ਮੈਨੂੰ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਬਾਹਰ ਆਉਂਦਿਆਂ ਸਾਡੇ ਦੋਹਾਂ ਕੋਲ ਬਿਹਤਰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸੀ : ਜੈਸ਼ੰਕਰ

ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ: ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਐੱਸ. ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਨੇ ਸ਼ੁਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਕ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਅਮਰੀਕੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਟੋਨੀ ਬਲਿੰਕਨ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਦੌਰਾਨ ਵੱਖਵਾਦੀ ਆਗੂ ਹਰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਨਿੱਝਰ ਦੀ ਮੌਤ ਦੇ ਸਬੰਧ ’ਚ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਦੋਸ਼ਾਂ ’ਤੇ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਨੋਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਦੋਵੇਂ ਵਫ਼ਦਾਂ ਕੋਲ ਮੀਟਿੰਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਿਹਤਰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸੀ। 

ਜਦਕਿ ਵਿਦੇਸ਼ ਸਕੱਤਰ ਐਂਟਨੀ ਬਲਿੰਕਨ ਨੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਨਿੱਝਰ ਦੇ ਕਤਲ ਦੀ ਕੈਨੇਡਾ ਦੀ ਚੱਲ ਰਹੀ ਜਾਂਚ ਵਿਚ "ਪੂਰਾ ਸਹਿਯੋਗ" ਕਰੇ। ਵਿਦੇਸ਼ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਇਕ ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿਤੀ।

ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਨੂੰ ਵੱਕਾਰੀ ਹਡਸਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਥਿੰਕ-ਟੈਂਕ ’ਚ ਅਪਣੀ ਹਾਜ਼ਰੀ ਦੌਰਾਨ ਇਕ ਸਵਾਲ ਦੇ ਜਵਾਬ ’ਚ ਕਿਹਾ ਜਦੋਂ ਇਹ ਪੁਛਿਆ ਗਿਆ ਕਿ ਕੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਫੋਗੀ ਬੌਟਮ ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ ’ਚ ਬਲਿੰਕਨ ਨਾਲ ਉਸ ਦੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਦੌਰਾਨ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਦੋਸ਼ਾਂ ਦਾ ਮੁੱਦਾ ਆਇਆ ਸੀ? ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, ‘‘ਹਾਂ, ਆਇਆ ਸੀ।’’ 

ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੋਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਲੋਂ ਜਾਰੀ ਬਿਆਨ ’ਚ ਇਸ ਮੁੱਦੇ ’ਤੇ ਚੁੱਪੀ ਧਾਰੀ ਰੱਖੀ ਗਈ ਸੀ। 

ਅਮਰੀਕੀ ਪੱਖ ਨੇ ਇਸ ਸਾਰੀ ਸਥਿਤੀ ’ਤੇ ਅਪਣੇ ਮੁਲਾਂਕਣ ਸਾਂਝੇ ਕੀਤੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਮਰੀਕੀਆਂ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਦਾ ਸਾਰ ਸਮਝਾਇਆ। ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘‘ਮੈਨੂੰ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲ ਕੇ ਸਾਡੇ ਦੋਹਾਂ ਕੋਲ ਬਿਹਤਰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸੀ।’’ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਕੈਨੇਡੀਆਈ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਨਿਜੀ ਰੂਪ ’ਚ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ’ਚ ਜਨਤਕ ਰੂਪ ’ਚ ਕੁਝ ਦੋਸ਼ ਲਾਏ, ‘‘ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਿਜੀ ਅਤੇ ਜਨਤਕ ਦੋਵਾਂ ’ਚ ਸਾਡਾ ਜਵਾਬ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਸਾਡੀ ਨੀਤੀ ਨਾਲ ਮੇਲ ਨਹੀਂ ਖਾਂਦੇ। ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਕੋਈ ਸਪੱਸ਼ਟ ਸਬੂਤ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਇਸ ’ਤੇ ਧਿਆਨ ਦਿੰਦੇ।’’

ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਲਈ, ਕੈਨੇਡਾ ਇਕ ਅਜਿਹਾ ਦੇਸ਼ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਸੰਗਠਿਤ ਅਪਰਾਧ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਤਸਕਰੀ, ਵੱਖਵਾਦ ਅਤੇ ਹਿੰਸਾ ਨਾਲ ਰਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਮੁੱਦਿਆਂ ਦਾ ਇਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਜ਼ਹਿਰੀਲਾ ਸੁਮੇਲ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਥੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਥਾਂ ਮਿਲੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੰਨਿਆ ਕਿ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੀ ਟਿਪਣੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸ ਮੁੱਦੇ ’ਤੇ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਕੈਨੇਡਾ ਵਿਚਾਲੇ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਹੋਇਆ ਹੈ।

ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਦੋਸ਼ ਲਾਇਆ ਕਿ ਕੈਨੇਡਾ ’ਚ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਸਫ਼ੀਰਾਂ ਨੂੰ ਖੁਲ੍ਹੇਆਮ ਧਮਕੀਆਂ ਮਿਲ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਮਹਿਸੂਸ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ। ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਅਪਣੇ ਵੀਜ਼ਾ ਦੇਣ ’ਤੇ ਰੋਕ ਲਗਾਉਣੀ ਪਈ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੈਨੇਡਾ ਵਿਚ ਕੱਟੜਪੰਥੀ ਅਤੇ ਲੋਕ ਖੁੱਲ੍ਹੇਆਮ ਹਿੰਸਾ ਦੀ ਵਕਾਲਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੈਨੇਡਾ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਖੁੱਲ੍ਹਾ ਥਾਂ ਦਿਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। 

ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਕੋਲੰਬੀਆ ’ਚ 18 ਜੂਨ ਨੂੰ ਅਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਧਰਤੀ ’ਤੇ ਨਿੱਝਰ ਦੇ ਕਤਲ ’ਚ ਭਾਰਤੀ ਏਜੰਟਾਂ ਦੀ ‘ਸੰਭਾਵੀ’ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਦੇ ਟਰੂਡੋ ਦੇ ਵਿਸਫੋਟਕ ਦੋਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਕੈਨੇਡਾ ਦਰਮਿਆਨ ਤਣਾਅ ਵਧ ਗਿਆ। ਭਾਰਤ ਨੇ 2020 ’ਚ ਨਿੱਝਰ ਨੂੰ ਅਤਿਵਾਦੀ ਐਲਾਨਿਆ ਸੀ। ਭਾਰਤ ਨੇ ਗੁੱਸੇ ’ਚ ਦੋਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ‘ਬੇਤੁਕਾ’ ਅਤੇ ‘ਪ੍ਰੇਰਿਤ’ ਕਹਿ ਕੇ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਇਕ ਸੀਨੀਅਰ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਸਫ਼ੀਰ ਨੂੰ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ’ਚ ਓਟਵਾ ਵਲੋਂ ਇਕ ਭਾਰਤੀ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੂੰ ਕੱਢਣ ਲਈ ਇਕ ਜੈਸੇ ਨੂੰ ਤੈਸਾ ਰੌਂਅ ’ਚ ਕੈਨੇਡਾ ਦੇ ਸਫ਼ੀਰ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ’ਚੋਂ ਕੱਢ ਦਿਤਾ।   

ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਅਤੇ ਬਲਿੰਕਨ ਨੇ ਆਲਮੀ ਵਿਕਾਸ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ

ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਸ਼ੁਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ‘ਐਕਸ’ ’ਤੇ ਇਕ ਪੋਸਟ ’ਚ ਕਿਹਾ, ‘‘ਵਿਦੇਸ਼ ਵਿਭਾਗ ’ਚ ਅਮਰੀਕੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਬਲਿੰਕਨ ਨੂੰ ਮਿਲ ਕੇ ਖੁਸ਼ੀ ਹੋਈ। ਕਈ ਮੁੱਦਿਆਂ ’ਤੇ ਚਰਚਾ ਹੋਈ, ਜੂਨ ’ਚ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਦੌਰੇ ’ਤੇ ਹੋਏ ਸਮਝੌਤਿਆਂ ’ਤੇ ਚਰਚਾ ਹੋਈ, ਆਲਮੀ ਵਿਕਾਸ ’ਤੇ ਵੀ ਚਰਚਾ ਹੋਈ। ਜਲਦੀ ਹੀ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ‘ਟੂ ਪਲੱਸ ਟੂ’ ਮੀਟਿੰਗ ਸਬੰਧੀ ਰੂਪਰੇਖਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ।’’

ਬਲਿੰਕਨ ਨੇ ਮੀਟਿੰਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ‘ਐਕਸ’ ’ਤੇ ਅਪਣੀ ਪੋਸਟ ’ਚ ਕਿਹਾ, ‘‘ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ’ਚ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਜੋ ਬਾਈਡਨ ਦੀ ਮੇਜ਼ਬਾਨੀ ਕਰਨ ਲਈ, ਭਾਰਤੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਐੱਸ. ਜੈਸ਼ੰਕਰ, ਤੁਹਾਡਾ ਧੰਨਵਾਦ। ਅਸੀਂ ਜੀ-20 ਦੀ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਫਲ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ, ਭਾਰਤ-ਪਛਮੀ ਏਸ਼ੀਆ-ਯੂਰਪ ਆਰਥਕ ਗਲਿਆਰੇ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਅਤੇ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ’ਚ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਭਾਰਤ-ਅਮਰੀਕਾ ‘ਟੂ ਪਲੱਸ ਟੂ’ ਮੀਟਿੰਗ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ।’’

ਅਮਰੀਕੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਬੁਲਾਰੇ ਮੈਥਿਊ ਮਿਲਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦੋ ਚੋਟੀ ਦੇ ਡਿਪਲੋਮੈਟਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਜੀ-20 ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਦੇ ਮੁੱਖ ਨਤੀਜਿਆਂ, ਭਾਰਤ-ਪਛਮੀ ਏਸ਼ੀਆ-ਯੂਰਪ ਆਰਥਕ ਗਲਿਆਰੇ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਪਾਰਦਰਸ਼ੀ, ਟਿਕਾਊ ਅਤੇ ਸੰਭਾਵੀ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਸਮੇਤ ਕਈ ਮੁੱਦਿਆਂ ’ਤੇ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ। ਉੱਚ-ਮਿਆਰੀ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚਾ ਨਿਵੇਸ਼ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ। ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਨੇ ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਭਾਰਤ ‘ਟੂ ਪਲੱਸ ਟੂ’ ਗੱਲਬਾਤ ਦੇ ਪੰਜਵੇਂ ਸੰਸਕਰਣ ਦੀ ਮੇਜ਼ਬਾਨੀ ਕਰੇਗਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਦੀਆਂ ਤਰੀਕਾਂ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਦਿਤੀ। ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਨਵੰਬਰ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ’ਚ ਹੋਣਗੀਆਂ।

ਗੱਲਬਾਤ ’ਚ ਅਮਰੀਕੀ ਵਫ਼ਦ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਬਲਿੰਕਨ ਅਤੇ ਰਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਲੋਇਡ ਆਸਟਿਨ ਕਰਨਗੇ। ਭਾਰਤੀ ਵਫ਼ਦ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਅਤੇ ਰਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਰਾਜਨਾਥ ਸਿੰਘ ਕਰਨਗੇ। ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਬਲਿੰਕਨ ਨਾਲ ਮੀਟਿੰਗ ’ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਲਈ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਫੋਗੀ ਬੌਟਮ ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ ਪਹੁੰਚੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਬਲਿੰਕਨ ਨੂੰ ਕਿਹਾ, ‘‘ਮੈਂ ‘ਟੂ ਪਲੱਸ ਟੂ’ ਲਈ ਦਿੱਲੀ ’ਚ ਤੁਹਾਡੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ।’’