ਸੜਨ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ 'ਚ ਬਚਾਈ ਜਾ ਸਕੇਗੀ ਮਰੀਜ਼ ਦੀ ਜਾਨ
50 ਫ਼ੀ ਸਦੀ ਤੋਂ ਵੱਧ ਝੁਲਸੇ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਮਿਲੇਗਾ ਇਲਾਜ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਫ਼ਾਇਦਾ
ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ : ਪੀ.ਜੀ.ਆਈ. ਵਿਚ ਉੱਤਰੀ ਖੇਤਰ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਸਕਿਨ ਬੈਂਕ ਖੁਲ੍ਹਣ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਬੈਂਕ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ, ਬਰਨ ਕੇਸ, ਖ਼ਾਸ ਕਰ ਕੇ ਛੋਟੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ, ਝੁਲਸਣ ਵਾਲੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਜਾਨ ਬਚਾਉਣ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜਲਦੀ ਠੀਕ ਹੋਣ ਵਿਚ ਮਦਦ ਮਿਲੇਗੀ। ਇਸ ਸਹੂਲਤ ਨੂੰ ਪੀ.ਜੀ.ਆਈ. ਇਸ ਸਾਲ ਜੁਲਾਈ ਵਿਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਫਿਲਹਾਲ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਏਮਜ਼ 'ਚ ਸਕਿਨ ਬੈਂਕ ਦੀ ਸੁਵਿਧਾ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਪੀ.ਜੀ.ਆਈ. ਦੇ ਪਲਾਸਟਿਕ ਸਰਜਰੀ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਐਚ.ਓ.ਡੀ. ਪ੍ਰੋ. ਅਤੁਲ ਪਰਾਸ਼ਰ ਨੇ ਦਸਿਆ ਕਿ ਝੁਲਸਣ ਵਾਲੇ 50 ਫ਼ੀ ਸਦੀ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਰੀਜ਼ ਅਪਣੇ ਸਰੀਰ ਵਿਚ ਖ਼ੂਨ ਦੇ ਟਿਸ਼ੂ ਅਤੇ ਤਰਲ ਦੀ ਕਮੀ ਨਾਲ ਪੀੜਤ ਹਨ। ਇਨਫ਼ੈਕਸ਼ਨ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਝੁਲਸ ਗਏ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਸੜੇ ਹੋਏ ਹਿੱਸੇ 'ਤੇ ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਟਰਾਂਸਪਲਾਂਟ ਕਰਨ ਨਾਲ ਉਹ ਜਲਦੀ ਠੀਕ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਜੋ ਚਮੜੀ ਦਾ ਟ੍ਰਾਂਸਪਲਾਂਟ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਉਹ ਅਸਥਾਈ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਟ੍ਰਾਂਸਪਲਾਂਟ ਦੇ 20-30 ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ, ਮਰੀਜ਼ ਦੀ ਅਪਣੀ ਚਮੜੀ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਵਿਚ, ਟ੍ਰਾਂਸਪਲਾਂਟ ਕੀਤੀ ਚਮੜੀ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਮਰੀਜ਼ ਠੀਕ ਹੋਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਗੈਪ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਉਸੇ ਮਰੀਜ਼ ਦੀ ਚਮੜੀ ਲੈ ਕੇ ਗ੍ਰਾਫ਼ਟ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਅਦਾਲਤ ਹੀ ਦੱਸੇ, ਬੰਦੀ ਸਿੰਘਾਂ ਦੀ ਰਿਹਾਈ ਕਿਵੇਂ ਕਰਵਾਈ ਜਾਵੇ?
