
ਅੱਜ ਦੇ ਹਾਲਾਤ ਨੂੰ ਵੇਖਦੇ ਹੋਏ ਇਕ ਬੜੀ ਪੁਰਾਣੀ ਕਵਿਤਾ ਯਾਦ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਜੋ ਇਕ ਜਰਮਨ ਪਾਦਰੀ ਵਲੋਂ ਹਿਟਲਰ ਦੀ ਸਿਆਸਤ ਬਾਰੇ ਲਿਖੀ ਗਈ ਸੀ।
ਅੱਜ ਦੇ ਹਾਲਾਤ ਨੂੰ ਵੇਖਦੇ ਹੋਏ ਇਕ ਬੜੀ ਪੁਰਾਣੀ ਕਵਿਤਾ ਯਾਦ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਜੋ ਇਕ ਜਰਮਨ ਪਾਦਰੀ ਵਲੋਂ ਹਿਟਲਰ ਦੀ ਸਿਆਸਤ ਬਾਰੇ ਲਿਖੀ ਗਈ ਸੀ। ਮਾਰਟਿਨ ਨਿਮੋਬਰ ਨੇ 7 ਸਾਲ ਨਾਜ਼ੀਆਂ ਦੇ ਕੰਸੈਨਟਰੇਸ਼ਨ ਕੈਂਪਾਂ ਵਿਚ ਦਿਨ ਕੱਟਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਸਤਰਾਂ ਲਿਖੀਆਂ ਸਨ:
ਪਹਿਲਾਂ ਉਹ ਸਮਾਜਵਾਦੀਆਂ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਆਏ, ਅਤੇ ਮੈਂ ਕੁੱਝ ਨਾ ਕਿਹਾ
ਕਿਉਂਕਿ ਮੈਂ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਨਹੀਂ ਸਾਂ
ਫਿਰ ਉਹ ਟਰੇਡ ਯੂਨੀਅਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਆਏ, ਅਤੇ ਮੈਂ ਕੁੱਝ ਨਾ ਕਿਹਾ
ਕਿਉਂਕਿ ਮੈਂ ਟਰੇਡ ਯੂਨੀਅਨਿਸਟ ਨਹੀਂ ਸੀ
ਫਿਰ ਉਹ ਯਹੂਦੀਆਂ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਆਏ, ਅਤੇ ਮੈਂ ਕੁੱਝ ਨਾ ਕਿਹਾ
ਕਿਉਂਕਿ ਮੈਂ ਯਹੂਦੀ ਨਹੀਂ ਸੀ
ਫਿਰ ਉਹ ਮੈਨੂੰ ਮਾਰ ਮੁਕਾਣ ਲਈ ਆਏ-
ਉਦੋਂ ਤਕ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਖੜੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਕੋਈ ਰਿਹਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ।
File Photo
ਇਹ ਸਤਰਾਂ ਦੂਜੀ ਵਿਸ਼ਵ ਜੰਗ ਦੇ ਖ਼ਾਤਮੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲਿਖੀਆਂ ਗਈਆਂ। ਦੂਜੀ ਵਿਸ਼ਵ ਜੰਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਕ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਵਰਗੀ ਸੰਸਥਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਜਿਸ ਨੇ ਜ਼ਿੰਮਾ ਲਿਆ ਕਿ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿਚ ਹਰ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਵਿਰੁਧ ਇਹ ਸੰਸਥਾ ਆਵਾਜ਼ ਜ਼ਰੂਰ ਚੁੱਕੇਗੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸੁਣਨ ਦੀ ਆਦਤ ਜ਼ਰੂਰ ਪੈ ਗਈ ਹੈ ਪਰ ਹਰ ਦੇਸ਼ ਅਪਣੇ ਸਵਾਰਥ ਬਾਰੇ ਪਹਿਲਾਂ ਸੋਚਦਾ ਹੈ।
File Photo
ਜਦੋਂ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀਆਂ ਦਾ ਮੁੱਦਾ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਭਾਰਤ ਨੇ ਕੀ, ਇੰਗਲੈਂਡ ਨੇ ਵੀ ਇਸ ਮੁੱਦੇ 'ਤੇ ਯੂਰੋਪ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੋਣ ਨੂੰ ਪਹਿਲ ਦਿਤੀ ਸੀ। ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਮੈਕਸੀਕੋ ਨਾਲ ਲਗਦੀ ਸਰਹੱਦ 'ਤੇ ਇਕ ਉੱਚੀ ਕੰਧ ਬਣਾ ਕੇ ਅਪਣੀ ਜ਼ਮੀਨ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਹ ਉਹ ਦੇਸ਼ ਹੈ ਜਿਸ ਕੋਲ ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਕਮੀ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਤੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਕੁਲ ਆਬਾਦੀ ਤਾਂ ਉਸ ਦੇ ਇਕ ਸੂਬੇ ਵਿਚ ਹੀ ਸਮਾ ਜਾਵੇ। ਪਰ ਪਿਛਲੇ ਕੁੱਝ ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ 'ਮੇਰੀ ਸਰਹੱਦ', 'ਮੇਰੇ ਦੇਸ਼' ਦੀ ਰਾਖੀ ਦੀ ਗੱਲ ਤੇਜ਼ੋ ਤੇਜ਼ ਹੁੰਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।
Citizenship Amendment Bill
ਸੋ ਭਾਰਤ ਨੇ ਜੇ ਬਾਹਰੋਂ ਆਏ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਨਾਗਰਿਕਤਾ ਦੇਣ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਹੇਠ ਰੱਖਣ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਕਦਮ ਤਾਂ ਠੀਕ ਹੈ, ਪਰ ਸਰਹੱਦਾਂ ਨਾਲੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਾਡੀ ਫ਼ਿਰਕੂ ਸੋਚ 'ਤੇ ਵੀ ਹਮਲਾ ਬੋਲਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਸਾਡਾ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਦੇਸ਼, 124 ਕਰੋੜ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਹੇਠ ਦਬਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਅਪਣਾ ਆਸਰਾ ਸਿਰਫ਼ ਅਤੇ ਸਿਰਫ਼ ਲੋੜਵੰਦਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
BJP
ਪਰ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਸ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਭਾਜਪਾ ਸਰਕਾਰ ਵਲੋਂ ਨਾਗਰਿਕਤਾ ਬਿਲ ਨੂੰ ਪਾਸ ਕਰਨ ਸਮੇਂ ਹਿੰਦੂਤਵ ਦਾ ਏਜੰਡਾ ਅੱਗੇ ਰਖਿਆ ਗਿਆ, ਉਸ ਨਾਲ ਇਸ ਦੇ ਨਵੇਂ 'ਰਾਜਿਆਂ' ਨੇ ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਸਰਹੱਦਾਂ ਨੂੰ 14ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਮੁਗ਼ਲ ਹਮਲਿਆਂ ਵਰਗੇ ਹਮਲਿਆਂ ਤੋਂ ਸ਼ਾਇਦ ਬਚਾ ਲਿਆ ਹੋਵੇ ਪਰ ਅੱਜ ਦੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਸਰਹੱਦਾਂ ਅੰਦਰ ਹੀ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰ ਦਿਤਾ ਹੈ।
Constitution of india
ਇਕ ਦੇਸ਼ ਇਕ ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਅੱਜ ਇਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਤੋਂ ਸਿੱਧ ਕਰ ਦਿਤਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਦੇਸ਼ ਕਿਸ ਦਾ ਹੈ। ਵੈਸੇ ਤਾਂ ਸ਼ੱਕ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਦੇਸ਼ ਅੱਜ ਇਕ ਹਿੰਦੂ ਰਾਜ ਬਣਨ ਲਈ ਹੱਥ ਪੈਰ ਮਾਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਭਾਵੇਂ ਕਿ ਜ਼ਮਾਨਾ ਧਰਮ-ਪ੍ਰਧਾਨ ਰਾਜ ਦਾ ਨਹੀਂ, ਬਹੁ-ਧਰਮੀ ਤੇ ਬਹੁ-ਸਭਿਆਚਾਰੀ ਸੈਕੂਲਰ ਰਾਜ ਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿਚ ਇਕ ਧਰਮ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿਚ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਡਟਣਾ ਤੇ ਦੂਜੇ ਧਰਮ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਵਿਚ ਉਤਰਨਾ, ਦੋਵੇਂ ਪਾਪ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
