ਕਿਹਾ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨਾਲ ਵਪਾਰ ਮੁੜ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਨਾਲ ਨਾ ਸਿਰਫ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੀ ਆਰਥਕਤਾ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੋਵੇਗੀ ਬਲਕਿ ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਦੇ ਨਵੇਂ ਮੌਕੇ ਵੀ ਪੈਦਾ ਹੋਣਗੇ 

ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ/ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ: ਅਟਾਰੀ-ਵਾਹਗਾ ਸੜਕ ਰਾਹੀਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨਾਲ ਵਪਾਰ ਮੁੜ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣਾ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੇ ਵਪਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗਪਤੀਆਂ ਲਈ ਇਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਚੋਣ ਮੁੱਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸਰਹੱਦ ਪਾਰ ਵਪਾਰ ਦੀ ਨਵੀਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਨਾਲ ਕਿਸਾਨਾਂ, ਟਰਾਂਸਪੋਰਟਰਾਂ ਅਤੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨੂੰ ਲਾਭ ਹੋਵੇਗਾ। 

ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚਾਲੇ ਦੁਵਲਾ ਵਪਾਰ 2019 ਵਿਚ ਮੁਅੱਤਲ ਕਰ ਦਿਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੋਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਸੜਕ ਰਾਹੀਂ ਸਾਲਾਨਾ ਪੰਜ ਹਜ਼ਾਰ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਵਪਾਰ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਵਪਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨਾਲ ਵਪਾਰ ਮੁੜ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਨਾਲ ਨਾ ਸਿਰਫ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੀ ਆਰਥਕਤਾ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੋਵੇਗੀ ਬਲਕਿ ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਦੇ ਨਵੇਂ ਮੌਕੇ ਵੀ ਪੈਦਾ ਹੋਣਗੇ। 

ਸਥਾਨਕ ਉਦਯੋਗਾਂ ਨੇ ਸਾਰੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੇ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਰ ਦਿਤਾ ਹੈ ਕਿ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੀ ਬਿਹਤਰੀ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਕਾਰੋਬਾਰ ਦੀ ਬਹਾਲੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਸਮੇਤ ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ 13 ਲੋਕ ਸਭਾ ਸੀਟਾਂ ’ਤੇ ਸੰਸਦੀ ਚੋਣਾਂ ਦੇ ਆਖਰੀ ਪੜਾਅ ’ਚ 1 ਜੂਨ ਨੂੰ ਵੋਟਾਂ ਪੈਣਗੀਆਂ। 

ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੇ ਉਦਯੋਗਪਤੀ ਰਾਜਦੀਪ ਉੱਪਲ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘‘ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨਾਲ ਵਪਾਰ ਮੁੜ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿਚ ਕੋਈ ਨਿਰਮਾਣ ਉਦਯੋਗ ਨਹੀਂ ਹੈ।’’

ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, ‘‘ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਪਾਰ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੀ ਆਰਥਕਤਾ ਦਾ ਥੰਮ੍ਹ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਨਾ ਸਿਰਫ ਆਰਥਕ ਤੌਰ ’ਤੇ ਲਾਭ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਬਲਕਿ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਸ਼ਾਂਤੀ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਲਈ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਬਹਾਲੀ ਦਾ ਸੱਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਉਪਾਅ ਵੀ ਹੈ।’’

ਅਟਾਰੀ-ਵਾਹਗਾ ਸੜਕ ਮਾਰਗ ਰਾਹੀਂ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚਾਲੇ ਵਪਾਰ 2019 ਤੋਂ ਬੰਦ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਸ ਰਸਤੇ ਰਾਹੀਂ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਆਯਾਤ ਅਜੇ ਵੀ ਜਾਰੀ ਹੈ। 

ਭਾਰਤ ਨੇ ਫ਼ਰਵਰੀ 2019 ’ਚ ਪੁਲਵਾਮਾ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਆਯਾਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਸਾਰੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ’ਤੇ 200 ਫ਼ੀ ਸਦੀ ਕਸਟਮ ਡਿਊਟੀ ਲਗਾਈ ਸੀ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਅਗੱਸਤ 2019 ’ਚ ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਦੁਵਲੇ ਵਪਾਰ ਨੂੰ ਮੁਅੱਤਲ ਕਰ ਦਿਤਾ ਸੀ ਜਦੋਂ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਨੇ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਦਰਜਾ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੀ ਧਾਰਾ 370 ਦੀਆਂ ਧਾਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿਤਾ ਸੀ। 

ਉੱਪਲ ਨੇ ਦਸਿਆ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨਾਲ ਵਪਾਰ ਮੁੜ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਨਾਲ ਸਰਹੱਦੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ’ਚ ਇੰਟੀਗ੍ਰੇਟਿਡ ਚੈੱਕ ਪੋਸਟ ’ਤੇ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ’ਚ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦੇ ਮੌਕੇ ਉਪਲਬਧ ਹੋਣਗੇ। 

ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਦੋਂ ਵਪਾਰ ’ਤੇ ਕੋਈ ਪਾਬੰਦੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਤਾਂ ਲਗਭਗ 2500 ਪੱਲੇਦਾਰਾਂ (ਮਾਲ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ) ਨੂੰ ਕੰਮ ਮਿਲਦਾ ਸੀ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਟਰੱਕ ਡਰਾਈਵਰਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਮਿਲਿਆ। ਉੱਪਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰੋਜ਼ਾਨਾ 500 ਟਰੱਕ ਆਯਾਤ ਅਤੇ ਨਿਰਯਾਤ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਨ। 

ਭਾਰਤ ਆਲੂ, ਟਮਾਟਰ, ਅਦਰਕ, ਲਸਣ ਸਮੇਤ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਮਸਾਲੇ, ਸੂਤੀ ਧਾਗਾ, ਸੋਇਆਬੀਨ ਪਾਊਡਰ ਅਤੇ ਟਾਇਰ ਨਿਰਯਾਤ ਕਰਦਾ ਸੀ, ਜਦਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਸੁੱਕੇ ਮੇਵੇ, ਸੀਮੈਂਟ, ਜਿਪਸਮ ਅਤੇ ਸੇਂਧਾ ਨਮਕ ਦਾ ਆਯਾਤ ਕਰਦਾ ਸੀ। 

ਉੱਪਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨਾਲ ਵਪਾਰ ਮੁੜ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਨਾਲ ਨਾ ਸਿਰਫ ਵਪਾਰ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗ ਨੂੰ ਲਾਭ ਹੋਵੇਗਾ ਬਲਕਿ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਲਾਭ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਅਪਣੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਨੂੰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿਚ ਵਾਪਸ ਲਿਜਾਣ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਣਗੇ। 

ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, ‘‘ਅਸੀਂ ਅਪਣੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸਾਡੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਸੱਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ’ਚੋਂ ਇਕ ਸੀ। ਆਲੂ, ਟਮਾਟਰ, ਮਟਰ ਅਤੇ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦਾ ਨਿਰਯਾਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਸਬਜ਼ੀ ਦੀ ਕਮੀ ਸੀ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਵੀ ਆਯਾਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਖਪਤਕਾਰ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨ ਦੋਵੇਂ ਖੁਸ਼ ਸਨ।’’

ਉੱਪਲ ਨੇ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਸਾਰਿਆਂ ਦੇ ਹਿੱਤ ’ਚ ਹੈ, ਚਾਹੇ ਉਹ ਵਪਾਰੀ ਹੋਣ, ਟਰਾਂਸਪੋਰਟਰ ਹੋਣ, ਕਿਸਾਨ ਹੋਣ ਜਾਂ ਮਜ਼ਦੂਰ, ਇਸ ਲਈ ਵਪਾਰ ਦੁਬਾਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।