ਦੁਨੀਆ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਸ਼ਾਸ਼ਕ ਹੋਏ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵੱਖ ਵੱਖ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਇਸ ਦੁਨੀਆ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਤੇ ਹਕੂਮਤ ਕੀਤੀ।
ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ, (ਦਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ), ਦੁਨੀਆ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਸ਼ਾਸ਼ਕ ਹੋਏ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵੱਖ ਵੱਖ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਇਸ ਦੁਨੀਆ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਤੇ ਹਕੂਮਤ ਕੀਤੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਈ ਰਾਜੇ ਲੋਕਾਂ ਵਾਸਤੇ ਰਹਿਮ ਦਿਲ ਰਹੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲੋਕ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਪਿਆਰ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਪਰ ਇਸਦੇ ਉਲਟ ਕੁਝ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਉਹ ਹੋਏ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਰੂਰਤਾ ਦੀ ਕੋਈ ਸੀਮਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਅਸਲ ਮਕਸਦ ਜੰਗ, ਯੁੱਧ ਜਾਂ ਫਿਰ ਦੁਨਿਆ ਤੇ ਸਿਰਫ ਆਪਣੀ ਦਹਿਸ਼ਤ ਦਾ ਸਿੱਕਾ ਜਮਾਉਣਾ ਸੀ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵੱਲੋਂ ਅਕਸਰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੀਆਂ ਸਜ਼ਾਵਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਕੇ ਚੰਗੇ ਚੰਗਿਆਂ ਦੀਆਂ ਰੂਹਾਂ ਕੰਬ ਜਾਣ।
ਉਂਝ ਤਾਂ ਜਗ ਤੇ ਅਜਿਹੇ ਬਹੁਤ ਤਾਨਾਸ਼ਾਹ ਹੋਏ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਦਹਿਸ਼ਤ ਬਾਰੇ ਅੱਜ ਵੀ ਸੁਣਨ ਨੂੰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਇਕ ਉਹ ਰਾਜਾ ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਸ਼ਾਇਦ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਲੋਕ ਜਾਣਦੇ ਹਨ ਉਸਦੀ ਦਹਿਸ਼ਤ, ਕਰੂਰਤਾ, ਹੰਕਾਰ ਅਤੇ ਅਤਿਆਚਾਰ ਬਾਰੇ ਜੋ ਸ਼ਬਦ ਲਿਖੀਏ ਉਹ ਉਸਦੀ ਬੇਰਹਿਮੀ ਨੂੰ ਬਿਆਨ ਕਰਨ ਲਈ ਘੱਟ ਪੈ ਹੀ ਜਾਣਗੇ। ਉਸ ਰਾਜੇ ਦਾ ਨਾਂਅ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਪੰਨਿਆਂ ਵਿਚ 'ਫ਼ਿਰੌਨ' ਨਾਮ ਦੇ ਡਰ ਨਾਲ ਮੌਜੂਦ ਹੈ। ਸੁਣਨ ਵਿਚ ਨਾਮ ਬਿਲਕੁਲ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਹੈ ਪਰ ਦਹਿਸ਼ਤ ਮੌਤ ਦਾ ਦੂਜਾ ਨਾਮ ਹੈ। ਫ਼ਿਰੌਨ ਇਕ ਮਿਸਰੀ ਰਾਜਾ ਸੀ।
