Declining birth rate in India: 2050 ਤੱਕ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਜਨਮ ਦਰ ਸਿਰਫ਼ 1.29 ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ- ਰਿਪੋਰਟ
Declining birth rate in India news in punjabi: ਹੁਣ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ‘ਹਮ ਦੋ ਹਮਾਰੇ ਦੋ’ ਦਾ ਪ੍ਰਚਲਨ ਵੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਘਟ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਵੱਡੀ ਸੰਖਿਆ ਵਿਚ ਅਜਿਹੇ ਹਨ ਜੋ ਸਿਰਫ ਇੱਕ ਬੱਚਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਕਾਰਨ 2050 ਤੱਕ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਜਨਮ ਦਰ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਆਵੇਗੀ। ਲੈਂਸੇਟ ਦੀ ਇਕ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿਚ ਇਹ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ ਜਨਮ ਦਰ 1950 ਵਿੱਚ 6.18 ਸੀ ਜੋ 1980 ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਕੇ 4.6 ਰਹਿ ਗਈ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ 2021 'ਚ ਇਹ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਘਟੀ ਅਤੇ 1.91 'ਤੇ ਰੁਕ ਗਈ। ਇਹ ਬਦਲਣ ਦੇ ਪੱਧਰ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੈ। ਜਨਸੰਖਿਆ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਬਦਲਣ ਦੇ ਪੱਧਰ ਲਈ ਜਨਮ ਦਰ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 2.1 ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: Patti Murder News: ਘਰ ਵਿਚ ਵੜ੍ਹ ਕੇ ਤੇਜ਼ਧਾਰ ਹਥਿਆਰਾਂ ਨਾਲ ਵੱਢਿਆ ਨੌਜਵਾਨ
ਅਜਿਹੇ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵੀ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਸੰਕਟ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹੈ। ਅਨੁਮਾਨ ਹੈ ਕਿ 2050 ਤੱਕ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਜਨਮ ਦਰ ਸਿਰਫ਼ 1.29 ਹੀ ਰਹੇਗੀ। ਇਸ ਨਾਲ ਆਬਾਦੀ ਇਕਦਮ ਘਟੇਗੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਇਸ ਵਿਚ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦਾ ਅਨੁਪਾਤ ਲਗਾਤਾਰ ਘਟਦਾ ਰਹੇਗਾ। ਫਿਰ 2100 ਤੱਕ ਇਹ ਸੰਕਟ ਹੋਰ ਡੂੰਘਾ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।
ਜੇਕਰ ਲੈਂਸੇਟ ਦੀ ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਸਹੀ ਸਾਬਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਦਹਾਕਿਆਂ 'ਚ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਵੱਡੀ ਚੁਣੌਤੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ। ਜੇਕਰ ਜਨਮ ਦਰ 'ਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਗਿਰਾਵਟ ਆਵੇਗੀ ਤਾਂ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦੀ ਕਮੀ ਹੋਵੇਗੀ ਅਤੇ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਨੂੰ ਇਸ ਨਾਲ ਧੱਕਾ ਲੱਗੇਗਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨਾਲੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋਵੇਗੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਨਾ ਵੀ ਇੱਕ ਚੁਣੌਤੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਿਹਤ ਸੇਵਾਵਾਂ 'ਤੇ ਵੀ ਭਾਰੀ ਬੋਝ ਪਵੇਗਾ।
ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਲਿੰਗ ਅਸਮਾਨਤਾ ਦਾ ਸੰਕਟ ਵੀ ਪੈਦਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਵੀ ਇਕ ਨਵਾਂ ਰੁਝਾਨ ਹੈ। ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਬੱਚਾ ਲੜਕਾ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੂਜਾ ਬੱਚਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਘੱਟ ਬੱਚੇ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਦਾ ਇੱਕ ਕਾਰਨ ਇਹ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਇੱਛਾਵਾਂ ਵੀ ਵਧੀਆਂ ਹਨ। ਲੋਕ ਬੱਚਿਆਂ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਖਰਚ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਜੇਕਰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਬੱਚੇ ਹੋਣ ਤਾਂ ਖਰਚਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਲੋਕ ਘੱਟ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਮਹੱਤਵ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ।
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਪੜ੍ਹੇ-ਲਿਖੇ ਹੋਣ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਕਰੀਅਰ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਨਾਲ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੱਚੇ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਈਆਂ ਹਨ। ਦੇਰੀ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਵੀ ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਸ਼ਹਿਰੀਕਰਨ ਅਤੇ ਗਰਭ ਨਿਰੋਧ ਲਈ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਆਸਾਨ ਪਹੁੰਚ ਨੇ ਵੀ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਤਾਜ਼ਾ ਅਪਡੇਟਸ ਲਈ ਸਾਡੇ Whatsapp Broadcast Channel ਨਾਲ ਜੁੜੋ।
ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਇਸ ਚੁਣੌਤੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਲਈ ਭਾਵੇਂ ਅਜੇ ਕੁਝ ਦਹਾਕੇ ਬਾਕੀ ਹਨ, ਫਿਰ ਵੀ ਯੋਜਨਾਬੰਦੀ ਹੁਣ ਤੋਂ ਹੀ ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀ। ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਣੇਪੇ ਨੂੰ ਘੱਟ ਮਹਿੰਗਾ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ। ਇਸ ਨਾਲ ਕੁਝ ਹੱਦ ਤੱਕ ਲੋਕ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਦੋ ਬੱਚੇ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਵੀ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਹੋਣਗੇ। ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਇਟਲੀ, ਜਾਪਾਨ, ਰੂਸ ਵਰਗੇ ਕਈ ਦੇਸ਼ ਹਨ, ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਅਜਿਹੇ ਸੰਕਟ ਵਿੱਚੋਂ ਗੁਜ਼ਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਆਬਾਦੀ ਲਗਾਤਾਰ ਘਟ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਚਿੰਤਤ ਹਨ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਦੇਸ਼ ਦੱਖਣੀ ਕੋਰੀਆ ਹੈ। ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਦੱਖਣੀ ਕੋਰੀਆ ਦੇ ਇੱਕ ਨੇਤਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਜੇਕਰ ਹਾਲਾਤ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਰੀ ਰਹੇ ਤਾਂ ਸਾਡੀ ਹੋਂਦ ਖ਼ਤਰੇ ਵਿੱਚ ਪੈ ਜਾਵੇਗੀ।
(For more news apart from 'Declining birth rate in India news in punjabi' stay tuned to Rozana Spokesman)
