
ਲਖਨਊ : ਬਚਪਨ ਵਿਚ ਪਿਤਾ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਅਤੇ ਜਵਾਨੀ ਵਿਚ ਮਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਦਾ ਦਰਦ ਝੇਲਦੇ ਹੋਏ IAS ਅਫਸਰ ਬਣਨਾ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਖੇਡ ਨਹੀਂ। ਲਖਨਊ ਦੀ ਕਿੰਜਲ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਪਣੀ ਭੈਣ ਪ੍ਰਾਂਜਲ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਲਕੇ ਇਹ ਕਾਰਨਾਮਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਮਹਿਲਾ ਦਿਵਸ 'ਤੇ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਿੰਜਲ ਸਿੰਘ ਦੀ ਸਫ਼ਲਤਾ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਦੱਸ ਰਹੇ ਹਾਂ।
ਮਾਂ ਨੇ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਸੀ ਮਿਸਾਲ, ਤਾਂ ਹੀ ਇੰਨੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੈ ਕਿੰਜਲ : ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ ਮਾਲ ਵਿਭਾਗ 'ਚ ਸਪੈਸ਼ਲ ਸੈਕਰੇਟਰੀ ਦਾ ਪਦ ਸੰਭਾਲ ਰਹੀ ਕਿੰਜਲ ਸਿੰਘ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਇਕ ਪੋਸਟ ਫੇਸਬੁਕ 'ਤੇ ਪਾਇਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲਿਖਿਆ, ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਦਾ ਜਨਮ ਇਕ ਔਸਤ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ ਲੜਕੀਆਂ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ 'ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਪਰ ਮੇਰੇ ਨਾਨਾ ਨੇ ਆਪਣੀ ਤਿੰਨੋਂ ਬੇਟੀਆਂ ਲਈ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤਾ। ਮਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਪੜਾਈ ਦਾ ਜਜਬਾ ਕਾਬਿਲ - ਏ - ਤਾਰੀਫ ਸੀ। ਉਹ ਪੋਸਟਗਰੈਜੁਏਸ਼ਨ ਕੰਪਲੀਟ ਕਰਨ ਲਈ ਹਰ ਰੋਜ਼ 16 ਕਿ.ਮੀ. ਪੈਦਲ ਚਲਕੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ।
ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਵੀ IAS ਅਫਸਰ ਬਣਨਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਪੜ੍ਹਾਈ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਟੀਬੀ ਹੋ ਗਈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਸ ਰੋਗ ਨਾਲ ਲੜਦੇ ਹੋਏ ਪੀਸੀਐਸ ਦਾ ਪੇਪਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਸਿਲੈਕਟ ਹੋਈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜਜਬੇ ਨੂੰ ਵੇਖਕੇ ਮੇਰੀ ਮਾਸੀਆਂ ਨੇ ਵੀ ਪੀਸੀਐਸ ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਕਲੀਅਰ ਕੀਤੀ। ਮਾਂ ਮੈਨੂੰ ਕਹਿੰਦੀ ਸੀ, ਜੇਕਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੋਲ ਪੜ੍ਹਾਈ ਲਈ ਅੱਜ ਵਰਗੀਆਂ ਸੁਵਿਧਾਵਾਂ ਅਤੇ ਕੋਚਿੰਗ ਹੁੰਦੀ ਤਾਂ ਉਹ ਜ਼ਰੂਰ IAS ਬਣਦੀ। ਮੈਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਪ 'ਤੇ ਨਾਜ ਹੈ ਕਿ ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਇਹ ਸੁਪਨਾ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ।
ਗੋਂਡਾ ਐਨਕਾਉਂਟਰ ਨੇ ਬਿਖੇਰੀ ਸੀ ਜਿੰਦਗੀ : ਸਾਲ 1982 ਦਾ ਗੋਂਡਾ ਐਨਕਾਉਂਟਰ ਅੱਜ ਵੀ ਚਰਚਾ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਮੁੱਠਭੇੜ ਨੇ ਕਿੰਜਲ ਸਿੰਘ ਦੀ ਪੂਰੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਉਲਟ - ਪੁਲਟ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਕਿੰਜਲ ਨੇ ਇਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿਚ ਦੱਸਿਆ, ਮੇਰੇ ਪਾਪਾ ਕੇਪੀ ਸਿੰਘ ਯੂਪੀ ਪੁਲਿਸ ਵਿਚ ਡੀਐਸਪੀ ਸਨ। ਤੱਦ ਉਹ ਗੋਂਡਾ ਵਿਚ ਪੋਸਟੇਡ ਸਨ। 