ਲੰਡਨ - ਸਿੱਖ ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਅਤੇ ਫੁੱਟ ਪਾਊ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਫਰਜ਼ੀ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਪ੍ਰੋਫਾਈਲਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਨੈੱਟਵਰਕ ਦਾ ਪਰਦਾਫਾਸ਼ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਕ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿਚ 80 ਫਰਜ਼ੀ ਖਾਤਿਆਂ ਦੇ ਪਰਦਾਫਾਸ਼ ਹੋਣ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹੁਣ ਮੁਅੱਤਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਫਰਜ਼ੀ ਸਨ। ਇਸ ਮੁਹਿੰਮ ਨੇ 'ਹਿੰਦੂ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦ' ਅਤੇ 'ਭਾਰਤੀ ਸਰਕਾਰ-ਸਮਰਥਿਤ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ' ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਟਵਿੱਟਰ, ਫੇਸਬੁੱਕ ਅਤੇ ਇੰਸਟਾਗ੍ਰਾਮ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ।
fake profile
ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਲੇਖਕ ਬੈਂਜਾਮਿਨ ਸਟ੍ਰਿਕ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਨੈਟਵਰਕ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ "ਸਿੱਖ ਆਜ਼ਾਦੀ, ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਧਾਰਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲਣਾ" ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਨੈੱਟਵਰਕ ਦੇ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧ ਹੋਣ ਦਾ ਕੋਈ ਸਬੂਤ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਨੈਟਵਰਕ ਨੇ 'ਕਠਪੁਤਲੀ' ਖਾਤਿਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ, ਜੋ ਕਿ ਫਰਜ਼ੀ ਸਨ ਅਤੇ ਅਸਲ ਲੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਵਰਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਫਰਜ਼ੀ ਪ੍ਰੋਫਾਈਲ 'ਚ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਵਰਤੇ ਗਏ ਅਤੇ 'ਅਸਲੀ ਸਿੱਖ' ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
Sikhs
ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਨ ਲਈ #RealSikh ਅਤੇ ਬਦਨਾਮ ਕਰਨ ਲਈ #FakeSikh ਵਰਗੇ ਹੈਸ਼ਟੈਗ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ। ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਗੈਰ-ਲਾਭਕਾਰੀ ਸੰਸਥਾ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਇਨਫਰਮੇਸ਼ਨ ਰੈਜ਼ੀਲੈਂਸ (ਸੀਆਈਆਰ) ਨੇ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਹ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਕਿ ਨੈੱਟਵਰਕ 'ਤੇ ਕਈ ਖਾਤਿਆਂ ਨੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ 'ਤੇ ਇੱਕੋ ਫਰਜ਼ੀ ਪ੍ਰੋਫਾਈਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ। ਇਹਨਾਂ ਖਾਤਿਆਂ ਦੇ ਨਾਮ, ਪ੍ਰੋਫਾਈਲ ਫੋਟੋਆਂ ਅਤੇ ਕਵਰ ਫੋਟੋਆਂ ਇੱਕੋ ਜਿਹੀਆਂ ਸਨ ਅਤੇ ਇਹਨਾਂ ਤੋਂ ਇਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਹੀ ਪੋਸਟਾਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ।
Fake Accounts
ਰਿਪੋਰਟ ਵਿਚ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਗਤੀਵਿਧੀ ਨਾਲ ਸਿੱਖ ਭਾਈਚਾਰੇ ਵਿਚ ਏਕਤਾ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਧਾਰਮਿਕ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦਰਮਿਆਨ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰਨ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਤਣਾਅ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਹੈ, ਜੋ ਅੰਤ ਵਿਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਥਿਰਤਾ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਰਿਪੋਰਟ ਵਿਚ ਖਾਤਿਆਂ ਦੇ ਬਾਇਓ ਵਿਚ #RealSikh ਅਤੇ #ProudIndian ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹਸਤੀਆਂ ਦੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਖਾਤਿਆਂ ਤੋਂ ਚੋਰੀ ਕੀਤੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰੋਫਾਈਲ ਤਸਵੀਰਾਂ ਵਿਚ ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਰੇ ਖਾਤੇ ਕਈ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ 'ਤੇ ਇੱਕੋ ਸਮੱਗਰੀ ਪੋਸਟ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ।
Sikhs
ਸੀਆਈਆਰ ਦੇ ਸਹਿ-ਸੰਸਥਾਪਕ ਅਤੇ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ, ਐਡਮ ਰਟਲੈਂਡ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰਿਪੋਰਟ "ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਸੂਚਨਾ ਯੁੱਧ ਦੇ ਸੰਕੇਤਾਂ ਬਾਰੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ"। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਅਕਾਊਂਟ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ, ਖ਼ਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਭਾਰਤੀ ਰੱਖਿਆ ਫੋਰਸ ਦੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮਰਥਕ ਸਮੱਗਰੀ ਪੋਸਟ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਉਹੀ ਸਪੈਮ ਹੈਸ਼ਟੈਗ ਵਰਤਦੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ "#RealSikhsAgainstKhalistan"।
Fake Accounts
ਰਿਪੋਰਟ ਵਿਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ "ਜਾਅਲੀ ਖਾਤੇ ਆਟੋਮੇਸ਼ਨ ਦੇ ਸੰਕੇਤ ਨਹੀਂ ਦਿਖਾਉਂਦੇ, ਸਗੋਂ ਮਨੁੱਖ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਏ ਲੱਗਦੇ ਹਨ। ਜਾਅਲੀ ਖਾਤਿਆਂ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੇ ਗਏ ਟਵੀਟਾਂ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਖਾਤਿਆਂ ਦੁਆਰਾ ਪਸੰਦ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਮੁਅੱਤਲ ਕੀਤੇ ਗਏ ਟਵਿੱਟਰ ਅਕਾਉਂਟ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਟਵੀਟ ਦੋ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਿੱਖ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰਾਂ - ਤਨਮਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਢੇਸੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰੀਤ ਗਿੱਲ - ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਦਿਖਾ ਰਿਹਾ ਹੈ - ਜਿਸ ਵਿਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ: "ਪਿਆਰੇ ਖਾਲਿਸਤਾਨੀਓ, ਚੰਗਾ ਹੋਇਆ ਕਿ ਆਖ਼ਰਕਾਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਯੂਕੇ ਅਤੇ ਕੈਨੇਡਾ ਵਿਚ ਆਪਣਾ ਸਹੀ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਮਿਲ ਗਿਆ"। ਇਸ ਟਵੀਟ ਨੂੰ 16,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲਾਈਕ ਮਿਲੇ ਹਨ ਅਤੇ 2,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਰੀਟਵੀਟ ਵੀ ਕੀਤਾ ਜਾ ਚੁੱਕਾ ਹੈ।
Tanmanjeet Singh Dhesi
ਗਿੱਲ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਮੇਰੇ ਬਾਰੇ ਸਾਂਝੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਗਲਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇਣ ਲਈ ਮੈਨੂੰ ਇੱਕ ਉੱਚ ਸੰਘਰਸ਼ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸ ਨੇ ਮੇਰੀ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ 'ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਇਆ ਹੈ," ਗਿੱਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਸਿੱਖ ਭਾਈਚਾਰੇ ