ਰਮਾਬਾਈ ਅੰਬੇਡਕਰ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਕਾਮਯਾਬੀ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਅਧੂਰੀ ਹੈ।
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ : ਭਾਰਤੀ ਸਵਿੰਧਾਨ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਕਾਨੂੰਨ ਮੰਤਰੀ ਡਾ.ਭੀਮਰਾਓ ਅੰਬੇਡਕਰ ਨੇ ਅਪਣੇ ਜੀਵਨ ਵਿਚ ਅਨੇਕ ਚੁਨੌਤੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕੀਤਾ ਪਰ ਉਹ ਕਦੇ ਰੁਕੇ ਨਹੀਂ। ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸਕੂਲ ਦੇ ਸਿੱਖਿਅਕ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਕੇ ਓਹਨਾ ਨੂੰ ਅਪਣਾ ਉਪਨਾਮ ਦੇ ਦਿਤਾ, ਤਾਂ ਬੜੌਦਾ ਦੇ ਸ਼ਾਹੂ ਮਰਾਰਾਜ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਉਚ ਸਿੱਖਿਆ ਲਈ ਇੰਗਲੈਂਡ ਭੇਜ ਦਿਤਾ।
Mrs Ramabai Ambedkar
ਪਰ ਰਮਾਬਾਈ ਅੰਬੇਡਕਰ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਕਾਮਯਾਬੀ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਅਧੂਰੀ ਹੈ। ਰਮਾਬਾਈ ਅੰਬੇਡਕਰ ਭੀਮਰਾਓ ਅੰਬੇਡਕਰ ਦੀ ਪਤਨੀ ਸੀ। ਅੱਜ ਵੀ ਲੋਕ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਮਾਤੋ ਸ਼੍ਰੀ ਰਮਾਬਾਈ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਜਾਣਦੇ ਹਨ। 7 ਫਰਵਰੀ 1898 ਨੂੰ ਜਨਮੀ ਰਮਾ ਦੇ ਪਰਵਾਰ ਦੀ ਆਰਥਿਕ ਸਥਿਤੀ ਬਹੁਤ ਚੰਗੀ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਬਚਪਨ ਵਿਚ ਹੀ ਮਾਂ-ਬਾਪ ਦਾ ਦਿਹਾਂਤ ਹੋ ਜਾਣ ਨਾਲ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਮਾਮਾ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪਾਲਿਆ।
Bhim Rao Ambedkar with family
ਸਾਲ 1906 ਵਿਚ 9 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿਚ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਵਿਆਹ ਬਾਂਬੇ ਦੇ ਬਾਇਕੁਲਾ ਬਜ਼ਾਰ ਵਿਚ 14 ਸਾਲ ਦੇ ਭੀਮਰਾਓ ਨਾਲ ਹੋਇਆ। ਰਮਾਬਾਈ ਨੂੰ ਭੀਮਰਾਓ ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਰਾਮੂ ਕਹਿੰਦੇ ਤੇ ਉਹ ਭੀਮਰਾਓ ਨੂੰ ਸਾਹਿਬ ਕਹਿ ਕੇ ਬੁਲਾਉਂਦੀ ਸੀ। ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਤੁਰਤ ਬਾਅਦ ਰਮਾ ਨੂੰ ਸਮਝ ਆ ਗਿਆ ਕਿ ਪਿਛੜੇ ਤਬਕਿਆਂ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਹੀ ਭੀਮਰਾਓ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਟੀਚਾ ਹੈ।
Ramabai Ambedkar
ਇਹ ਤਾਂ ਹੀ ਸੰਭਵ ਸੀ ਜਦ ਉਹ ਆਪ ਇੰਨੇ ਸਿੱਖਿਅਤ ਹੋਣ ਕਿ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਸਿੱਖਿਆ ਦਾ ਪ੍ਰਸਾਰ ਕਰ ਸਕਣ। ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਜਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਰਮਾਬਾਈ ਨੇ ਆਖਰੀ ਸਾਹਾਂ ਤੱਕ ਸਾਥ ਦਿਤਾ। ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਅਪਣੀ ਕਿਤਾਬ 'ਥਾਟਸ ਆਨ ਪਾਕਿਸਤਾਨ' ਰਮਾਬਾਈ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਲਿਖਿਆ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸਾਧਾਰਨ ਜਿਹੇ ਭੀਮਾ ਤੋਂ ਡਾ.ਅੰਬੇਡਕਰ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਸਿਹਰਾ ਰਮਾਬਾਈ ਨੂੰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
Bhimrao Ramji Ambedkar
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਸਿੱਖਿਆ ਲਈ ਬਾਹਰ ਰਹੇ। ਅਜਿਹੇ ਵਿਚ ਰਮਾਬਾਈ ਨੇ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਛੋਟੇ-ਵੱਡੇ ਕੰਮ ਕਰਕੇ ਆਮਦਨੀ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦਾ ਖਰਚ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਵਿਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ। ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਪੰਜ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿਚ ਸਿਰਫ ਯਸ਼ਵੰਤ ਹੀ ਜਿਉਂਦੇ ਬਚੇ, ਫਿਰ ਵੀ ਰਮਾਬਾਈ ਨੇ ਹਾਰ ਨਹੀਂ ਮੰਨੀ
Dr Bhimrao Ambedkar
ਅਤੇ ਉਹ ਲਗਾਤਾਰ ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਮਨੋਬਲ ਵਧਾਉਂਦੀ ਰਹੀ। ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਤਿਆਗ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਕਈ ਲੇਖਕਾਂ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਤਿਆਗਵੰਤੀ ਰਮਾਈ ਦਾ ਨਾਮ ਦਿਤਾ। ਰਮਾਬਾਈ ਤੇ ਰਮਾਈ, ਤਿਆਗਵੰਤੀ ਰਮਾਮਾਉਲੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਿਯ ਰਾਮੂ ਜਿਹੇ ਸਿਰਲੇਖਾਂ ਤੋਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਲਿਖੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ।
