ਧਾਗਾ ਨਿਰਯਾਤ ਉਦਯੋਗ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਭਾਵਤ
ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ਼ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੀ ਸਰਹੱਦ ਨਾਲ ਲਗਦੇ ਪਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਦੇ ਪੇਟ੍ਰਾਪੋਲ ’ਚ ਟਰੱਕਾਂ ਦੇ ਫਸੇ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਪੰਜਾਬ ’ਚ ਧਾਗਾ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਕਰੋੜਾਂ ਰੁਪਏ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਸੂਬੇ ਦੇ ਕਈ ਧਾਗਾ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ ਦੇ ਭੁਗਤਾਨ ਫਸੇ ਹੋਏ ਹਨ।
ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਹਿੰਸਾ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਸਰਹੱਦ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 300 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਨੂੰ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇਣਾ ਪਿਆ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਛੱਡਣਾ ਪਿਆ। ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਕਪਾਹ ਅਤੇ ਸਿੰਥੈਟਿਕ ਧਾਗੇ ਦੇ ਦੋ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਨਿਰਯਾਤਕ ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਗੁਜਰਾਤ ਸਮੇਤ ਕਈ ਸੂਬਿਆਂ ’ਚੋਂ ਆਏ 1,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਟਰੱਕ ਫਸੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗ ਸਕਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕਿੰਨੇ ਟਰੱਕ ਸਰਹੱਦ ਦੇ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਫਸੇ ਹੋਏ ਹਨ।
ਦਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ ਦੀ ਸੱਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਜ਼ਮੀਨੀ ਬੰਦਰਗਾਹ ਪੇਟ੍ਰਾਪੋਲ ਰਾਹੀਂ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਔਸਤਨ 450-500 ਟਰੱਕ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਲਗਭਗ 150-200 ਟਰੱਕ ਦੂਜੇ ਰਸਤੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਲੁਧਿਆਣਾ ’ਚ ਗੰਗਾ ਐਕਰੋਵੂਲਜ਼ ਲਿਮਟਿਡ ਦੇ ਮਾਲਕ ਅਮਿਤ ਥਾਪਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ’ਚ ਸੂਬੇ ਦੀ ਵੱਡੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਹੈ ਅਤੇ ਹਰ ਸਾਲ ਕੁਲ ਧਾਗੇ ਦਾ ਨਿਰਯਾਤ 4,000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, ‘‘ਸੂਤੀ ਧਾਗੇ ਦੀ ਸੱਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਹੈ, ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਐਕਰੀਲਿਕ ਉੱਨ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਏਜੰਟਾਂ ਅਤੇ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ’ਚ ਦਫਤਰ ਹਨ। ਸਰਹੱਦ ’ਤੇ 200-300 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਾ ਸਾਮਾਨ ਫਸਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਹੈ ਅਤੇ 1,000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਆਰਡਰ ਤੁਰਤ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਹੋਣਗੇ।’’
ਸੀ.ਆਈ.ਆਈ. ਉੱਤਰੀ ਖੇਤਰ ਦੀ ਨਿਰਯਾਤ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਮੁਖੀ ਥਾਪਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਫਰਮ ਦਾ ਲਗਭਗ 2 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਸਾਮਾਨ ਫਸਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ 4-5 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਆਰਡਰ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਹੋਏ ਹਨ।
ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਦੇ ਗੋਇਲ ਰੋਡਵੇਜ਼ ਦੇ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟਰ ਬਜਰੰਗ ਸ਼ਰਮਾ, ਜੋ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਮੋਟਰ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਹਨ, ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕਈ ਵਪਾਰੀਆਂ ਨੇ ਅਪਣੇ ਡਰਾਈਵਰਾਂ ਨੂੰ ਪੈਟਰਾਪੋਲ ਬਾਰਡਰ ਨੇੜੇ ਗੋਦਾਮਾਂ ’ਚ ਟਰੱਕ ਖੜ੍ਹੇ ਕਰਨ ਅਤੇ ਵਾਪਸ ਜਾਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਹੋਰ ਕਤਾਰਾਂ ’ਚ ਫਸੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦੇ ਠੀਕ ਹੋਣ ਦਾ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਕਰਨਗੇ।
ਗੋਇਲ ਨੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪੰਜਾਬ, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਅਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਤੋਂ ਧਾਗੇ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਅਤੇ ਮਸ਼ੀਨ ਪਾਰਟਸ ਤਕ ਦੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਲੈ ਕੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ 100 ਤੋਂ 150 ਟਰੱਕ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਭੇਜੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਪਿਛਲੇ ਸਨਿਚਰਵਾਰ ਤੋਂ ਸਥਿਤੀ ਤਣਾਅਪੂਰਨ ਹੋਣ ’ਤੇ ਟਰੱਕਾਂ ਨੂੰ ਸਰਹੱਦ ’ਤੇ ਰੋਕ ਦਿਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਸਕੋਪ ਦੇ ਮੈਨੇਜਿੰਗ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਅਸੀਮ ਹੰਸਪਾਲ, ਜੋ ਰਣਨੀਤੀ ਸਲਾਹਕਾਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਦੋਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਕੁੱਝ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਸੰਗਠਨਾਂ ਦੇ ਸਲਾਹਕਾਰ ਬੋਰਡ ’ਚ ਹਨ, ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਅਪਣੇ ਧਾਗੇ ਦਾ 50٪ ਤੋਂ ਵੱਧ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਖਰੀਦਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਪੜਾ ਨਿਰਮਾਣ ਫੈਕਟਰੀਆਂ ਵਲੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉਥਲ-ਪੁਥਲ ਕਾਰਨ ਸਪਲਾਈ ਅਤੇ ਮੰਗ ਦੀ ਲੜੀ ਟੁੱਟ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਆਰਡਰ ਰੱਦ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ‘‘ਬਹੁਤ ਸਾਰੀ ਸਮੱਗਰੀ ਰਸਤੇ ’ਚ ਫਸ ਗਈ ਹੈ, ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਮਹੀਨਿਆਂ ’ਚ ਉਤਪਾਦਨ ਘਟਣ ਨਾਲ 40٪ ਕਾਰੋਬਾਰ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਹੰਸਪਾਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਆਰਡਰਾਂ ’ਚ ਦੇਰੀ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ, ਰੱਦ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕੀਮਤਾਂ ’ਚ ਉਤਰਾਅ-ਚੜ੍ਹਾਅ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਇਕ ਕਪੜਾ ਨਿਰਮਾਣ ਫਰਮ ਦੇ ਮਾਲਕ ਅਫਜ਼ਾਰੁਲ ਰਹਿਮਾਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਆਰਡਰ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਖੇਪਾਂ ਫਸੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਲੁਧਿਆਣਾ ਤੋਂ ਅੱਧਾ ਮਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦੇ ਸਾਮਾਨ ਦੀ ਡਿਲੀਵਰੀ ਵਿਚ ਦੇਰੀ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, ‘‘ਸਾਨੂੰ ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਸਥਿਤੀ ਜਲਦੀ ਹੀ ਆਮ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ।’’
ਲਾਭ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੈ ਕਪੜਾ ਉਦਯੋਗ ਨੂੰ!
ਕਪੜਾ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਮੌਜੂਦਾ ਸਥਿਤੀ ਸੂਬੇ ਦੇ ਉਦਯੋਗ ਨੂੰ ਲਾਭ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਵਿਘਨ ਕਾਰਨ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਪਾੜੇ ਨੂੰ ਭਰਨ ਲਈ ਕੁੱਝ ਕਪੜਿਆਂ ਦੇ ਆਰਡਰ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ’ਚ ਆ ਜਾਣਗੇ। ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਕਪੜਿਆਂ ਦੇ ਆਯਾਤ ਇਸ ਦੇ ਕੁਲ ਚੰਗੇ ਨਿਰਯਾਤ ਦਾ 85٪ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਧਾਗਾ ਉਦਯੋਗ ਘਾਟੇ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਪਰ ਆਮ ਸਥਿਤੀ ਬਹਾਲ ਹੋਣ ’ਚ ਕੁੱਝ ਸਮਾਂ ਲੱਗੇਗਾ। ਲੁਧਿਆਣਾ ਦੇ ਨੀਟਵੇਅਰ ਐਂਡ ਅਪੈਰਲ ਮੈਨੂਫੈਕਚਰਰਜ਼ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਆਫ ਲੁਧਿਆਣਾ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸੁਦਰਸ਼ਨ ਜੈਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗ ਦੋਹਾਂ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ ਰਫਤਾਰ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਕਪੜਾ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵੀਅਤਨਾਮ, ਮਿਆਂਮਾਰ ਅਤੇ ਕੰਬੋਡੀਆ ਤੋਂ ਸਖਤ ਮੁਕਾਬਲੇ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ
