ਮੱਖੀਆਂ ਅਤੇ ਕੁਝ ਅਜਿਹੇ ਕੀੜੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਸੰਤੁਲਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕੁਦਰਤ ਦੁਆਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਤਾਜ਼ਾ ਖ਼ਬਰ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿਚ ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ ਵਿਚ ਅੱਧੀ ਅਰਬ ਮਧੂ ਮੱਖੀਆਂ ਮਰ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਖ਼ਬਰ ਵਿਚ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਤੱਥ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੀ ਵਿਆਪਕ ਵਰਤੋਂ ਕਾਰਨ ਨੇੜ ਭਵਿੱਖ ਵਿਚ ਹੋਰ ਮੱਖੀਆਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕੀੜੇ ਮਾਰੇ ਜਾਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ। ਹੁਣ ਤੁਸੀਂ ਜ਼ਰੂਰ ਸੋਚ ਰਹੇ ਹੋਵੋਗੇ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਅਚਾਨਕ ਮੱਖੀਆਂ ਦੇ ਮਾਰੇ ਜਾਣ ਦੀ ਚਿੰਤਾ ਕਿਉਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ? ਬੇਸ਼ਕ ਇਹ ਹੈ।
Bees
ਮੱਖੀਆਂ ਮਨੁੱਖਾਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਹਨ ਅਤੇ ਜੇ ਮੱਖੀਆਂ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਰਦੀਆਂ ਰਹੀਆਂ ਤਾਂ ਹੋਰ ਵੀ ਭਿਆਨਕ ਨਤੀਜੇ ਨਿਕਲਣਗੇ। ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੀ ਫੂਡ ਐਂਡ ਐਗਰੀਕਲਚਰ ਆਰਗੇਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ, ਐਫਏਓ (ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ) ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਦੱਸਿਆ ਹੈ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਦੀਆਂ ਲਗਭਗ 75 ਫ਼ੀਸਦੀ ਫਸਲਾਂ ਮੱਖੀਆਂ ਰਾਹੀਂ ਪਰਾਗਿਤ ਕਰਨ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।
Bees
ਮੱਖੀਆਂ ਅਤੇ ਕੁਝ ਅਜਿਹੇ ਕੀੜੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਸੰਤੁਲਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕੁਦਰਤ ਦੁਆਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਿਸ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਸ਼ਹਿਰੀਕਰਨ, ਸਨਅਤੀਕਰਣ ਕਾਰਨ ਕੁਦਰਤ ਅਤੇ ਕਦਰਾਂ ਕੀਮਤਾਂ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਅਸੀਂ ਵੀ ਮੱਖੀਆਂ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਬਣ ਗਏ ਹਾਂ, ਪਰ ਕੀ ਮੱਖੀਆਂ ਨਹੀਂ ਹੋਣਗੀਆਂ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਬਚੇ ਰਹਾਗਾਂ। ਇਸ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਦੀਆਂ ਪਰਤਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝੋ। ਫਸਲਾਂ ਅਤੇ ਫੁੱਲਾਂ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਤੇ ਕੀੜਿਆਂ ਵਿਚ ਮੱਖੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਜੀਵ ਹੈ।
Bees
ਜੇ ਸਾਰੀਆਂ ਮੱਖੀਆਂ ਦੁਨੀਆਂ ਤੋਂ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਤਾਂ ਸਮਝੋ ਕਿ ਵਿਸ਼ਵ ਦੀ 7 ਬਿਲੀਅਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਆਬਾਦੀ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਅਨਾਜ ਦਾ ਸੰਕਟ ਹੋਵੇਗਾ। ਜੇ ਸਾਰੀਆਂ ਮੱਖੀਆਂ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਤਾਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਫਲ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਅੱਧੇ ਰਹਿ ਜਾਣਗੇ। ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਸਾਰਾ ਖਾਣਾ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਮੱਖੀਆਂ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਦੇ ਬਾਰੇ ਆਈਨਸਟਾਈਨ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਸਿਡਨੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਨੇ ਇਸ ਸਾਲ ਇਕ ਅਧਿਐਨ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਵਿਚ ਕੀੜੇ-ਮਕੌੜਿਆਂ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ ਜੋ ਵਿਸ਼ਵ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ।
Bees
ਸਿੱਟੇ ਵਜੋਂ ਇਹ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਹਰ ਸਾਲ ਕੀੜੇ-ਮਕੌੜੇ ਦੀ ਢਾਈ ਫ਼ੀਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਜੇ ਇਹ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ ਤਾਂ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਸਾਰੇ ਕੀੜੇ ਅਗਲੇ 100 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਜਾਣਗੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕੀੜੇ-ਮਕੌੜਿਆਂ ਵਿਚ 41 ਫ਼ੀਸਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਆ ਰਹੀ ਹੈ, 31 ਫ਼ੀਸਦੀ ਤੇ ਲੁਪਤ ਹੋਣ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਹੈ ਜਦਕਿ 10 ਫ਼ੀਸਦੀ ਅਲੋਪ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।
ਮੱਖੀਆਂ ਸਿਰਫ ਮਨੁੱਖ ਲਈ ਹੀ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਪੌਦਿਆਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਜੀਵਾਣੂਆਂ ਲਈ ਵੀ ਮੱਖੀਆਂ ਉਪਯੋਗਿਤਾ ਭਰਪੂਰ ਹਨ। ਵਾਤਾਵਰਣ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦਾ ਇਕ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਇਸ ਦੇ ਖਾਣੇ ਲਈ ਮੱਖੀਆਂ ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਪਰਾਗਣ ਜਿੰਨਾ ਕੰਮ ਮੱਖੀਆਂ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਜੇ ਇਸ ਦੀ ਕੀਮਤ ਕੱਢੀ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਸ ਦਾ ਕਿੰਨਾ ਖਰਚਾ ਆਵੇਗਾ? ਇਸ ਸਬੰਧ ਵਿਚ ਯੂਐਸ ਦੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਇੱਕ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕੀਤਾ ਕਿ ਹਰ ਸਾਲ 235 ਬਿਲੀਅਨ ਤੋਂ 577 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਦੇ ਮੁੱਲ ਦਾ ਕੰਮ ਉੱਡਣ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।
Bees
ਇਕ ਹੋਰ ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਸ ਦੀ ਕੀਮਤ ਲਗਭਗ 300 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦੱਸੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਰਕਮ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਸੰਯੁਕਤ ਜੀਡੀਪੀ ਨਾਲੋਂ ਵਧੇਰੇ ਹੈ। ਸ਼ਹਿਰੀਕਰਨ ਅਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿਚ ਨਵੀਆਂ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀਆਂ ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਤੱਤਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਮੱਖੀਆਂ ਅਤੇ ਕੀੜੇ-ਮਕੌੜੇ ਦੀ ਜਾਨ ਨੂੰ ਖ਼ਤਰਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਸਮੇਤ ਅਮਰੀਕਾ, ਏਸ਼ੀਆ ਅਤੇ ਯੂਰਪ ਦੇ ਕਈ ਵੱਡੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਮੱਖੀਆਂ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਖ਼ਤਰੇ ਵਿਚ ਹਨ।
ਪਰ ਜੇ ਸਾਨੂੰ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਲਈ ਜੀਉਣ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਛੱਡਣਾ ਹੈ ਤਾਂ ਮੱਖੀਆਂ ਅਤੇ ਕੀੜੇ-ਮਕੌੜਿਆਂ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਢੰਗ ਅਪਣਾਉਣੇ ਪੈਣਗੇ। ਇਸ ਦਾ ਇਲਾਜ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰੋ ਕਿ ਮੱਖੀਆਂ ਤੋਂ ਫਸਲਾਂ ਜਾਂ ਹਰਿਆਲੀ ਦਾ 75 ਫ਼ੀਸਦੀ ਹਿੱਸਾ ਧਰਤੀ ਤੇ ਹੈ ਭਾਵ ਮੱਖੀਆਂ ਅਤੇ ਕੀੜਿਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਵੀ ਗਲੋਬਲ ਵਾਰਮਿੰਗ ਅਤੇ ਮੌਸਮ ਤਬਦੀਲੀ ਦੇ ਖ਼ਤਰਿਆਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹੈ।
Punjabi News ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹੋਰ ਅਪਡੇਟ ਲਗਾਤਾਰ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਲਈ ਸਾਨੂੰ Facebook ਤੇ ਲਾਈਕ Twitter ਤੇ follow ਕਰੋ।
