ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਪੈਟਰੋਲ ਅਤੇ ਡੀਜਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਸਾਲ 2014 ਦੇ ਬਾਅਦ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੀ ਪੱਧਰ ਉੱਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਅੱਧੀ ਰਹਿ ਗਈਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਬਾਵਜੂਦ ਇਸਦੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਪੈਟਰੋਲ, ਡੀਜਲ ਦੀ ਕੀਮਤ ਲਗਾਤਾਰ ਵੱਧਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ ਤਾਂ ਪੈਟਰੋਲ ਦੇ ਮੁੱਲ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਕਰੀਬ 80 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਲੀਟਰ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ। ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਆਉਣ ਦੇ ਬਾਅਦ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੇ ਮੁੱਲ 53 ਫੀਸਦੀ ਤੱਕ ਘੱਟ ਹੋ ਗਏ ਹਨ, ਪਰ ਪੈਟਰੋਲ ਡੀਜਲ ਦੇ ਮੁੱਲ ਘਟਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਬੇਤਹਾਸ਼ਾ ਵੱਧ ਗਏ ਹਨ। ਇਸਦੇ ਪਿੱਛੇ ਅਸਲੀ ਵਜ੍ਹਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਪੈਟਰੋਲ, ਡੀਜਲ ਉੱਤੇ ਐਕਸਾਇਜ ਡਿਊਟੀ ਕਈ ਗੁਣਾ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਅਨੁਮਾਨ ਅਨੁਸਾਰ ਪੈਟਰੋਲ ਉੱਤੇ ਡਿਊਟੀ 10 ਰੁਪਏ ਲੀਟਰ ਤੋਂ ਵੱਧਕੇ ਕਰੀਬ 22 ਰੁਪਏ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।

SMC ਗਲੋਬਲ ਦੇ ਰਿਸਰਚ ਹੈੱਡ ਡਾ. ਰਵੀ ਸਿੰਘ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ 1 ਜੁਲਾਈ, 2014 ਨੂੰ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀ ਕੀਮਤ 112 ਡਾਲਰ ਪ੍ਰਤੀ ਬੈਰਲ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਉਸ ਦਿਨ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਪੈਟਰੋਲ ਦਾ ਮੁੱਲ 73 . 60 ਪ੍ਰਤੀ ਲੀਟਰ ਸੀ। 1 ਅਗਸਤ, 2014 ਨੂੰ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਵਿੱਚ ਨਰਮਾਈ ਆਈ ਅਤੇ ਇਸਦਾ 106 ਡਾਲਰ ਪ੍ਰਤੀ ਬੈਰਲ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਸ ਦਿਨ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਡੀਜਲ ਦੀ ਕੀਮਤ 58.40 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਲੀਟਰ ਸੀ। ਜੇਕਰ ਮੌਜੂਦਾ ਸਾਲ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਬੁੱਧਵਾਰ ਯਾਨੀ 13 ਸਤੰਬਰ, 2017 ਨੂੰ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦਾ ਭਾਵ 54 ਡਾਲਰ ਪ੍ਰਤੀ ਬੈਰਲ ਹੈ।

ਜੁਲਾਈ ਤੋਂ ਪੈਟਰੋਲ ਦੇ ਮੁੱਲ ਲਗਾਤਾਰ ਵੱਧ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਪੈਟਰੋਲ ਦੀ ਦਰ ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਦੇ ਆਪਣੇ ਉੱਚ ਪੱਧਰ ਉੱਤੇ ਹੈ। ਪੈਟਰੋਲ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿੱਤ ਮਾਮੂਲੀ ਵਾਧਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ 16 ਜੂਨ ਨੂੰ ਪੈਟਰੋਲ ਦਾ ਮੁੱਲ 65.48 ਰੁਪਏ ਲੀਟਰ ਸੀ, ਜੋ 2 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਘੱਟਕੇ 63.06 ਰੁਪਏ ਲੀਟਰ ਉੱਤੇ ਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਸਦੇ ਬਾਅਦ ਸਿਰਫ ਗਿਣਤੀ ਦੇ ਦਿਨ ਛੱਡਕੇ ਨਿੱਤ ਪੈਟਰੋਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਮੌਕਿਆਂ ਉੱਤੇ ਪੈਟਰੋਲ ਦਾ ਮੁੱਲ 2 ਤੋਂ 9 ਪੈਸੇ ਲੀਟਰ ਘਟਿਆ ਸੀ।

ਉੱਧਰ ਨਵੇਂ ਆਂਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਬਾਲਣ ਦੀ ਮੰਗ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਆਈ ਹੈ। ਅਗਸਤ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਇਸ ਵਿੱਚ 6.1 ਫ਼ੀਸਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕੁੱਝ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹੜ੍ਹ ਦੇ ਕਾਰਨ ਡੀਜਲ ਅਤੇ ਪੈਟਰੋਲ ਦੀ ਖਪਤ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਣ ਨਾਲ ਬਾਲਣ ਦੀ ਮੰਗ ਘੱਟ ਹੋਈ ਹੈ। ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਮੰਤਰਾਲਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਖਪਤ ਵਾਲਾ ਬਾਲਣ ਡੀਜਲ ਦੀ ਮੰਗ 3.7 ਫ਼ੀਸਦੀ ਘੱਟਕੇ 59 ਲੱਖ ਟਨ ਰਹੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਪੈਟਰੋਲ ਦੀ ਵਿਕਰੀ 0.8 ਫ਼ੀਸਦੀ ਘੱਟਕੇ 21.9 ਲੱਖ ਟਨ ਸੀ।