ਚੋਣ ਬਾਂਡ ਰਾਹੀਂ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਾਨ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਹੈ ਸੈਂਟੀਆਗੋ ਮਾਰਟਿਨ
ਚੇਨਈ: ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨ ਮੁਤਾਬਕ ਚੋਣ ਬਾਂਡ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਖਰੀਦਦਾਰ ਸੈਂਟੀਆਗੋ ਮਾਰਟਿਨ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਇਨਫੋਰਸਮੈਂਟ ਡਾਇਰੈਕਟੋਰੇਟ (ਈ.ਡੀ.) ਦੇ ਰਡਾਰ ’ਤੇ ਹਨ। ਮਾਰਟਿਨ ਦੀ ਫਿਊਚਰ ਗੇਮਜ਼ ਐਂਡ ਹੋਟਲ ਸਰਵਿਸਿਜ਼, ਜਿਸ ਨੂੰ ‘ਲਾਟਰੀ ਕਿੰਗ’ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਨੇ 1,368 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਚੋਣ ਬਾਂਡ ਖਰੀਦੇ ਹਨ। ਪਛਮੀ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਦੇ ਕੋਇੰਬਟੂਰ ਦੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਮਾਰਟਿਨ ਨੇ ਅਪਣੇ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਜੀਵਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਇਕ ਮਜ਼ਦੂਰ ਦੇ ਤੌਰ ’ਤੇ ਕੀਤੀ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਅਮੀਰ ਬਣਨ ਦੀ ਇਕ ਲੰਮੀ ਕਹਾਣੀ ਹੈ।
ਹਾਲਾਂਕਿ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ’ਚ 2003 ਤੋਂ ਲਾਟਰੀਆਂ ’ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਅਜੇ ਵੀ ਕਈ ਗਲਤ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰ ਕੇ ‘ਮਾਰਟਿਨ ਲਾਟਰੀ’ ਨਾਮ ਯਾਦ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ’ਚ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਵਲੋਂ ਛਾਪੇ ਮਾਰਨਾ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਮਾਰਟਿਨ ਵਲੋਂ ਚਲਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਕੋਇੰਬਟੂਰ ਦੇ ਇਕ ਕਾਲਜ ਦਾ ਇਕ ਅਕਾਊਂਟੈਂਟ 2019 ’ਚ ਆਮਦਨ ਟੈਕਸ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਵਲੋਂ ਪੁੱਛ-ਪੜਤਾਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮ੍ਰਿਤਕ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕੰਪਨੀ ਫਿਊਚਰ ਗੇਮਿੰਗ ਸਲਿਊਸ਼ਨਜ਼ ਇੰਡੀਆ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਲਿਮਟਿਡ ਸਿੱਕਮ ਲਾਟਰੀ ਦੀ ਮੁੱਖ ਡਿਸਟ੍ਰੀਬਿਊਟਰ ਹੈ। ਕਾਫ਼ੀ ਲੰਮੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਇਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਮਾਲਕ ਹੋਣ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਮਾਰਟਿਨ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਅਤੇ ਕੇਰਲ ਸਮੇਤ ਕਈ ਸੂਬਿਆਂ ’ਚ ਕਈ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ’ਚ ਅਪਣੇ ਦੋਸਤਾਂ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਮਾਰਟਿਨ ਇਨਫੋਰਸਮੈਂਟ ਡਾਇਰੈਕਟੋਰੇਟ ਅਤੇ ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਵਿਭਾਗ ਸਮੇਤ ਕੇਂਦਰੀ ਏਜੰਸੀਆਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਦੇ ਘੇਰੇ ’ਚ ਹੈ। ਈ.ਡੀ. ਨੇ ਕੇਰਲ ’ਚ ਜਾਅਲੀ ਲਾਟਰੀ ਵਿਕਰੀ ਰਾਹੀਂ ਸਿੱਕਮ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਕਥਿਤ ਤੌਰ ’ਤੇ 900 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਦੇ ਦੋਸ਼ ’ਚ 2023 ’ਚ ਉਸ ਦੀ ਕਰੀਬ 457 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਜ਼ਬਤ ਕੀਤੀ ਸੀ।
ਈ.ਡੀ. ਨੇ ਕੇਰਲ ’ਚ ਸਿੱਕਮ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਲਾਟਰੀ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਕਥਿਤ ਅਪਰਾਧਾਂ ਲਈ ਮਾਰਟਿਨ ਅਤੇ ਹੋਰਾਂ ਵਿਰੁਧ ਕੇਂਦਰੀ ਜਾਂਚ ਬਿਊਰੋ (ਸੀ.ਬੀ.ਆਈ.) ਵਲੋਂ ਦਾਇਰ ਚਾਰਜਸ਼ੀਟ ਦੇ ਆਧਾਰ ’ਤੇ ਮਨੀ ਲਾਂਡਰਿੰਗ ਦਾ ਮਾਮਲਾ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਗਲੇਰੀ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਈ.ਡੀ. ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮਾਰਟਿਨ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀਆਂ ਸਹਿਯੋਗੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਅਤੇ ਇਕਾਈਆਂ ਵਲੋਂ 01.04.2009 ਤੋਂ 31.08.2010 ਦੀ ਮਿਆਦ ਲਈ ਪੁਰਸਕਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਟਿਕਟਾਂ ਦੇ ਵਧੇ ਹੋਏ ਦਾਅਵਿਆਂ ਕਾਰਨ ਸਿੱਕਮ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ 910 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਅਣਉਚਿਤ ਲਾਭ ਹੋਇਆ। ਮਾਰਟਿਨ ਅਤੇ ਉਸ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਜਾਇਦਾਦਾਂ ਨੂੰ ਈ.ਡੀ. ਨੇ ਹੋਰ ਮਾਮਲਿਆਂ ’ਚ ਵੀ ਕੁਰਕ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਈ.ਡੀ. ਨੇ ਰਾਜ ’ਚ ਕਥਿਤ ਗੈਰਕਾਨੂੰਨੀ ਰੇਤ ਮਾਈਨਿੰਗ ਦੀ ਜਾਂਚ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਮਾਰਟਿਨ ਦੇ ਜਵਾਈ ਆਧਵ ਅਰਜੁਨ ਦੇ ਟਿਕਾਣਿਆਂ ਸਮੇਤ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ’ਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਥਾਵਾਂ ’ਤੇ ਛਾਪੇਮਾਰੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਸਨ। ਬਾਸਕਟਬਾਲ ਫੈਡਰੇਸ਼ਨ ਆਫ ਇੰਡੀਆ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਅਰਜੁਨ ਨੂੰ ਹਾਲ ਹੀ ’ਚ ਵਿਦੁਥਲਾਈ ਚਿਰੂਥਾਈਗਲ ਕਾਚੀ ਦਾ ਉਪ ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਸਥਿਤ ਮੇਘਾ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੂੰ ਦੂਜਾ ਸੱਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਦਾਨ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਕੰਪਨੀ
ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਦੀ ਘੱਟ ਜਾਣੀ-ਪਛਾਣੀ ਕੰਪਨੀ ਮੇਘਾ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਐਂਡ ਇਨਫਰਾਸਟ੍ਰਕਚਰ ਚੋਣ ਬਾਂਡ ਜ਼ਰੀਏ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੂੰ ਦੂਜੀ ਸੱਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਚੰਦਾ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਕੰਪਨੀ ਹੈ। ਮੇਘਾ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਸਾਲਾਂ ’ਚ ਵੱਕਾਰੀ ਜ਼ੋਜਿਲਾ ਸੁਰੰਗ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ’ਚ ਦਾਖਲ ਾ ਲਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਕ ਮੀਡੀਆ ਸਮੂਹ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਮੇਘਾ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਐਂਡ ਇਨਫਰਾਸਟ੍ਰਕਚਰ ਲਿਮਟਿਡ (ਐਮਈਆਈਐਲ) ਨੇ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2019-20 ਅਤੇ 2023-24 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਕੁਲ 966 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਬਾਂਡ ਖਰੀਦੇ। ਇਸੇ ਮਿਆਦ ’ਚ ਕੰਪਨੀ ਨੇ 2020 ’ਚ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ’ਚ ਹਰ ਮੌਸਮ ’ਚ ਸੁਰੰਗ ਆਧਾਰਤ ਸੜਕਾਂ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਠੇਕਾ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟਾਂ ’ਚ ਕੁੱਝ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ’ਚ ਸੀਐਨਜੀ ਅਤੇ ਪਾਈਪ ਰਾਹੀਂ ਰਸੋਈ ਗੈਸ (ਪੀਐਨਜੀ) ਦੀ ਪ੍ਰਚੂਨ ਵਿਕਰੀ ਲਈ ਲਾਇਸੈਂਸ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਗੈਰ-ਸੂਚੀਬੱਧ ਨਿੱਜੀ ਕੰਪਨੀ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ 1989 ’ਚ ਉਦਯੋਗਪਤੀ ਪਾਮੀਰੈਡੀ ਪੀ ਰੈਡੀ ਨੇ ਮੇਘਾ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਐਂਟਰਪ੍ਰਾਈਜ਼ਜ਼ ਵਜੋਂ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਇਸ ਨੇ ਨਗਰ ਪਾਲਿਕਾਵਾਂ ਲਈ ਪਾਈਪਾਂ ਬਣਾਈਆਂ। 2006 ’ਚ, ਇਸਨੇ ਅਪਣਾ ਨਾਮ ਬਦਲ ਕੇ ਮੇਘਾ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਅਤੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚਾ ਕਰ ਲਿਆ ਅਤੇ ਡੈਮਾਂ, ਕੁਦਰਤੀ ਗੈਸ ਵੰਡ ਨੈਟਵਰਕ, ਬਿਜਲੀ ਪਲਾਂਟਾਂ ਅਤੇ ਸੜਕਾਂ ਵਰਗੇ ਵੱਡੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟਾਂ ’ਚ ਉੱਦਮ ਕੀਤਾ। ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨ ਵਲੋਂ ਵੀਰਵਾਰ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਚੋਣ ਬਾਂਡਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਮੁਤਾਬਕ ਬੀਆਰਐਸ ਨੂੰ 2019 ਤੋਂ 2023 ਦਰਮਿਆਨ 1,214.7 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਚੋਣ ਬਾਂਡ ਮਿਲੇ। ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ (ਭਾਜਪਾ), ਤ੍ਰਿਣਮੂਲ ਕਾਂਗਰਸ (ਟੀ.ਐਮ.ਸੀ.) ਅਤੇ ਕਾਂਗਰਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚੋਣ ਬਾਂਡ ਜ਼ਰੀਏ ਪ੍ਰਾਪਤ ਚੰਦੇ ਦੀ ਸੂਚੀ ’ਚ ਪਾਰਟੀ ਚੌਥੇ ਸਥਾਨ ’ਤੇ ਰਹੀ। ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਸਾਲਾਂ ’ਚ, ਐਮਈਆਈਐਲ ਨੇ ਬਹੁਤ ਵਿਕਾਸ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ’ਚ ਵੱਡੇ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਜਿੱਤੇ ਹਨ। ਐਮਈਆਈਐਲ ਨੇ ਟਿਪਣੀ ਲਈ ਪੀ.ਟੀ.ਆਈ. ਦੇ ਸਵਾਲਾਂ ਦਾ ਜਵਾਬ ਨਹੀਂ ਦਿਤਾ।
ਰਿਲਾਇੰਸ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਕੁਇਕ ਸਪਲਾਈ ਤੀਜੀ ਸੱਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਚੋਣ ਬਾਂਡ ਖ਼ਰੀਦਦਾਰ
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਕੁਇਕ ਸਪਲਾਈ ਚੇਨ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਲਿਮਟਿਡ ਚੋਣ ਬਾਂਡ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੂੰ ਤੀਜੀ ਸੱਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਚੰਦਾ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਕੰਪਨੀ ਹੈ। ਕੁਇਕ ਸਪਲਾਈ ਇਕ ਘੱਟ ਜਾਣੀ-ਪਛਾਣੀ ਕੰਪਨੀ ਹੈ ਜਿਸ ਦਾ ਪਤਾ ਨਵੀਂ ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਧੀਰੂਭਾਈ ਅੰਬਾਨੀ ਗਿਆਨ ਸ਼ਹਿਰ (ਡੀ.ਏ.ਕੇ.ਸੀ.) ’ਚ ਰਜਿਸਟਰਡ ਹੈ ਅਤੇ ਰਿਲਾਇੰਸ ਇੰਡਸਟਰੀਜ਼ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਇਸ ਨੇ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2021-22 ਅਤੇ 2023-24 ਦਰਮਿਆਨ 410 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਚੋਣ ਬਾਂਡ ਖ਼ਰੀਦੇ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਰਿਲਾਇੰਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਕੰਪਨੀ ਰਿਲਾਇੰਸ ਦੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਇਕਾਈ ਦੀ ਸਹਾਇਕ ਕੰਪਨੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨ ਵਲੋਂ ਅਪਣੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ’ਤੇ ਅਪਲੋਡ ਕੀਤੀ ਗਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮੁਤਾਬਕ ਚੋਣ ਬਾਂਡ ਦੀ ਖ਼ਰੀਦ ਅਤੇ ਦਾਨ ਕਰਨ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ’ਚ ਕੁਇਕ ਸਪਲਾਈ ਇਕ ਹੋਰ ਘੱਟ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਲਾਟਰੀ ਕੰਪਨੀ ਫ਼ਿਊਚਰ ਗੇਮਿੰਗ ਐਂਡ ਹੋਟਲ ਸਰਵਿਸਿਜ਼ (1,368 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ) ਅਤੇ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਦੀ ਮੇਘਾ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਐਂਡ ਇੰਫਰਾ (966 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ) ਵਲੋਂ ਚੋਣ ਬਾਂਡ ਖ਼ਰੀਦਣ ਅਤੇ ਦਾਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੈ।
ਜਨਤਕ ਜਾਣਕਾਰੀ ਗੋਦਾਮਾਂ ਅਤੇ ਸਟੋਰੇਜ ਯੂਨਿਟਾਂ ਦੇ ਨਿਰਮਾਤਾ ਵਜੋਂ ਤੇਜ਼ ਸਪਲਾਈ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਗ਼ੈਰ-ਸੂਚੀਬੱਧ ਨਿੱਜੀ ਫ਼ਰਮ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ 9 ਨਵੰਬਰ, 2000 ਨੂੰ 130.99 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਅਧਿਕਾਰਤ ਸ਼ੇਅਰ ਪੂੰਜੀ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਦੀ ਭੁਗਤਾਨ ਕੀਤੀ ਪੂੰਜੀ 129.99 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਹੈ।
ਅਪ੍ਰੈਲ, 2022 ਤੋਂ ਮਾਰਚ, 2023 ਤਕ ਕੰਪਨੀ ਦਾ ਮਾਲੀਆ 500 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਮੁਨਾਫੇ ਦੇ ਅੰਕੜੇ ਦਾ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ।
