'ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਮੀਂਹ ਕਾਰਨ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਹਵਾ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਿਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੁਧਾਰ'
New Delhi Air Quality: ਕੇਂਦਰੀ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕੰਟਰੋਲ ਬੋਰਡ (CPCB) ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਐਤਵਾਰ ਸਵੇਰੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਦਾ ਹਵਾ ਗੁਣਵੱਤਾ ਸੂਚਕ ਅੰਕ (AQI) 290 ਸੀ। ਇਹ ਅਨੁਕੂਲ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਦੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ, ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹਵਾ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਅਤੇ ਗਤੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੈ। ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ, ਦਿੱਲੀ ਦਾ AQI "ਗੰਭੀਰ ਪਲੱਸ" ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿਚ ਆਉਣ ਦੇ ਨੇੜੇ ਸੀ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਔਡ-ਈਵਨ ਕਾਰ ਰਾਸ਼ਨਿੰਗ ਮਾਪਦੰਡ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਹੋਵੇਗਾ।
ਰਾਜਧਾਨੀ ਦਾ 24 ਘੰਟੇ ਦਾ ਔਸਤ AQI, ਹਰ ਰੋਜ਼ ਸ਼ਾਮ 4 ਵਜੇ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ 319 ਸੀ। ਪਿਛਲੇ ਹਫਤੇ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿਚ ਮੁਕਾਬਲਤਨ ਬਿਹਤਰ ਹਵਾ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਦਾ ਕਾਰਨ ਮੀਂਹ ਹੈ। ਦੀਵਾਲੀ ਦੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ ਪਟਾਕੇ ਚਲਾਉਣ ਅਤੇ ਗੁਆਂਢੀ ਰਾਜਾਂ ਵਿਚ ਪਰਾਲੀ ਸਾੜਨ ਦੇ ਮੁੜ ਉਭਾਰ ਕਾਰਨ ਅਗਲੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦਾ ਪੱਧਰ ਵੱਧ ਗਿਆ। ਇਹ ਪ੍ਰਭਾਵ ਅਣਉਚਿਤ ਮੌਸਮੀ ਸਥਿਤੀਆਂ, ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸ਼ਾਂਤ ਹਵਾਵਾਂ ਅਤੇ ਘੱਟ ਤਾਪਮਾਨਾਂ, ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਕਾਂ ਦੇ ਫੈਲਾਅ ਵਿਚ ਰੁਕਾਵਟ ਦੇ ਕਾਰਨ ਵਧੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਗੁਆਂਢੀ ਗਾਜ਼ੀਆਬਾਦ (276), ਗੁਰੂਗ੍ਰਾਮ (322), ਗ੍ਰੇਟਰ ਨੋਇਡਾ (228), ਨੋਇਡਾ (265), ਅਤੇ ਫਰੀਦਾਬਾਦ (309) ਵਚ ਵੀ ਹਵਾ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਬਹੁਤ ਮਾੜੀ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ।
ਜ਼ੀਰੋ ਅਤੇ 50 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ AQI ਨੂੰ "ਚੰਗਾ", 51 ਅਤੇ 100 "ਤਸੱਲੀਬਖਸ਼", 101 ਅਤੇ 200 "ਮੱਧਮ", 201 ਅਤੇ 300 "ਮਾੜਾ", 301 ਅਤੇ 400 "ਬਹੁਤ ਮਾੜਾ", 401 ਅਤੇ 450 "ਗੰਭੀਰ" ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, 450 "ਗੰਭੀਰ-ਪਲੱਸ" . ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ, ਕੇਂਦਰ ਨੇ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਪੱਧਰ ਵਿਚ ਗਿਰਾਵਟ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ, ਲੀਨੀਅਰ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਨਿਰਮਾਣ ਕਾਰਜਾਂ ਅਤੇ ਦਿੱਲੀ ਵਿਚ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਟਰੱਕਾਂ ਦੇ ਦਾਖਲੇ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਸਮੇਤ ਸਖਤ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਨੂੰ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ। ਇਹ ਉਪਾਅ ਕੇਂਦਰ ਦੀ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨਿਯੰਤਰਣ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਅੰਤਮ ਪੜਾਅ, ਪੜਾਅ IV, ਦਾ ਗਠਨ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜਿਸ ਨੂੰ ਗ੍ਰੇਡਡ ਰਿਸਪਾਂਸ ਐਕਸ਼ਨ ਪਲਾਨ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਨੈਸ਼ਨਲ ਕੈਪੀਟਲ ਰੀਜਨ ਐਂਡ ਅਡਜਾਇਨਿੰਗ ਏਰੀਆਜ਼ ਵਿਚ ਏਅਰ ਕੁਆਲਿਟੀ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਕਮਿਸ਼ਨ (ਸੀਏਕਿਊਐਮ), ਜੋ ਕਿ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ ਰਣਨੀਤੀਆਂ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਇੱਕ ਵਿਧਾਨਕ ਸੰਸਥਾ ਹੈ, ਨੇ ਦਿੱਲੀ ਅਤੇ ਐਨਸੀਆਰ ਰਾਜਾਂ ਨੂੰ ਸਾਰੇ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਉਪਾਵਾਂ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਤਹਿਤ ਸਿਰਫ਼ ਸੀ.ਐਨ.ਜੀ., ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਅਤੇ ਬੀ.ਐਸ. ਜ਼ਰੂਰੀ ਸੇਵਾਵਾਂ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਛੋਟ ਦੇ ਨਾਲ, ਦੂਜੇ ਸੂਬਿਆਂ ਤੋਂ VI-ਅਨੁਸਾਰ ਗੱਡੀਆਂ ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਵਿਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਦੀ ਆਗਿਆ ਹੈ।
