Pune News : ਭਲਕੇ ਸਰਕਾਰੀ ਸਨਮਾਨਾਂ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ਅੰਤਿਮ ਸੰਸਕਾਰ, ਵਿਗਿਆਨ ਜਗਤ ’ਚ ਸੋਗ ਦੀ ਲਹਿਰ
Pune News in Punjabi : ਉੱਘੇ ਖਗੋਲ ਵਿਗਿਆਨੀ ਡਾ: ਜਯੰਤ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਨਾਰਲੀਕਰ ਦਾ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਪੁਣੇ ’ਚ ਦਿਹਾਂਤ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਹ 86 ਸਾਲ ਦੇ ਸਨ। ਨਾਰਲੀਕਰ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਵਿਗਿਆਨ ’ਚ ਅਪਣੇ ਮੋਹਰੀ ਯੋਗਦਾਨ, ਵਿਗਿਆਨ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ’ਚ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਖੋਜ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਲਈ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ ’ਤੇ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ।
ਪਰਵਾਰਕ ਸੂਤਰਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਡਾਕਟਰ ਨਾਰਲੀਕਰ ਦੀ ਮੰਗਲਵਾਰ ਸਵੇਰੇ ਨੀਂਦ ’ਚ ਹੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਦੇਵੇਂਦਰ ਫੜਨਵੀਸ ਨੇ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਅੰਤਿਮ ਸੰਸਕਾਰ ਬੁਧਵਾਰ ਨੂੰ ਪੂਰੇ ਸਰਕਾਰੀ ਸਨਮਾਨਾਂ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਨਾਰਲੀਕਰ ਦੀ ਹਾਲ ਹੀ ’ਚ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਇਕ ਹਸਪਤਾਲ ’ਚ ਚੂਲੇ ਦੀ ਸਰਜਰੀ ਹੋਈ ਸੀ। ਉਹ ਅਪਣੇ ਪਿੱਛੇ ਤਿੰਨ ਧੀਆਂ ਛੱਡ ਗਏ ਹਨ।
19 ਜੁਲਾਈ, 1938 ਨੂੰ ਜਨਮੇ, ਡਾ. ਨਾਰਲੀਕਰ ਨੇ ਅਪਣੀ ਮੁੱਢਲੀ ਸਿੱਖਿਆ ਬਨਾਰਸ ਹਿੰਦੂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ (ਬੀ.ਐਚ.ਯੂ.) ਦੇ ਕੈਂਪਸ ’ਚ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ, ਜਿੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ, ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਵਾਸੂਦੇਵ ਨਾਰਲੀਕਰ, ਇਕ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਅਤੇ ਗਣਿਤ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਮੁਖੀ ਸਨ। ਫਿਰ ਉਹ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਲਈ ਕੈਂਬਰਿਜ ਗਏ, ਗਣਿਤ ਟਰਾਈਪੋਸ ’ਚ ਰੈਂਗਲਰ ਅਤੇ ਟਾਈਸਨ ਮੈਡਲਿਸਟ ਬਣੇ।
ਬਰਤਾਨੀਆਂ ’ਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹੋਏ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਵਿਗਿਆਨੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਡਾਕਟਰੇਟ ਸਲਾਹਕਾਰ ਫਰੈਲ ਹੋਇਲ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ, ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੋਇਲ-ਨਾਰਲੀਕਰ ਥਿਊਰੀ ਆਫ ਗਰੈਵਿਟੀ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਕੀਤਾ। ਉਹ ਟਾਟਾ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਫੰਡਾਮੈਂਟਲ ਰੀਸਰਚ (1972-1989) ’ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਲਈ ਭਾਰਤ ਵਾਪਸ ਆਏ, ਜਿੱਥੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਚਾਰਜ ਹੇਠ, ਸਿਧਾਂਤਕ ਖਗੋਲ ਵਿਗਿਆਨ ਸਮੂਹ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਰੁਤਬਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ।
1988 ’ਚ, ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਗ੍ਰਾਂਟਸ ਕਮਿਸ਼ਨ ਨੇ ਡਾ. ਨਾਰਲੀਕਰ ਨੂੰ ਇੰਟਰ-ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਐਸਟਰੋਨੋਮੀ ਐਂਡ ਐਸਟ੍ਰੋਫਿਜ਼ਿਕਸ (ਆਈ.ਯੂਸੀ.ਏ.ਏ.) ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਵਜੋਂ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸੱਦਾ ਦਿਤਾ।
ਉਸ ਨੇ 2003 ’ਚ ਅਪਣੀ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਤਕ ਆਈ.ਯੂ.ਸੀ.ਏ.ਏ. ਦੀ ਡਾਇਰੈਕਟਰਸ਼ਿਪ ਸੰਭਾਲੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ, ਆਈ.ਯੂ.ਸੀ.ਏ.ਏ. ਨੇ ਖਗੋਲ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਖਗੋਲ ਵਿਗਿਆਨ ’ਚ ਅਧਿਆਪਨ ਅਤੇ ਖੋਜ ’ਚ ਉੱਤਮਤਾ ਲਈ ਇਕ ਕੇਂਦਰ ਵਜੋਂ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਆਪੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਉਹ ਆਈ.ਯੂ.ਸੀ.ਏ.ਏ. ’ਚ ਐਮਰੀਟਸ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਸਨ।
ਅਪਣੀ ਵਿਗਿਆਨਕ ਖੋਜ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਡਾ. ਨਾਰਲੀਕਰ ਅਪਣੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ, ਲੇਖਾਂ ਅਤੇ ਰੇਡੀਓ/ਟੀ.ਵੀ. ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਰਾਹੀਂ ਇਕ ਵਿਗਿਆਨ ਸੰਚਾਰਕ ਵਜੋਂ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਡਾ. ਨਾਰਲੀਕਰ ਨੂੰ 1965 ’ਚ 26 ਸਾਲ ਦੀ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ’ਚ ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। 2004 ’ਚ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਉਸਨੂੰ 2011 ’ਚ ਰਾਜ ਦੇ ਸਰਵਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਪੁਰਸਕਾਰ, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਭੂਸ਼ਣ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਸੀ।
2014 ’ਚ, ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ, ਭਾਰਤ ਦੀ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਾਹਿਤਕ ਸੰਸਥਾ, ਨੇ ਖੇਤਰੀ ਭਾਸ਼ਾ (ਮਰਾਠੀ) ਲਿਖਣ ’ਚ ਅਪਣੇ ਸਰਵਉੱਚ ਪੁਰਸਕਾਰ ਲਈ ਉਸ ਦੀ ਸਵੈਜੀਵਨੀ ਦੀ ਚੋਣ ਕੀਤੀ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਿਹਾਂਤ ’ਤੇ ਸੋਗ ਜ਼ਾਹਰ ਕਰਦਿਆਂ ਇਸ ਨੂੰ ਵਿਗਿਆਨਕ ਭਾਈਚਾਰੇ ਲਈ ਵੱਡਾ ਘਾਟਾ ਦਸਿਆ ਹੈ।
ਇਸਰੋ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਡਾ. ਐਸ ਸੋਮਨਾਥ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘‘ਦੇਸ਼ ਨੇ ਇਕ ਦੂਰਦਰਸ਼ੀ ਖਗੋਲ ਵਿਗਿਆਨੀ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨ ਸੰਚਾਰਕ ਨੂੰ ਗੁਆ ਦਿਤਾ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ‘ਦਿ ਲਾਈਟ ਸਾਈਡ ਆਫ ਗ੍ਰੈਵਿਟੀ’ ਅਤੇ ‘ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਦੇ ਸੱਤ ਅਜੂਬੇ’ ਵਰਗੀਆਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਰਚਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਮੇਰੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ।’’ ਸੋਮਨਾਥ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹੋਇਲ-ਨਾਰਲੀਕਰ ਸਿਧਾਂਤ ਅਤੇ ਆਈ.ਯੂਸੀ.ਏ.ਏ. ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਸਮੇਤ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਵਿਗਿਆਨ ’ਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮੋਹਰੀ ਯੋਗਦਾਨ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਯਾਦ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ।
(For more news apart from Eminent astronomer Jayant Narlikar passes away at the age of 86 News in Punjabi, stay tuned to Rozana Spokesman)