ਇਸ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਫ਼ਾਇਦਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਝੁਲਸਣ ਵਾਲੇ ਮਰੀਜ਼ ਦੇ ਟਿਸ਼ੂ ਅਤੇ ਤਰਲ ਦੀ ਕਮੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਲਾਗ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਘੱਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮੌਤ ਦਾ ਕੋਈ ਖ਼ਤਰਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਮਰੀਜ਼ ਵੀ ਜਲਦੀ ਠੀਕ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਛੋਟੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਸਰੀਰ 'ਤੇ ਝੁਲਸ ਜਾਣ 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਛੋਟੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਸਰੀਰ ਤੋਂ ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਲਈ ਜਗ੍ਹਾ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਬਾਲਗਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਖ਼ੂਨ ਦੇ ਟਿਸ਼ੂ ਅਤੇ ਤਰਲ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਜੇਕਰ ਬੱਚਾ 50 ਫ਼ੀ ਸਦੀ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੜ ਵੀ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਉਸ ਦੇ ਸਰੀਰ ਤੋਂ ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਕੱਢਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਪੀ.ਜੀ.ਆਈ. ਦੀ ਤਰਜੀਹ ਛੋਟੇ ਬੱਚੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਬੱਚੇ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਨ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰ ਤੋਂ ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਚੁੱਕਣਾ ਥੋੜ੍ਹਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸਕਿਨ ਬੈਂਕ ਦਾ ਲਾਭ ਮਿਲੇਗਾ।
ਪ੍ਰੋ. ਪਰਾਸ਼ਰ ਅਨੁਸਾਰ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੀ.ਜੀ.ਆਈ.ਰਾਤਾ ਵਿਭਾਗ ਮ੍ਰਿਤਕਾਂ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਅੰਗਦਾਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੁਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚਮੜੀ ਦਾਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਮਰੇ ਹੋਏ ਸਰੀਰ ਦੇ ਅਣ-ਉਦਾਹਰਣ ਵਾਲੇ ਹਿੱਸੇ ਤੋਂ ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਹਟਾ ਦਿਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਦਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਵਾਰ ਦੀ ਸਹਿਮਤੀ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰੇਗਾ। ਚਮੜੀ ਦਾਨ ਸਬੰਧੀ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਤਾਬਚੇ ਛਾਪੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਬ੍ਰੇਨ ਡੈੱਡ ਮਰੀਜ਼ ਦੇ ਸਰੀਰ ਤੋਂ ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਸ ਵਿਚ ਗਲਾਈਸਰੋਲ ਪਾ ਦਿਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।
ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਨੁਸਾਰ ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਲਈ ਗਲਾਈਸਰੋਲ ਵਿਚ ਰਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਚਮੜੀ 'ਚ ਇਨਫ਼ੈਕਸ਼ਨ ਹੋਣ 'ਤੇ ਵੀ ਇਹ ਬਾਹਰ ਆ ਜਾਵੇਗੀ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਸ ਨੂੰ 6 ਵਾਰ ਕਲਚਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਨੈਗੇਟਿਵ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਇਹ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਕਿਨ ਟ੍ਰਾਂਸਪਲਾਂਟ ਲਈ ਯੋਗ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਮਾਇਨਸ 4 ਡਿਗਰੀ 'ਤੇ ਰਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਸਿਆ ਕਿ ਲੋੜ ਪੈਣ 'ਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਪੈਕ ਕਰ ਕੇ ਕਿਤੇ ਹੋਰ ਭੇਜਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਪੰਜ ਸਾਲ ਤਕ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿਚ 17 ਸਕਿਨ ਬੈਂਕ... ਵਰਤਮਾਨ ਵਿਚ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ, ਉੜੀਸਾ, ਕਰਨਾਟਕ, ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ, ਜੈਪੁਰ ਵਿਚ ਸਕਿਨ ਬੈਂਕ ਹਨ। ਇਹ ਸਹੂਲਤ ਜੈਪੁਰ ਦੇ ਸਰਕਾਰੀ ਸਵਾਈ ਮਾਨਸਿੰਘ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਪ੍ਰੋ. ਪਰਾਸ਼ਰ ਨੇ ਕਿਹਾ- ਪਿਆਜ਼ ਦੇ ਛਿਲਕੇ ਨਾਲੋਂ ਪਤਲੀ ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਮਰੇ ਹੋਏ ਮਰੀਜ਼ ਦੇ ਪੱਟ ਜਾਂ ਪਿੱਠ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਟ੍ਰਾਂਸਪਲਾਂਟ ਲਈ ਯੋਗ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਨਕਲੀ ਚਮੜੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਮਹਿੰਗੀ ਹੈ। ਚਮੜੀ ਦਾ 10 ਬਾਈ 10 ਹਿੱਸਾ 70-80 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਵਿਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਟਰਾਂਸਪਲਾਂਟ ਵਿਚ ਵਰਤਣਾ ਮਹਿੰਗਾ ਹੈ।