ਉਹ ਸਭ ਤੋਂ ਦੁਸ਼ਟ ਤਾਨਾਸ਼ਾਹ ਸੀ ਜੋ ਕਦੇ ਇਸ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਡਰ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਮੌਜੂਦ ਸੀ। ਉਹ ਬਹੁਤ ਸੁਆਰਥੀ ਅਤੇ ਹੰਕਾਰੀ ਰਾਜਾ ਸੀ। ਉਹ ਬਹੁਤ ਕਠੋਰ ਅਤੇ ਨਾਸਤਿਕ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹਉਮੈ ਅਤੇ ਹੰਕਾਰ ਕੁੱਟ ਕੁੱਟ ਕਿ ਭਰਿਆ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕਰਨ ਅਤੇ ਖੁਦਾ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਉਸਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਫ਼ਿਰੌਨ ਦੀ ਮੌਤ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਤ੍ਰਾਸਦੀ ਦੀ ਮੌਤ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਇਸ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਮਹਾਨ ਸਿਰਜਣਹਾਰ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਮਝਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।
ਪਹਿਲਾਂ ਫ਼ਿਰੌਨ ਦਾ ਸ਼ਬਦ ਕੋਈ ਵੱਡੀ ਇਮਾਰਤ ਜਾਂ ਮਹਿਲ ਦੇ ਕਿਸੇ ਖ਼ਾਸ ਹਿੱਸੇ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਪਰ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਇਸ ਨੂੰ ਉੱਚੇ ਦਰਜੇ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਜਾਂ ਸ਼ਾਹੀ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਮੰਨਿਆ ਜਾਣ ਲੱਗਿਆ ਸੀ। ਸਮੇਂ ਦੇ ਬੀਤਣ ਨਾਲ ਇਹ ਉਹ ਤਾਕਤਵਰ ਰਾਜਾ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ ਖੁਦ ਨੂੰ ਮਹਾਨ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਲੋਕ ਉਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕਰਦੇ ਸਨ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਰੱਬ ਹੈ। ਲੋਕਾਂ ਅੰਦਰ ਉਸਦਾ ਐਨਾ ਖੌਫ਼ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਫ਼ਿਰੌਨ ਹੈ ਜੋ ਸਾਡੇ ਮਨ ਵਿਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਉਹ ਮਿਸਰ ਵਿਚ ਫ਼ਿਰੌਨ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਵੀ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਉਸ ਨੇ ਇਸ ਧਰਤੀ ਤੇ ਭਿਆਨਕ ਜ਼ੁਲਮ ਕੀਤੇ ਸਨ। ਉਸ ਦੇ ਜ਼ੁਲਮਾਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਇਸ ਹੱਦ ਤੱਕ ਬਦਨਾਮ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕ ਉਸ ਨੂੰ ਦੂਜੀ ਵਾਰ ਨਹੀਂ ਦੇਖਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ ਉਹ ਸਿਰਫ ਆਪਣੇ ਦਰਿੰਦਗੀ ਭਰੇ ਵਿਹਾਰ ਨਾਲ ਸਭ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਬੇਰਹਿਮੀ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰਦਾ ਸੀ। ਫ਼ਿਰੌਨ ਮਿਸਰ ਵਿਚ ਇੱਕ ਜ਼ਾਲਮ ਅਤੇ ਇੱਕ ਘੁਮੰਡੀ ਰਾਜਾ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਸ਼ਾਸਨ ਕੀਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਉਸਦੀ ਬੇਰਹਿਮੀ ਕਾਰਨ ਫ਼ਿਰੌਨ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸੀ। ਉਸ ਦੀ ਪਤਨੀ ਜ਼ਰੂਰ ਸੀ ਪਰ ਉਸ ਦੇ ਕੋਈ ਬੱਚਾ ਨਹੀਂ ਸੀ।
