ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਸਥਿਤੀ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਕਰ ਕੇ ਨਹੀਂ ਕਿ ਜਬਰਨ ਧਰਮ ਪ੍ਰੀਵਰਤਨ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਬਲਕਿ ਇਸ ਕਰ ਕੇ ਕਿ ਸਿੱਖੀ ਨੂੰ ਗੁਰੂਆਂ ਦੇ ਫ਼ਲਸਫ਼ੇ ਮੁਤਾਬਕ ਨਹੀਂ ਚਲਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ
ਜਥੇਦਾਰ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਗਿਆਨੀ ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਵਲੋਂ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਚਲ ਰਹੇ ਧਰਮ ਪ੍ਰੀਵਰਤਨ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਆਖ਼ਰਕਾਰ ਬਿਆਨ ਦੇ ਹੀ ਦਿਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਕ ਮੁਹਿੰਮ ਵੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿਤੀ ਗਈ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਘਰ-ਘਰ ਅੰਦਰ ਧਰਮਸਾਲ ਦਾ ਨਾਂ ਦੇ ਕੇ, ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਪੜ੍ਹਨ ਵਾਸਤੇ ਕੁੱਝ ਕਿਤਾਬਾਂ ਆਦਿ ਵੀ ਦਿਤੀਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂ। ‘ਜਥੇਦਾਰ’ ਵਲੋਂ ਧਰਮ ਪ੍ਰੀਵਰਤਨ ਨੂੰ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਉਤੇ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹਮਲਾ ਆਖਿਆ ਗਿਆ ਕਿਉਂਕਿ ਜਬਰਨ ਧਰਮ ਪ੍ਰੀਵਰਤਨ ਕਰਨਾ ਸਹੀ ਨਹੀਂ। ਪਰ ਸਵਾਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਇਹ ਪ੍ਰੀਵਰਤਨ ਜਬਰਨ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ?
ਅੱਜ ਸਾਰੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਕੁੱਝ ਲੋਕ ਈਸਾਈ ਧਰਮ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਨੂੰ 10 ਫ਼ੀ ਸਦੀ ਤਕ ਪਹੁੰਚੀ ਵੇਖ ਕੇ ਘਬਰਾ ਗਏ ਹਨ ਪਰ ਇਹ ਮੁਹਿੰਮ ਤਾਂ ਬੜੀ ਦੇਰ ਤੋਂ ਚੱਲੀ ਹੋਈ ਹੈ ਤੇ ਸਪੋਕਸਮੈਨ ਨੇ ਕਈ ਵਾਰ ਇਸ ਵਲ ਧਿਆਨ ਦਿਵਾਇਆ ਪਰ ਹੰਕਾਰੇ ਹੋਏ ਆਗੂ ਤਾਂ ਇਸ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਹੀ ਬੰਦ ਕਰਨ ਲਈ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਸਨ, ਉਹ ਕਿਵੇਂ ਸੁਣਦੇ? ਜੇ ਅੱਜ ਹੋਸ਼ ਆਈ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਪਿੱਛੇ ਦੀ ਸਾਰੀ ਸਚਾਈ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਸਮਝਣਾ ਤਾਂ ਪਵੇਗਾ ਹੀ। ਇਹ ਕਹਿਣਾ ਬੜਾ ਆਸਾਨ ਹੈ ਕਿ ਧਰਮ ਤਾਂ ਅਧਿਆਤਮਕ ਮਾਮਲਾ ਹੈ ਤੇ ਇਸ ਵਿਚ ਜਬਰ ਦਾ ਕੋਈ ਦਖ਼ਲ ਨਹੀਂ ਪਰ ਆਮ ਇਨਸਾਨ ਨੂੰ ਉਚੀਆਂ ਉਚੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਉਤੇ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਅਮਲੀ ਵਤੀਰੇ ਦੀ ਸਮਝ ਜ਼ਿਆਦਾ ਜਲਦੀ ਆਉਣ ਲਗਦੀ ਹੈ।
ਦਿੱਲੀ ਨਸਲਕੁਸ਼ੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਕਈ ਪੀੜਤਾਂ ਨੇ ਅਪਣਾ ਧਰਮ ਬਦਲ ਲਿਆ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਹਾਕਮਾਂ ਦੇ ਰਵਈਏ ਨੂੰ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਲੀਡਰਾਂ ਦੀ ਬੇਰੁਖ਼ੀ ਵੇਖ ਕੇ ਦਿਲ ਛੱਡ ਗਏ ਸਨ। ਅੱਜ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਗੁਰਦਵਾਰਿਆਂ ਅੰਦਰ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ, ਜਾਤ-ਅਭਿਮਾਨ ਤੇ ਕੌਮ ਦੇ ਧਨ ਦੀ, ਸਿਆਸਤ ਚਮਕਾਉਣ ਲਈ ਜਿਹੜੀ ਵਰਤੋਂ ਵੇਖੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ, ਉਸ ਕਾਰਨ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਕਮਜ਼ੋਰ ਤਬਕਾ ਨਿਰਾਸ਼ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹੀ ਤਬਕਾ ਉਸ ਵੇਲੇ ਸੱਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਿੱਖ ਬਣਿਆ ਸੀ ਜਦ ਸਿੱਖੀ ਨੇ ਕੋਈ ਆਸ ਵਿਖਾਈ ਸੀ। ਅੱਜ ਦੀ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਦੀ ਬੁਨਿਆਦ ਸਾਡੇ ਗੁਰੂ ਘਰਾਂ ਵਿਚ ਜਾ ਕੇ ਪ੍ਰਤੱਖ ਵੇਖੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਤੇ ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪ੍ਰਚਾਰਕਾਂ ਦੀ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ।
ਉਹ ਵੀ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿਚ ਘਰ ਘਰ ਨਹੀਂ ਜਾਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਕਿਉਂਕਿ ਸਿਆਸੀ ਮਾਲਕਾਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਅੰਦਰੋਂ ਸਿੱਖੀ ਦੀ ਸੇਵਾ ਦਾ ਜਜ਼ਬਾ ਹੀ ਖ਼ਤਮ ਕਰ ਦਿਤਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਅਸੀ ਗੁਰੂ ਘਰਾਂ ਵਿਚ ਜਾ ਕੇ ਸੰਗਮਰਮਰ, ਏ.ਸੀ. ਤੇ ਹੋਰ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਨੁਮਾਇਸ਼ ਵੇਖਦੇ ਹਾਂ ਪਰ ਜੋ ਸਕੂਨ ਇਕ ਅਜਿਹੀ ਥਾਂ ’ਤੇ ਮਿਲਦਾ ਹੋਵੇ ਜਿਥੇ ਬਰਾਬਰੀ ਝਲਕਦੀ ਹੋਵੇ, ਉਹ ਹੁਣ ਗੁਰੂ ਘਰਾਂ ਵਿਚ ਘੱਟ ਹੀ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਗੁਰੂ ਘਰਾਂ ਵਿਚ ਡਾਂਗਾਂ ਨਾਲ ਲੈਸ ਵੱਡੇ ਦਰਬਾਨ ਤੁਹਾਨੂੰ ਗ਼ਲਤ ਠਹਿਰਾਉਣ ਵਾਸਤੇ ਖੜੇ ਮਿਲਣਗੇ ਪਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਕੂਨ ਦੇ ਦੋ ਪਲ ਦੇਣ ਵਿਚ ਸਹਾਈ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇਗਾ ਅਤੇ ਜਦ ਗੁਰੂ ਘਰ ਵਿਚ ਬਰਾਬਰੀ ਦਾ ਸੰਦੇਸ਼ ਹੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਤਾਂ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਤਾਂ ਵੱਟ ਤੇ ਪਈ ਸਮਝੋ। ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਦੇਵੀ ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੀ ਰੋਜ਼ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਿੱਖ ਹਰ ਪਾਸਿਉਂ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਜਾਤ ਪਾਤ ਦੀਆਂ ਦਰਾੜਾਂ, ਉਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਨਾਲੋਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਸਾਡੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ। ਇਕ ਸੂਚੀ ਦਰਜ ਜਾਤੀ ਵਾਲੇ ਆਗੂ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਬਣ ਜਾਣ ਤੇ ਇਕ ਵਰਗ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਮਨਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤਾਂ ਦੂਜੇ ਵਰਗ ਸਾੜਾ ਵੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਸੱਭ ਨੂੰ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਜਿਸ ਵਰਗ ਦਾ ਹੋਵੇਗਾ, ਫ਼ਾਇਦਾ ਉਸੇ ਨੂੰ ਹੋਵੇਗਾ। ਹਕੂਮਤ ਵਿਚ ਸਿਰਫ਼ ਜੱਟ ਆ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਰਾਖਵਾਂਕਰਨ ਨਾਲ ਦਲਿਤ ਅਤੇ ਕੇਂਦਰ ਵਾਲੇ ਪਾਸਿਉਂ ਹਿੰਦੂ ਅਫ਼ਸਰ। ਇਹ ਹਾਲਤ ਹੈ ਸਾਡੇ ਸਮਾਜ ਦੀ। ‘ਨਾ ਕੋ ਹਿੰਦੂ, ਨਾ ਮੁਸਲਮਾਨ’ ਤੇ ‘ਜਾਤਿ ਕਾ ਗਰਬ ਨਾ ਕੀਜੈ ਭਾਈ’ ਦਾ ਫ਼ਲਸਫ਼ਾ ਬਾਬੇ ਨਾਨਕ ਨੇ ਬਣਾ ਦਿਤਾ ਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਪਹੁੰਚਾ ਦਿਤਾ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਫ਼ਲਸਫ਼ੇ ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਰ-ਕੇਂਦਰ ਬਣੇ ਗੁਰੂ ਘਰ ਹੀ ਉਸ ਫ਼ਲਸਫ਼ੇ ਦੇ ਉਲਟ ਚਲ ਰਹੇ ਹਨ ਤੇ ਸਮਾਜ ਵਿਚ ਵੰਡੀਆਂ ਪਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਜੋ ਸੱਚ ਬੋਲੇ, ਉਸ ਨੂੰ ‘ਤਖ਼ਤ’ ਦੀ ਲਾਠੀ ਵਿਖਾ ਦਿਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਅੱਜ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਦਲਿਤ ਵਾਸਤੇ ਵਖਰੇ ਸ਼ਮਸ਼ਾਨਘਾਟ ਅਤੇ ਵਖਰੀਆਂ ਚੌਪਾਲਾਂ ਵਰਗੀਆਂ ਬੁਰਾਈਆਂ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰੀ ਮਾਨਤਾ ਮਿਲੀ ਹੋਈ ਹੈ ਜੋ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ‘ਜਥੇਦਾਰਾਂ’ ਦੀ ਗ਼ਲਤੀ ਹੈ। ਸੱਭ ਨੂੰ ਬਰਾਬਰ ਮੰਨਣ ਦਾ ਜਿਹੜਾ ਉਪਦੇਸ਼ ਦਿਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਉਸ ਦਾ ਅਸਰ ਅਜਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਪੀੜਤ ਵੀ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਕੋਲ ਆਸ ਲੈ ਕੇ ਆਏ ਸਨ ਪਰ ਅੱਜ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਤੇ ਸਾਰੇ ਸਿੱਖ ਜਥੇਦਾਰ, ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੀ ਵੋਟ-ਉਗਾਊ ਖੇਤੀ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਦੇਣ ਲਈ ਹੀ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਿੱਖਾਂ ਵਿਚ ਜਾਤ ਦੀਆਂ ਵੰਡੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸਿਆਸੀ ਵੰਡੀਆਂ ਵੀ ਪੈ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਚਲ ਰਹੀ ਸੀ ਤੇ ਆਕਸੀਜਨ ਦੀ ਘਾਟ ਸੀ ਤਾਂ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਯੂਥ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਮੁਹਿੰਮ ਚਲਾਈ ਜਦਕਿ ਇਹ ਕੰਮ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਵਾਜ ਮਾਰ ਕੇ ਤੇ ਸਿਆਸੀ ਰੰਗਤ ਦਿਤੇ ਬਿਨਾਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਸੀ।
ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਸਥਿਤੀ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਕਰ ਕੇ ਨਹੀਂ ਕਿ ਜਬਰਨ ਧਰਮ ਪ੍ਰੀਵਰਤਨ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਬਲਕਿ ਇਸ ਕਰ ਕੇ ਕਿ ਸਿੱਖੀ ਨੂੰ ਗੁਰੂਆਂ ਦੇ ਫ਼ਲਸਫ਼ੇ ਮੁਤਾਬਕ ਨਹੀਂ ਚਲਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਲੋਕ ਨਿਰਾਸ਼ ਹੋ ਕੇ ਜਿਧਰੋਂ ਥੋੜੀ ਜਹੀ ਹਮਦਰਦੀ ਮਿਲਦੀ ਨਜ਼ਰ ਆਵੇ, ਉਧਰ ਜਾਣ ਲਗਦੇ ਹਨ ਪਰ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦੇ, ਅਪਣੇ ਧਰਮੀ ਬਾਬਲਾਂ ਦੀ ਬੇਰੁਖ਼ੀ ਨੂੰ ਗਾਲਾਂ ਕਢਦੇ ਹੋਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਹੁਣ ਤਕਲੀਫ਼ ਤਾਂ ਮੰਨ ਲਈ ਗਈ ਹੈ, ਨਾਲ ਹੀ ਇਸ ਤਕਲੀਫ਼ ਦੇ ਸਹੀ ਕਾਰਨ ਸਮਝ ਕੇ ਸੁਧਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਵੀ ਸੋਚ ਵੀ ਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਬਾਬੇ ਨਾਨਕ ਦਾ ਫ਼ਲਸਫ਼ਾ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਨਿਰਾਸ਼ ਨਹੀਂ ਕਰੇਗਾ। -ਨਿਮਰਤ ਕੌਰ