‘ਬੱਦਲਾਂ ’ਚ ਨਾਕਾਫ਼ੀ ਨਮੀ ਕਾਰਨ ਲਗਾਈ ਰੋਕ’
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ-ਕਾਨਪੁਰ ਨੇ ਇਕ ਬਿਆਨ ’ਚ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬੱਦਲਾਂ ’ਚ ਨਾਕਾਫ਼ੀ ਨਮੀ ਕਾਰਨ ਦਿੱਲੀ ’ਚ ਬੁਧਵਾਰ ਨੂੰ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਕਲਾਊਡ ਸੀਡਿੰਗ ਟ੍ਰਾਇਲ ਉਤੇ ਰੋਕ ਲਗਾ ਦਿਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਬਿਆਨ ਅਨੁਸਾਰ, ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਸਹੀ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਦੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਉਤੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਦਿੱਲੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਆਈ.ਆਈ.ਟੀ.-ਕਾਨਪੁਰ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਦੋ ਕਲਾਉਡ-ਸੀਡਿੰਗ ਟ੍ਰਾਇਲ ਕੀਤੇ ਪਰ ਦਿੱਲੀ ਵਿਚ ਕੋਈ ਮੀਂਹ ਨਹੀਂ ਪਿਆ। ਅਜ਼ਮਾਇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨੋਇਡਾ ਅਤੇ ਗ੍ਰੇਟਰ ਨੋਇਡਾ ਵਿਚ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਬਾਰਸ਼ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਇਹ ਟ੍ਰਾਇਲ ਬੁਰਾੜੀ, ਉੱਤਰੀ ਕਰੋਲ ਬਾਗ, ਮਯੂਰ ਵਿਹਾਰ ਅਤੇ ਬਦਲੀ ਸਮੇਤ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਕੁੱਝ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿਚ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਬਿਆਨ ’ਚ ਆਈ.ਆਈ.ਟੀ. ਕਾਨਪੁਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਮੀਂਹ ਨਹੀਂ ਪੈ ਸਕਿਆ ਕਿਉਂਕਿ ਨਮੀ ਦਾ ਪੱਧਰ 15 ਤੋਂ 20 ਫੀ ਸਦੀ ਦੇ ਕਰੀਬ ਸੀ।
ਇਸ ਗੱਲ ਉਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਕਿ ਟ੍ਰਾਇਲ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਕਾਰਜਾਂ ਲਈ ਯੋਜਨਾਬੰਦੀ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਸੰਸਥਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਜਿਹੀਆਂ ਸਿੱਖਿਆਵਾਂ ਅੱਗੇ ਵਧੇਰੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਟ੍ਰਾਇਲ ਦੀ ਨੀਂਹ ਬਣਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ।
ਅਜ਼ਮਾਇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ, ਮੀਂਹ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਬੱਦਲਾਂ ਵਿਚ ਆਮ ਲੂਣ, ਚੱਟਾਨ ਲੂਣ ਅਤੇ ਚਾਂਦੀ ਦੇ ਆਇਓਡਾਈਡ ਦਾ ਇਕ ਬਾਰੀਕ ਮਿਸ਼ਰਣ ਫੈਲਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਹਰ ਛੋਟੇ ਕਣ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਪਾਣੀ ਸੰਘਣਾ ਹੋਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਕ ਵਾਰ ਸੰਘਣਾ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਪਾਣੀ ਦੀਆਂ ਬੂੰਦਾਂ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਕ ਵਾਰ ਜਦੋਂ ਬੂੰਦਾਂ ਕਾਫ਼ੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿਚ ਆ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਤਾਂ ਮੀਂਹ ਪੈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਹਾਲਾਂਕਿ ‘ਕਲਾਊਡ ਸੀਡਿੰਗ’ ਨੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨੂੰ ਥੋੜ੍ਹਾ ਘੱਟ ਕਰਨ ਵਿਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ। ਕਲਾਉਡ ਸੀਡਿੰਗ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪੀ.ਐਮ. 2.5 ਮਯੂਰ ਵਿਹਾਰ, ਕਰੋਲ ਬਾਗ ਅਤੇ ਬੁਰਾੜੀ ਤੋਂ ਕ੍ਰਮਵਾਰ 221, 230 ਅਤੇ 229 ਸੀ, ਜੋ ਪਹਿਲੀ ਸੀਡਿੰਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕ੍ਰਮਵਾਰ 207, 206 ਅਤੇ 203 ਰਹਿ ਗਿਆ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੀ.ਐਮ.-10 207, 206 ਅਤੇ 209 ਸੀ, ਜੋ ਮਯੂਰ ਵਿਹਾਰ, ਕਰੋਲ ਬਾਗ ਅਤੇ ਬੁਰਾੜੀ ਵਿਖੇ ਕ੍ਰਮਵਾਰ 177, 163 ਅਤੇ 177 ਰਹਿ ਗਿਆ।