ਫ਼ਿਰੌਨ ਨੇ ਗੁਲਾਮੀ ਦੀ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਅਤੇ ਅਭਿਆਸ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਲੋਕਾਂ 'ਤੇ ਸ਼ਾਸਨ ਕੀਤਾ ਜੋ "ਬਨੂ-ਇਜ਼ਰਾਇਲ" ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ, ਭਾਵ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੇ ਬੱਚੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਫ਼ਿਰੌਨ ਦੇ ਵੱਡੇ ਸਮਾਰਕਾਂ ਅਤੇ ਬੁੱਤ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕੁੱਟਿਆ ਮਾਰਿਆ ਅਤੇ ਤਸੀਹੇ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਬੁੱਤਾਂ ਨੂੰ ਫ਼ਿਰੌਨ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਲਈ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਇੱਕੋ-ਇਕ ਪਰਮਾਤਮਾ ਹੈ।
ਕਈ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਉਹ ਵੀ ਮੂਸਾ ਦੇ ਜਨਮ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਫ਼ਿਰਊਨ ਨੂੰ ਇਹ ਜੋਤਸ਼-ਵਿਹਾਰ ਸੀ ਕਿ ਉਸ ਦੇ ਰਾਜ ਵਿਚ ਇਕ ਨਰ ਬੱਚੇ ਦਾ ਜਨਮ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਓਹੀ ਉਸ ਦੀ ਬਰਬਾਦੀ ਅਤੇ ਮੌਤ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਲਈ ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਨੇ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਇਹ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ ਕਿ, ਉਸ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਨਰ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਜਿਉਂਦਾ ਨਾ ਛਡਿਆ ਜਾਵੇ। ਜਦੋਂ ਮੂਸਾ ਦੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਫ਼ਿਰੌਨ ਦੀ ਫ਼ੌਜ ਉਸ ਵਲ ਆ ਰਹੀ ਹੈ, ਉਸ ਨੇ ਮੂਸਾ ਨੂੰ ਇਕ ਗੰਨੇ ਦੀ ਟੋਕਰੀ ਵਿਚ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਨੀਲ ਨਦੀ ਵਿਚ ਹੜ੍ਹਾ ਦਿੱਤਾ।
ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਜਾਣ ਕੇ ਹੈਰਾਨੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿ ਮੂਸਾ (ਉਸ ਉੱਤੇ ਅਸ਼ੀਰਵਾਦ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ) ਫ਼ਿਰੌਨ ਦਾ ਗੋਦ ਲਿਆ ਹੋਇਆ ਬੱਚਾ ਸੀ। ਜਿਸ ਟੋਕਰੀ ਵਿਚ ਮੂਸਾ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਉਹ ਫ਼ਿਰੌਨ ਦੇ ਸ਼ਾਹੀ ਮਹਿਲ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹੀ ਪਹੁੰਚ ਗਈ। ਫ਼ਿਰੌਨ ਦੀ ਪਤਨੀ ਜੋ ਇਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਦਿਆਲੂ ਔਰਤ ਸੀ, ਨੇ ਇਸ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਟੋਕਰੀ ਵਿਚ ਦੇਖਿਆ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਚੁੱਕਣ ਲਈ ਪਾਣੀ ਵਿਚ ਗਈ। ਉਸਨੇ ਰਾਜੇ ਨੂੰ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਕਿ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਸ਼ਾਹੀ ਮਹਿਲ ਵਿਚ ਇੱਕ ਰਾਜਕੁਮਾਰ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਰੱਖ ਲਵੋ।