Hindu Rashtra
ਜਿਹੜਾ ਦੇਸ਼ ਅਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਧਰਮਨਿਰਪੱਖ ਰਾਜ ਅਖਵਾਉਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦਾ ਸੀ, ਭਾਵੇਂ ਥੋੜ੍ਹਾ ਭਾਵੇਂ ਬਹੁਤਾ, ਹੁਣ ਉਹ ਧਰਮ-ਨਿਰਪੱਖ ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੇਗਾ। ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਕਦੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨਾਲ, ਕਦੇ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਨਾਲ, ਕਦੇ ਦਲਿਤਾਂ ਨਾਲ ਬੜੀ ਵਾਰ ਡੂੰਘੇ ਖ਼ੂਨੀ ਉਪੱਦਰ ਤੇ ਵਿਤਕਰੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਪਰ ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ ਵਿਚ ਬੈਠ ਕੇ, ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਰਾਹੀਂ ਇਕ ਧਰਮ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਇਸ ਵਾਰ ਵਰਗਾ ਉਪੱਦਰ ਪਹਿਲਾਂ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ।
Muslim
ਧਾਰਾ 370 ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਵੇਲੇ ਵੀ ਕਿਹਾ ਇਹੀ ਗਿਆ ਕਿ ਇਹ ਅਤਿਵਾਦ ਉਤੇ ਵਾਰ ਹੈ, ਸਿੱਖ ਕਤਲੇਆਮ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਅਤਿਵਾਦੀ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਤਾਕਿ ਹਿੰਦੂ ਬਹੁਗਿਣਤੀ ਨੂੰ ਯਕੀਨ ਕਰਵਾ ਦਿਤਾ ਜਾਏ ਕਿ ਸਿੱਖ ਅਤਿਵਾਦੀ ਦੇਸ਼ ਲਈ ਖ਼ਤਰਾ ਬਣ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਪਰ ਅੱਜ ਕਾਨੂੰਨ ਨੂੰ ਇਕ ਧਰਮ ਦੀ ਹੱਥ-ਬੰਨ੍ਹ ਬਾਂਦੀ ਬਣਾ ਕੇ ਧਰਮ ਨਿਰਪੱਖਤਾ ਨੂੰ ਸੰਵਿਧਾਨ 'ਚੋਂ ਬਿਨਾਂ ਕੱਢੇ ਵੀ, ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਦੇਣ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਹੋ ਰਹੀ ਜਾਪਦੀ ਹੈ।
Sikhs
ਜਦ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰਿਆ, ਹਿੰਦੂ ਖ਼ਲਕਤ ਚੁੱਪ ਰਹੀ, ਨਕਸਲੀ ਆਦਿਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਮਾਰਿਆ, ਦੇਸ਼ ਚੁੱਪ ਰਿਹਾ, ਕਸ਼ਮੀਰੀਆਂ ਨੂੰ ਰੋਜ਼ ਸਾਲਾਂ ਬੱਧੀ ਮਾਰਿਆ, ਖ਼ਲਕਤ ਚੁੱਪ ਰਹੀ। ਅੱਜ ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਸੋਚ ਨੂੰ ਦੋਹਾਂ ਸਦਨਾਂ ਵਿਚ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਨੁਮਾਇੰਦਿਆਂ ਨੇ ਮਿਲ ਕੇ ਢਾਹਿਆ, ਹਿੰਦੂ ਜਨਤਾ ਚੁੱਪ ਰਹੀ ਬਲਕਿ ਤਾੜੀਆਂ ਮਾਰਦੀ ਰਹੀ... ਅਗਲਾ ਵਾਰ ਕਿਸ ਤੇ ਹੋਵੇਗਾ? -ਨਿਮਰਤ ਕੌਰ