕਫ਼ ਸੋਧ ਬਿੱਲ ਕਿਸੇ ਵੀ ਧਰਮ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਕਿਸੇ ਧਾਰਮਿਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਬਦਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਵਕਫ਼ ਜਾਇਦਾਦ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੈ। ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਜਾਇਦਾਦ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਦਾ ਮਾਮਲਾ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਮਸਜਿਦ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ’ਚ ਦਖ਼ਲ ਨਹੀਂ ਦੇ ਰਹੇ ਹਾਂ। 5 ਮਾਰਚ, 2014 ਨੂੰ, ਯੂਪੀਏ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਹ ਮੁੱਖ ਜਾਇਦਾਦ ਵਕਫ਼ ਬੋਰਡ ਨੂੰ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਯੂਪੀਏ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸੋਚਿਆ ਸੀ ਕਿ ਅਜਿਹਾ ਕਰ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੋਟਾਂ ਮਿਲਣਗੀਆਂ। ਪਰ ਜਨਤਾ ਸਮਝਦਾਰ ਹੈ।

ਵਕਫ਼ ਬੋਰਡ ਵਿੱਚ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਦੇ ਸਾਰੇ ਵਰਗਾਂ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਹੋਣਗੇ। ਵਕਫ਼ ਬੋਰਡ ’ਚ ਇੱਕ ਮੈਂਬਰ ਬਾਰ ਕੌਂਸਲ ਤੋਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਵਕਫ਼ ਬੋਰਡ ਵਿੱਚ 2 ਮਹਿਲਾ ਮੈਂਬਰ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ। ਵਕਫ਼ ਬੋਰਡ ਵਿੱਚ 3 ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਹੋਣਗੇ। ਵਕਫ਼ ਬੋਰਡ ’ਚ ਮੁਸਲਿਮ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ 10 ਮੈਂਬਰ ਹੋਣਗੇ। ਵਕਫ਼ ਬੋਰਡ ’ਚ 2 ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਹੋਣਗੇ। ਵਕਫ਼ ਬੋਰਡ ਵਿੱਚ 4 ਗੈਰ-ਮੁਸਲਿਮ ਮੈਂਬਰ ਹੋਣਗੇ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਕਫ਼ ਜਾਇਦਾਦਾਂ ਹਨ।

ਰੇਲਵੇ ਟਰੈਕ, ਸਟੇਸ਼ਨ ਅਤੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚਾ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਹੈ, ਨਾ ਕਿ ਸਿਰਫ਼ ਭਾਰਤੀ ਰੇਲਵੇ ਦਾ। ਅਸੀਂ ਰੇਲਵੇ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਨੂੰ ਵਕਫ਼ ਜਾਇਦਾਦ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਕਿਵੇਂ ਮੰਨ ਸਕਦੇ ਹਾਂ? ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਰੱਖਿਆ ਜ਼ਮੀਨ, ਜੋ ਕਿ ਦੂਜੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਜ਼ਮੀਨ-ਮਾਲਕ ਹੈ, ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਫੌਜੀ ਸਿਖ਼ਲਾਈ ਲਈ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਤੁਲਨਾ ਵਕਫ਼ ਜ਼ਮੀਨ ਨਾਲ ਕਿਵੇਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ? ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਵਕਫ਼ ਜਾਇਦਾਦਾਂ ਨਿੱਜੀ ਜਾਇਦਾਦਾਂ ਹਨ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਕਫ਼ ਜਾਇਦਾਦਾਂ ਹਨ।

(For more news apart from  Minister Kiren Rijiju spoke after introducingWaqf Amendment Bill in the Lok Sabha News in Punjabi, stay tuned to Rozana Spokesman)

Location: India, Delhi, Delhi

SHARE ARTICLE

ਸਪੋਕਸਮੈਨ ਸਮਾਚਾਰ ਸੇਵਾ

Advertisement

ਪ੍ਰਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਵਸਾਇਆ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੇ? Ravinder bassi advocate On Punjab Boycott Migrants|Parvasi Virodh

19 Sep 2025 3:26 PM

Punjab Bathinda: Explosion In Jida Village| Army officers Visit | Blast Investigation |Forensic Team

19 Sep 2025 3:25 PM

Indira Gandhi ਦੇ ਗੁਨਾਹ Rahul Gandhi ਕਿਉਂ ਭੁਗਤੇ' ਉਹ ਤਾਂ ਬੱਚਾ ਸੀ,SGPC ਮੈਂਬਰ ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਦੇ ਹੱਕ ‘ਚ ਆਏ..

18 Sep 2025 3:16 PM

Bhai Baldev Singh Wadala meet Harvir Father: ਅਸੀਂ Parvasi ਦੇ ਨਾਂਅ 'ਤੇ ਪੰਜਾਬ 'ਚ ਅਪਰਾਧੀ ਨਹੀਂ ਰਹਿਣ ਦੇਣੇ

18 Sep 2025 3:15 PM

Nepal, Bangladesh, Sri Lanka ਚ ਤਖ਼ਤਾ ਪਲਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਗਲਾ ਨੰਬਰ ਕਿਸ ਦਾ? Nepal Gen-Z protests | Corruption

17 Sep 2025 3:21 PM
Advertisement