ਇਹ ਸਿਰਫ ਇਕ ਇਤਫ਼ਾਕ ਸੀ ਕਿ ਇਕ ਔਰਤ ਨੂੰ ਇਸ ਨੌਜਵਾਨ ਨੂੰ ਛਾਤੀ ਦਾ ਦੁੱਧ ਪਿਲਾਉਣ ਲਈ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ, ਇਸ ਲਈ ਅਸਲੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਇਕ ਦੁੱਧ ਪਿਲਾਉਣ ਵਾਲੀ ਔਰਤ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਨੌਕਰੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। ਫ਼ਿਰੌਨ ਦੇ ਜ਼ੁਲਮਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਕੇ ਖੁਦਾ ਨੇ ਖ਼ੁਦ ਫ਼ਰਮਾਇਆ ਸੀ ਕਿ ਮੈਂ ਉਸਦੀ ਰੂਹ ਤੱਕ ਕੱਢ ਲਵਾਂਗਾ। ਪਰ ਉਸਦੇ ਜਿਸਮ ਨੂੰ ਕਿਆਮਤ ਤੱਕ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਲਈ ਇਬਰਤ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਬਣਾ ਦਵਾਂਗਾ। ਜਦੋਂ ਫ਼ਿਰੌਨ ਨੂੰ ਮੂਸਾ ਦੀ ਅਸਲੀਅਤ ਦਾ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਇਕ ਵੱਡੇ ਲਸ਼ਕਰ ਦੇ ਨਾਲ ਉਸਤੇ ਹਮਲਾ ਬੋਲ ਦਿੱਤਾ।
ਮੂਸਾ ਕੋਲ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ ਸਮੁੰਦਰ ਪਾਰ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸੀ। ਅੱਲਾਹ ਨੇ ਸਮੁੰਦਰ ਦਾ ਪਾਣੀ ਹਟਾ ਕੇ ਰਸਤਾ ਫ਼ਿਰੌਨ ਲਈ ਰਸਤਾ ਬਣਾਇਆ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਫਿਰੌਨ ਦੀ ਫੌਜ ਉਸ ਤੋਂ ਗੁਜ਼ਰੀ ਤਾਂ ਫਿਰ ਪਾਣੀ ਉਸ ਉੱਤੇ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਚਪੇਟ ਵਿਚ ਲੈ ਲਿਆ। 3500 ਸਾਲ ਗੁਜ਼ਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ, ਪਰ ‘ਫਿਰੌਨ’ ਦੀ ਲਾਸ਼ ਅੱਜ ਤੱਕ ਨਾਂ ਗਲ਼ੀ ਹੈ ਨਾਂ ਹੀ ਸੜੀ ਹੈ। ‘ਫਿਰੌਨ’ ਦੀ ਅੱਜ ਵੀ ਇਹ ਲਾਸ਼ ਮਿਸਰ ਦੇ ਇਕ ਮਿਊਜ਼ਿਯਮ ਵਿਚ ਪਈ ਹੈ। ਅੱਜ ਵੀ ਇਸ ਲਾਸ਼ ਨੂੰ ਦੇਖੋ ਤਾਂ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਿਵੇਂ ਕੋਈ ਆਦਮੀ ਲੰਮਾਂ ਪਿਆ ਸੁੱਤਾ ਹੋਵੇ।
ਫਿਰੌਨ ਅਜਿਹਾ ਜ਼ਾਲਮ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ ਇਹ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਮੈਂ ਹੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਖ਼ੁਦਾ ਹਾਂ। ਪਰ 3500 ਸਾਲ ਤੋਂ ਉਸਦੀ ਲਾਸ਼ ਸ਼ਾਇਦ ਮੁਕਤੀ ਰਸਤਾ ਨਹੀਂ ਬਣਾ ਸਕੀ। ਅੱਜ ਵੀ ਫਿਰੌਨ ਦੀ ਲਾਸ਼ ‘ਤੇ ਅੱਗ ਅਸਰ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ ਅਤੇ ਨਾਂ ਹੀ ਪਾਣੀ। ਇਹ ਲਾਸ਼ ਸਨ 1898 ਵਿਚ ਲਾਲ ਸਾਗਰ ਵਿਚੋਂ ਮਿਲੀ ਸੀ ਜਿਸ ‘ਤੇ ਡਾ. ਮਾਰਿਸ ਬੁਕਾਯ ਨੇ ਕਈ ਸਾਲ ਤੱਕ ਰਿਸਰਚ ਕੀਤੀ ਸੀ ਅਤੇ ਕੁਰਾਨ ਵਿਚ ਇਸਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਕੇ ਇਸਲਾਮ ਧਰਮ ਅਪਣਾ ਲਿਆ ਸੀ।
ਸੁਣਕੇ ਹੈਰਾਨੀ ਹੋਵੇਗੀ ਕਿ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਫਿਰੌਨ ਦੀ ਲਾਸ਼ ‘ਤੇ ਗੋਸ਼ਤ ਵਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਲਗਭਗ 3500 ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿਚ ਰਹਿਣ ਦੇ ਵਾਬਜੂਦ ਇਸ ਦੀ ਲਾਸ਼ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਮੱਛੀ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਜੀਵ ਨੇ ਨਹੀਂ ਖਾਧਾ। ਸ਼ਾਇਦ ਇਸਦੇ ਜ਼ੁਲਮਾਂ ਦੇ ਪਾਪਾਂ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਦੁਨੀਆ 'ਤੇ ਰਾਜ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਇਸ ਹੰਕਾਰੀ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਲਈ ਨਰਕ 'ਚ ਵੀ ਇਸਦੇ ਕੱਦ-ਕਾਠ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਨਹੀਂ ਹੈ।