2020 ਦੌਰਾਨ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ’ਚ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਨਮ ਲੈਣ ਦੇ 50 ਫੀ ਸਦੀ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਾਮਲੇ ਸਿਰਫ਼ ਅੱਠ ਦੇਸ਼ਾਂ ’ਚ ਰੀਕਾਰਡ ਕੀਤੇ ਗਏ
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਭਾਰਤ ’ਚ ਸਾਲ 2020 ਦੌਰਾਨ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਨਮ ਦੇ 30.2 ਲੱਖ ਮਾਮਲੇ ਦਰਜ ਕੀਤੇ ਗਏ, ਜੋ ਕਿ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹਨ। ਇਹ ਗਿਣਤੀ ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ’ਚ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਨਮ ਦੇ ਕੁਲ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦਾ 20 ਫ਼ੀ ਸਦੀ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ। ਇਹ ਦਾਅਵਾ ‘ਦਿ ਲੈਂਸੇਟ’ ਰਸਾਲੇ ’ਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਅਧਿਐਨ ਰੀਪੋਰਟ ’ਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ (ਡਬਲਿਊ.ਐੱਚ.ਓ.), ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਚਿਲਡਰਨ ਫੰਡ (ਯੂਨੀਸੈਫ਼) ਅਤੇ ਬਰਤਾਨੀਆਂ ਸਥਿਤ ‘ਲੰਡਨ ਸਕੂਲ ਆਫ ਹਾਈਜੀਨ ਐਂਡ ਟਰੋਪਿਕਲ ਮੈਡੀਸਨ’ ਦੇ ਖੋਜਕਾਰਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਲ 2020 ਦੌਰਾਨ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ’ਚ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਨਮ ਲੈਣ ਦੇ 50 ਫੀ ਸਦੀ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਾਮਲੇ ਸਿਰਫ਼ ਅੱਠ ਦੇਸ਼ਾਂ ’ਚ ਰੀਕਾਰਡ ਕੀਤੇ ਗਏ।
ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ’ਚ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਨਮ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਹਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ’ਚ ਕ੍ਰਮਵਾਰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ, ਨਾਈਜੀਰੀਆ, ਚੀਨ, ਇਥੋਪੀਆ, ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼, ਡੈਮੋਕ੍ਰੇਟਿਕ ਰੀਪਬਲਿਕ ਆਫ ਕਾਂਗੋ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਖੇਤਰਾਂ ’ਚ ਅਚਨਚੇਤੀ ਜਨਮ ਦੀਆਂ ਉੱਚ ਘਟਨਾਵਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਵੱਡੀ ਆਬਾਦੀ, ਜਨਮ ਦੀ ਉੱਚ ਕੁੱਲ ਗਿਣਤੀ ਅਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਸਿਹਤ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ।
ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ ’ਤੇ 2020 ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ’ਚ 1 ਕਰੋੜ 34 ਲੱਖ ਬੱਚੇ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ’ਚੋਂ 10 ਲੱਖ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਨਮ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਕਾਰਨ ਹੋਈ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਅੰਕੜਾ ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ’ਚ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ (ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਦੇ 37 ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ) ਪੈਦਾ ਹੋਏ 10 ’ਚੋਂ ਇਕ ਬੱਚੇ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੈ।
ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘‘ਕਿਉਂਕਿ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਨਮ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਾਲਾਂ ’ਚ ਮੌਤ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਰੋਕਥਾਮ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ-ਖਾਸ ਕਰ ਕੇ ਮਾਵਾਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਪੋਸ਼ਣ-ਦੋਹਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਦੀ ਤੁਰਤ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ।’’ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, ‘‘ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਬੱਚੇ ਜੋ ਬਚ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੱਡੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਵੱਧ ਖ਼ਤਰੇ ’ਚ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ’ਚ ਅਪਾਹਜਤਾ ਅਤੇ ਦੇਰੀ ਨਾਲ ਵਿਕਾਸ, ਸ਼ੂਗਰ ਅਤੇ ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।’’
ਅਧਿਐਨ ਸਾਲ 2020 ਲਈ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਤੌਰ ’ਤੇ ਤੁਲਨਾਤਮਕ ਦੇਸ਼-ਪੱਧਰ ਦੇ ਅਨੁਮਾਨ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਲਈ ਆਬਾਦੀ-ਅਧਾਰਤ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧ ਡੇਟਾ ’ਤੇ ਖਿੱਚਦਾ ਹੈ। ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ, ਸਾਲ 2020 ’ਚ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਨਮ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਰ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ (16.2 ਫ਼ੀ ਸਦੀ) ’ਚ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ, ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਾਕਿਸਤਾਨ (14.4 ਫ਼ੀ ਸਦੀ) ਅਤੇ ਫਿਰ ਭਾਰਤ (13 ਫ਼ੀ ਸਦੀ) ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ।
ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ (ਡਬਲਯੂ.ਐਚ.ਓ.) ਦਾ ਡਾਇਰੈਕਟਰ (ਮੈਟਰਨਲ, ਨਵਜੰਮੇ ਬੱਚੇ, ਬਾਲ ਅਤੇ ਬੱਚੇ ਸਿਹਤ) ਅੰਸ਼ੂ ਬੈਨਰਜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਬੱਚੇ ਖ਼ੁਦ ਨੂੰ ਜਾਨਲੇਵਾ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਲ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।