ਤਾਜ਼ਾ CAQM ਆਦੇਸ਼ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, GRAP ਦੇ ਪੜਾਅ IV ਦੇ ਤਹਿਤ ਰਾਜਧਾਨੀ ਵਿਚ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸੇਵਾਵਾਂ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਨਾ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਸਾਰੇ ਮੱਧਮ ਅਤੇ ਭਾਰੀ ਮਾਲ ਗੱਡੀਆਂ 'ਤੇ ਵੀ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਈ ਗਈ ਸੀ।
ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕੰਟਰੋਲ ਸੰਸਥਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਗੈਰ-ਜ਼ਰੂਰੀ ਨਿਰਮਾਣ ਕਾਰਜ, ਮਾਈਨਿੰਗ, ਸਟੋਨ ਕਰੱਸ਼ਰ ਅਤੇ ਡੀਜ਼ਲ ਜਨਰੇਟਰਾਂ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਸਮੇਤ GRAP ਦੇ ਪੜਾਅ 1, 2 ਅਤੇ 3 ਦੇ ਅਧੀਨ ਹੋਰ ਸਾਰੇ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਜਾਰੀ ਰਹਿਣਗੀਆਂ। CAQM ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿਭਾਗ/ਭਾਰਤੀ ਟ੍ਰੋਪਿਕਲ ਮੌਸਮ ਵਿਗਿਆਨ ਸੰਸਥਾਨ ਦੁਆਰਾ ਹਵਾ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਦੇ ਪੂਰਵ ਅਨੁਮਾਨ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਦਿੱਲੀ-ਐਨਸੀਆਰ ਦੀ ਸਮੁੱਚੀ ਹਵਾ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਿਚ ਕੋਈ ਭਾਰੀ ਗਿਰਾਵਟ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
ਇਸ ਹਫਤੇ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿਚ, ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਮੰਤਰੀ ਗੋਪਾਲ ਰਾਏ ਨੇ AQI 450 ਦੇ ਅੰਕੜੇ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰਨ 'ਤੇ ਔਡ-ਈਵਨ ਕਾਰ ਰਾਸ਼ਨਿੰਗ ਮਾਪ ਦੀ ਵਾਪਸੀ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਉਪਾਅ, 2016 ਤੋਂ ਚਾਰ ਵਾਰ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਨੰਬਰਾਂ ਦੇ ਆਖਰੀ ਅੰਕ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਵਿਕਲਪਕ ਦਿਨਾਂ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਆਖਰੀ ਲਾਗੂਕਰਨ 2019 ਵਿਚ ਹੋਇਆ ਸੀ।
ਪਿਛਲੇ ਹਫ਼ਤੇ, ਦਿੱਲੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਮੀਂਹ ਕਾਰਨ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਹਵਾ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਿਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੁਧਾਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਨੂੰ ਮੁਲਤਵੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਦਿੱਲੀ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਆਈਆਈਟੀ-ਕਾਨਪੁਰ ਦੇ ਇੱਕ ਸਾਂਝੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਤੋਂ ਤਾਜ਼ਾ ਖੋਜਾਂ ਵਿਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਰਾਜਧਾਨੀ ਦੇ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦਾ ਲਗਭਗ 38 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਗੱਡੀਆਂ ਦੀ ਆਵਾ ਜਾਈ ਦਾ ਸੀ। ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਇਸ ਨੂੰ ਘਟਾ ਕੇ 25 ਫੀਸਦੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।
ਸੈਕੰਡਰੀ ਇਨਆਰਗੈਨਿਕ ਐਰੋਸੋਲ - ਸਲਫੇਟ ਅਤੇ ਨਾਈਟ੍ਰੇਟ ਵਰਗੇ ਕਣ ਜੋ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਵਿਚ ਗੈਸਾਂ ਅਤੇ ਪਾਵਰ ਪਲਾਂਟਾਂ, ਰਿਫਾਇਨਰੀਆਂ ਅਤੇ ਗੱਡੀਆਂ ਵਰਗੇ ਸਰੋਤਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਕ ਕਣਾਂ ਦੇ ਆਪਸੀ ਤਾਲਮੇਲ ਕਾਰਨ ਬਣਦੇ ਹਨ। ਦਿੱਲੀ ਦੀ ਗੰਦੀ ਹਵਾ ਵਿਚ ਦੂਜਾ ਵੱਡਾ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਚ 30 ਤੋਂ 35 ਫੀਸਦੀ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।
ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ, ਦਿੱਲੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਰਾਜਧਾਨੀ ਵਿਚ ਗ੍ਰਾਫ ਵਿਚ ਦੱਸੇ ਗਏ ਉਪਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਖਤੀ ਨਾਲ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਛੇ ਮੈਂਬਰੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਟਾਸਕ ਫ਼ੋਰਸ ਦਾ ਗਠਨ ਕੀਤਾ। ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਕੱਤਰ (ਵਾਤਾਵਰਣ) ਐਸਟੀਐਫ ਦੇ ਮੁਖੀ ਹੋਣਗੇ, ਜਿਸ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਵਿਚ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ, ਆਵਾਜਾਈ, ਮਾਲ, ਦਿੱਲੀ ਨਗਰ ਨਿਗਮ ਅਤੇ ਲੋਕ ਨਿਰਮਾਣ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
(For more news apart from Air quality getting better in Delhi, stay tuned to Rozana Spokesman)
