ਲਗਭਗ 450 ਮਕਾਨਾਂ ਵਾਲੀ ਇਸ ਕਲੋਨੀ ਦੇ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਘਰਾਂ ਦੇ ਗਿੱਲੇ ਕੂੜੇ ਤੋਂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਖਾਦ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਇੰਦੌਰ, ( ਪੀਟੀਆਈ ) : ਲੋਕਮਾਨਿਆ ਨਗਰ ਵਿਚ 10 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਘਰ-ਘਰ ਕੂੜਾ ਇੱਕਠਾ ਕਰਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੋਈ, ਉਹੀ ਇਲਾਕਾ ਅੱਜ ਘਰੇਲੂ ਕੰਪੋਸਟਿੰਗ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿਚ ਵੀ ਅੱਗੇ ਵੱਧ ਗਿਆ ਹੈ। ਲਗਭਗ 450 ਮਕਾਨਾਂ ਵਾਲੀ ਇਸ ਕਲੋਨੀ ਦੇ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਘਰਾਂ ਦੇ ਗਿੱਲੇ ਕੂੜੇ ਤੋਂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਖਾਦ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਕ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਕਲੋਨੀ ਵਿਖੇ ਇਹ ਪ੍ਰਯੋਗ ਇਕ ਦੋ ਘਰਾਂ ਵਿਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਦਾ ਲਾਭ ਇਹ ਹੋਇਆ ਕਿ ਖੇਤਰ ਤੋਂ ਰੋਜ਼ ਲਗਭਗ 50 ਕਿਲੋ ਗਿੱਲਾ ਕੂੜਾ ਘੱਟ ਨਿਕਲ ਰਿਹਾ ਹੈ
ਅਤੇ ਖਾਦ ਬਣਕੇ ਉਥੇ ਹੀ ਵਰਤੋਂ ਵਿਚ ਲਿਆਂਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਲੋਕਮਾਨਿਆ ਨਗਰ ਦੇ ਪੁਰਸ਼ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਸਾਰੇ ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਲਗਾਤਾਰ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਕਲੋਨੀ ਵਿਚ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਬੈਠਕਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਆਯੋਜਨਾਂ ਦੌਰਾਨ ਘਰੇਲੂ ਕੰਪੋਸਟਿੰਗ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ ਸਮੇਤ ਕਈ ਵੱਡੇ ਨਗਰਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਅਤੇ ਜਨਤਕ ਨੁਮਾਇੰਦੇ ਇੰਦੌਰ ਆਉਣ ਤੇ ਲੋਕਮਾਨਿਆ ਨਗਰ ਜਾ ਕੇ ਇਥੇ ਦੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇਖ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਸਾਰਿਆਂ ਨੇ ਕਲੋਨੀ ਨਿਵਾਸੀਆਂ ਦੇ ਇਸ ਕੰਮ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਹੁਣ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨਿਵਾਸੀ ਘਰੇਲੂ ਕੰਪੋਸਟਿੰਗ ਦੀ ਇਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਅਪਨਾਉਣ ਤਾਂ ਕਿ ਕੁੜੇ ਨੂੰ ਹੋਰ ਘਟਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ। ਨਗਰ ਨਿਗਮ ਨੇ ਥ੍ਰੀ ਆਰ ( ਰਿਡਊਸ, ਰਿਸਾਈਕਲ ਅਤੇ ਰਿਯੂਜ਼ ) ਅਧੀਨ 50 ਟਨ ਗਿੱਲੀ ਕੂੜਾ ਘਟਾਉਣ ਅਤੇ ਇਸ ਸਾਲ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ 50 ਹਜ਼ਾਰ ਘਰਾਂ ਵਿਚ ਘਰੇਲੂ ਕੰਪੋਸਟਿੰਗ ਯੂਨਿਟ ਲਗਾਉਣ ਦਾ ਟੀਚਾ ਰੱਖਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਕੰਮ ਵਿਚ ਨਿਗਮ ਅਤੇ ਘਰੇਲੂ ਕੰਪੋਸਟਿੰਗ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਵਾਉਣ ਵਾਲੀ ਗੈਰ ਸਰਕਾਰੀ ਸੰਸਥਾ ਨੂੰ ਸਮੱਸਿਆ ਆ ਰਹੀ ਸੀ
ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਦੀ ਯੂਨਿਟ 1500 ਰੁਪਏ ਦੀ ਹੈ ਪਰ ਨਿਗਮ ਵੱਲੋਂ ਦਿਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਛੋਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲੋਕ ਯੂਨਿਟ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਯੂਨਿਟ ਖਰੀਦਣ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਸਬਸਿਡੀ ਦਿਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਰਕਮ ਸਿੱਧੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਕਾਉਂਟ ਵਿਚ ਪਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਕੂੜਾ ਆਵਾਜਾਈ ਫੀਸ ਵਿਚ 50 ਫ਼ੀ ਸਦੀ ਦੀ ਛੋਟ ਦਿਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਕਲੋਨੀ ਵਾਸੀ ਬੁਹਤ ਹੱਦ ਤੱਕ ਕੂੜੇ ਕਾਰਨ ਫੈਲਣ ਵਾਲੀ ਗੰਦਗੀ ਅਤੇ ਬਦਬੂ ਤੋਂ ਵੀ ਨਿਜਾਤ ਪਾ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਅਜਿਹਾ ਕਰਕੇ ਲੋਕਮਾਨਿਆ ਨਗਰ ਨਿਵਾਸੀਆਂ ਨੇ ਅਨੋਖੀ ਮਿਸਾਲ ਕਾਇਮ ਕੀਤੀ ਹੈ।