12 ਮਾਰਚ 1982 ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਖਬਰ ਮਿਲੀ ਕਿ ਮਾਧਵਪੁਰ ਪਿੰਡ ਵਿਚ ਕੋਈ ਵੱਡੀ ਕ੍ਰਿਮੀਨਲ ਐਕਟੀਵਿਟੀ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਹੈ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਸਾਥੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਬਦਮਾਸ਼ਾਂ ਦਾ ਐਨਕਾਉਂਟਰ ਕਰਨ ਪੁੱਜੇ ਸਨ। ਉਥੇ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗੋਲੀ ਮਾਰਕੇ ਹੱਤਿਆ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। ਮੀਡੀਆ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਕਿ ਕੁਝ ਡਾਕੂਆਂ ਨੇ ਬੰਬ ਧਮਾਕਾ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਕੁਝ ਡਾਕੂਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਮੇਰੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਵੀ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋ ਗਏ ਪਰ ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਭਰੋਸਾ ਸੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਡਿਪਾਰਟਮੈਂਟ ਦੇ ਹੀ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਮਾਰਿਆ ਹੈ। ਐਨਕਾਉਂਟਰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਫਰਜੀ ਹੈ। ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਵਿਭਾ ਸਿੰਘ ਨੇ ਹਾਈਕੋਰਟ ਵਿਚ ਅਪੀਲ ਕਰ ਸੀਬੀਆਈ ਜਾਂਚ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਘਟਨਾ ਦੇ ਲੱਗਭੱਗ ਚਾਰ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਚਾਰਜਸ਼ੀਟ ਦਾਖਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿਚ 8 ਪੁਲਿਸ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਦੋਸ਼ੀ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ।
ਤਦ ਮੈਂ ਸਿਰਫ਼ ਢਾਈ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਸੀ ਅਤੇ ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਪ੍ਰੈਗਨੈਂਟ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪ੍ਰੈਗਨੈਂਸੀ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਕੇਸ ਲੜਿਆ ਸੀ। ਸਾਡੀ ਮਾਂ ਸਾਨੂੰ ਪਾਪਾ ਦੀ ਦਿਲੇਰੀ ਅਤੇ ਈਮਾਨਦਾਰੀ ਦੇ ਬਾਰੇ ਵਿਚ ਦੱਸਦੀ ਸੀ। ਉਹ ਦੱਸਦੀ ਸੀ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਪਾਪਾ ਦੇ ਨਾਲ ਬੇਇਨਸਾਫੀ ਹੋਈ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਮੈਂ ਠਾਣ ਲਿਆ ਸੀ ਕਿ IPS ਤੋਂ ਉੱਤੇ ਵਾਲੀ ਪੋਸਟ IAS ਹਾਸਲ ਕਰ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਇਨਸਾਫ਼ ਦਿਲਾਵਾਂਗੀ।
ਕਿੰਜਲ ਸਿੰਘ ਦੀ ਮਾਂ ਨੇ ਇਕੱਲੇ ਨਾ ਸਿਰਫ ਆਪਣੀ ਦੋਵੇਂ ਬੇਟੀਆਂ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਿਆ, ਸਗੋਂ ਵਧੀਆ ਸਿੱਖਿਆ ਵੀ ਦਿੱਤੀ। ਕਿੰਜਲ ਨੇ ਦਿੱਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਲੇਡੀ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮ ਕਾਲਜ ਤੋਂ ਗ੍ਰੈਜੁਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਪੋਸਟ ਗ੍ਰੈਜੁਏਸ਼ਨ ਦੇ ਫਰਸਟ ਈਅਰ ਵਿਚ ਕਿੰਜਲ ਦੀ ਮਾਂ ਵਿਭਾ ਸਿੰਘ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਕਾਰਨ ਚੱਲ ਵਸੀ। ਹੁਣ ਕਿੰਜਲ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਨਾਲ - ਨਾਲ ਛੋਟੀ ਭੈਣ ਦੀ ਵੀ ਜ਼ਿੰਮੇਦਾਰੀ ਸੀ। ਦੋਨਾਂ ਭੈਣਾਂ ਨੇ ਠਾਣ ਲਿਆ ਕਿ ਹੁਣ ਹਰ ਹਾਲ ਵਿਚ ਯੂਪੀਐਸਸੀ ਕਲੀਅਰ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਕਿੰਜਲ ਨੇ ਸਾਲ 2007 ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਂਜਲ ਨੇ 2008 ਵਿਚ ਇਹ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਪਾਸ ਕੀਤੀ। ਕਿੰਜਲ ਟਾਪਰ ਰਹੀ ਅਤੇ IAS ਰੈਂਕ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ, ਉਥੇ ਹੀ ਪ੍ਰਾਂਜਲ ਆਈਆਰਐਸ ਅਫਸਰ ਹੈ।
ਫਿਰ ਮਿਲਿਆ ਇਨਸਾਫ : ਸਾਲ 2013 ਵਿਚ ਸੀਬੀਆਈ ਕੋਰਟ ਨੇ ਗੋਂਡਾ ਐਨਕਾਉਂਟਰ ਦੇ 8 ਦੋਸ਼ੀ ਪੁਲਿਸ ਅਫਸਰਾਂ ਵਿਚੋਂ ਤਿੰਨ ਨੂੰ ਮੌਤ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਅਤੇ ਪੰਜ ਨੂੰ ਉਮਰ ਕੈਦ ਦੀ ਸਜਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ।