ਹਾਲਾਂਕਿ ਹੁਣ ਨਿਯੰਤਰਕ ਅਤੇ ਆਡੀਟਰ ਜਨਰਲ ਨੇ ਇਸ ਸਕੀਮ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਸਵਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਕੀਤੇ ਹਨ।
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਜਦੋਂ ਵੀ ਅਪਣੀ ਸਫ਼ਲ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਉਜਵਲ ਯੋਜਨਾ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਜ਼ਰੂਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। 2015 ਵਿਚ ਲਾਂਚ ਹੋਈ ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਤਹਿਤ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਐਲਪੀਜੀ ਗੈਸ ਕਨੈਕਸ਼ਨ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ 8 ਕਰੋੜ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕਨੈਕਸ਼ਨ ਦਿੱਤੇ ਜਾ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਹੁਣ ਨਿਯੰਤਰਕ ਅਤੇ ਆਡੀਟਰ ਜਨਰਲ ਨੇ ਇਸ ਸਕੀਮ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਸਵਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਕੀਤੇ ਹਨ।
ਕੈਗ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਉਜਵਲਾ ਯੋਜਨਾ ਦਾ ਵਿਆਪਕ ਦੁਰਉਪਯੋਗ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟ ਵਿਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜ਼ਰੂਰਤਮੰਦਾਂ ਦੀ ਬਜਾਏ ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਦਾ ਲਾਭ ਉਹ ਲੋਕ ਲੈ ਰਹੇ ਹਨ ਜਿਹਨਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨਹੀਂ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਕੈਗ ਨੇ ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਵਿਚ ਕਈ ਕਮੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਉਜਾਗਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਕੈਗ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਐਲਪੀਜੀ ਗੈਸ ਦੇ ਨਿਰੰਤਰ ਉਪਯੋਗ ਨੂੰ ਪ੍ਰੋਤਸਾਹਿਤ ਕਰਨਾ ਇਕ ਵੱਡੀ ਚੁਣੌਤੀ ਹੈ ਕਿਉਂ ਕਿ ਲਾਭਪਾਤਰੀਆਂ ਦੀ ਸਲਾਨਾ ਔਸਤਨ ਦੁਬਾਰਾ ਭਰਨ ਦੀ ਖਪਤ ਵਿਚ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ ਹੈ।
ਬੀਤੇ ਸਾਲ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਯੋਜਨਾ ਤਹਿਤ ਜਿਹੜੇ 1.93 ਕਰੋੜ ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਕਨੈਕਸ਼ਨ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਉਸ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਉਪਭੋਗਤਾ ਸਲਾਨਾ 3.66 ਐਲਪੀਜੀ ਹੀ ਰਿਫਿਲ ਕਰਵਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਉੱਥੇ ਹੀ 31 ਦਸੰਬਰ ਤਕ 3.18 ਕਰੋੜ ਉਜਵਲਾ ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ ਤੇ ਦੇਖੀਏ ਤਾਂ ਸਿਰਫ 3.21 ਐਲਪੀਜੀ ਸਲਾਨਾ ਰਿਫਿਲ ਕਰਵਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਐਲਪੀਜੀ ਸਿਲੰਡਰ ਤੋਂ ਲੈ ਰੱਖਿਆ ਹੈ ਪਰ ਉਸ ਵਿਚ ਰਿਫਿਲ ਨਹੀਂ ਭਰਵਾ ਰਹੇ।
ਕੈਗ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਤੋਂ ਪਤਾ ਚੱਲਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਵਿਚ ਗੜਬੜੀ ਦੀ ਵਜ੍ਹਾ ਨਾਲ 18 ਸਾਲ ਤੋਂ ਘਟ ਉਮਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ 80 ਹਜ਼ਾਰ ਕਨੈਕਸ਼ਨ ਜਾਰੀ ਕਰਨ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ 8.59 ਲੱਖ ਕਨੈਕਸ਼ਨ ਉਹਨਾਂ ਲਾਭਪਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ ਜੋ ਜਨਗਣਨਾ 2011 ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਨਾਬਾਲਗ ਸਨ। ਇਹ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਉਜਵਲਾ ਯੋਜਨਾ ਗਾਈਡਲਾਈਨ ਅਤੇ ਐਲਪੀਜੀ ਕੰਟਰੋਲ ਆਰਡਰ 2000 ਦਾ ਉਲੰਘਣ ਹੈ।
ਰਿਪੋਰਟ ਵਿਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਯੋਜਨਾ ਤਹਿਤ ਆਉਣ ਵਾਲੇ 13.96 ਲੱਖ ਉਪਭੋਗਤਾ ਇਕ ਮਹੀਨੇ ਵਿਚ 3 ਤੋਂ 41 ਤਕ ਐਲਪੀਜੀ ਸਿਲੰਡਰ ਰਿਫਿਲ ਕਰਵਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਉੱਥੇ ਹੀ ਇੰਡੇਨ ਅਤੇ ਐਚਪੀਸੀਐਲ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਮੁਤਾਬਕ 3.44 ਲੱਖ ਅਜਿਹੇ ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਦਾ ਮਾਮਲਾ ਵੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਹੈ ਕਿ ਜਿਹਨਾਂ ਤੇ ਇਕ ਦਿਨ ਵਿਚ 20 ਐਲਪੀਜੀ ਸਿਲੰਡਰ ਭਰਵਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ ਜਦਕਿ ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਕਨੈਕਸ਼ਨ ਵਾਲਾ ਸਿਲੰਡਰ ਇਕ ਹੀ ਹੈ।
ਰਿਪੋਰਟ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਵੱਡੀ ਸੰਖਿਆ ਵਿਚ ਘਰੇਲੂ ਸਿਲੰਡਰ ਦਾ ਕਮਰਸ਼ੀਅਲ ਇਸਤੇਮਾਲ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਮੁਤਾਬਕ 1.98 ਲੱਖ ਉਪਭੋਗਤਾ ਸਾਲ ਵਿਚ 12 ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਿਲੰਡਰ ਰਿਫਿਲ ਕਰਵਾ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹ ਜਾਂਚ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਉਜਵਲਾ ਯੋਜਨਾ ਤਹਿਤ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਐਲਪੀਜੀ ਕਨੈਕਸ਼ਨ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਪਰ ਕੈਗ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਇੰਡੀਅਨ ਆਇਲ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ ਲਿਮਿਟੇਡ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਵਿਚ ਇਨਪੁੱਟ ਤਸਦੀਕ ਜਾਂਚ ਦੀ ਕਮੀ ਕਾਰਨ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਦੇ 1.88 ਲੱਖ ਕਨੈਕਸ਼ਨ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਰਿਪੋਰਟ ਵਿਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਐਲਪੀਜੀ ਕਨੈਕਸ਼ਨ ਜਾਰੀ ਕਰਨ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਕਾਫੀ ਹਦ ਤਕ ਹਾਸਿਲ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ 31 ਮਾਰਚ 2019 ਤਕ ਆਇਲ ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੇ 7.19 ਕਰੋੜ ਕਨੈਕਸ਼ਨ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਸਨ ਜੋ ਮਾਰਚ 2020 ਤਕ ਦੇ 8 ਕਰੋੜ ਕਨੈਕਸ਼ਨ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਦਾ ਲਗਭਗ 90 ਫ਼ੀਸਦੀ ਸੀ।
Punjabi News ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹੋਰ ਅਪਡੇਟ ਲਗਾਤਾਰ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਲਈ ਸਾਨੂੰ Facebook ਤੇ ਲਾਈਕ Twitter ਤੇ follow ਕਰੋ।