ਰਾਜਧਾਨੀ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦਾ ਇਲਾਕਾ ਯਾਨੀ ਐਨਸੀਆਰ (NCR) ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ ਧੂੰਏ ਦੀ ਚਪੇਟ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਕਾਰਨ ਇੰਡੀਅਨ ਮੈਡੀਕਲ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਨੇ ਹੈਲਥ ਅਲਰਟ ਵੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ ਆਉਟਡੋਰ ਐਕਟਿਵਿਟੀਜ ਨਾ ਕਰਨ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਚੇਸਟ ਐਂਡ ਰੇਸਪਿਰੇਟਰੀ ਐਕਸਪਰਟ ਡਾ. PN ਅੱਗਰਵਾਲ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਧੂੰਆਂ ਹੈਲਥ ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਨੁਕਸਾਨਦਾਇਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਸਾਂਹ ਦੇ ਜਰੀਏ ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਉੱਤੇ ਇਹ ਜਾਨਲੇਵਾ ਵੀ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ smog ?
smog ਸ਼ਬਦ ਵਿੱਚ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਦੇ ਦੋ ਸ਼ਬਦ ਸਮੋਕ ਅਤੇ ਫਾਗ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨ।
smog ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਨਾਇਟ੍ਰੋਜਨ ਆਕਸਾਇਡ, ਕਾਰਬਨ ਮੋਨੋਆਕਸਾਇਡ ਅਤੇ ਓਜੋਨ ਗੈਸ ਦੇ ਇਲਾਵਾ ਨੁਕਸਾਨਦਾਇਕ ਕੰਪਾਉਂਡ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਕਿਉਂ ਨੁਕਸਾਨਦਾਇਕ ਹੈ smog ?
ਸਮਾਗ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਨਾਇਟ੍ਰੋਜਨ ਆਕਸਾਇਡ, ਕਾਰਬਨ ਮੋਨੋਆਕਸਾਇਡ ਅਤੇ ਓਜੋਨ ਵਰਗੀ ਗੈਸਾਂ ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜਾਕੇ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਓਜੋਨ ਗੈਸ ਜੇਕਰ ਬਹੁਤ ਉਚਾਈ ਉੱਤੇ ਯਾਨੀ ਸਟਰੇਟੋਸਫੀਅਰ ਲੈਵਲ ਉੱਤੇ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਸੂਰਜ ਦੀ ਨੁਕਸਾਨਦਾਇਕ ਅਲਟਰਾਵਾਇਲਟ ਕਿਰਨਾਂ ਨੂੰ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਆਉਣੋਂ ਰੋਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਡਾ ਬਚਾਅ ਕਰਦੀ ਹੈ ਪਰ ਇਹੀ ਗੈਸ ਜਦੋਂ smog ਵਿੱਚ ਮਿਲਕੇ ਕਾਫ਼ੀ ਹੇਠਲੇ ਲੈਵਲ ਉੱਤੇ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਨੁਕਸਾਨਦਾਇਕ ਸਾਬਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਕਾਰਨ ਸਾਂਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਤਕਲੀਫ ਅਤੇ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਜਲਨ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਕਿਵੇਂ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ smog ?
smog ਏਅਰ ਪਾਲਿਊਸ਼ਨ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਹੈ। ਇਹ ਵਾਹਨਾਂ ਅਤੇ ਫੈਕਟਰੀਜ ਤੋਂ ਨਿਕਲਣ ਵਾਲੇ ਧੂੰਏ, ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਲੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਨਰਵਾਈ ਕਾਰਨ ਵੀ smog ਫੈਲਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਇਲਾਵਾ ਘਟਦੀ ਹੋਈ ਹਰਿਆਲੀ ਅਤੇ ਵੱਧਦੀ ਹੋਈ ਧੂਲ smog ਫੈਲਣ ਦੇ ਵੱਡੇ ਕਾਰਨ ਹਨ।
ਠੰਡ ਵਿੱਚ ਕਿਉਂ ਫੈਲਦਾ ਹੈ smog ?
ਠੰਡ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਟੈਂਪਰੇਚਰ ਘੱਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਨਾਲ ਹਵਾ ਠੰਡੀ ਅਤੇ ਭਾਰੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਉਸਦੀ ਰਫਤਾਰ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ ਭਾਰੀ ਹਵਾ ਉੱਤੇ ਜਾਣ ਦੇ ਬਜਾਏ ਹੇਠਾਂ ਹੀ ਰਹਿ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਗਰਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਹਵਾ ਗਰਮ ਹੋਕੇ ਉੱਤੇ ਉੱਠਦੀ ਹੈ, ਹਵਾ ਦੀ ਰਫਤਾਰ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਧੂਲ ਅਤੇ ਧੂੰਆਂ ਧਰਤੀ ਦੇ ਐਟਮਾਸਫੀਅਰ ਦੇ ਉੱਤੇ ਚਲੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਕੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ smog ਵਿੱਚ ?
ਧੂਲ
ਧੂੰਆਂ
ਕਾਰਬਨ
ਕਾਰਬਨ
ਸਲਫਰ
ਨਾਇਟ
smog ਕਾਰਨ ਕਿਹੜੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ?
ਸਾਂਹ ਦੀ ਤਕਲੀਫ
ਬਲੱਡ ਵਿੱਚ ਆਕਸੀਜਨ ਦੀ ਕਮੀ
ਚੇਸਟ ਕੰਜੇਸ਼ਨ
ਸਰਦੀ - ਖੰਘ
ਹਾਰਟ ਡਿਜੀਜ
ਅਸਥਮਾ
ਬਰੇਨ ਸਟਰੋਕ
ਗਲੇ ਦੀ ਖਰਾਸ਼
ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਜਲਨ
ਸਕਿਨ ਅਲਰਜੀ
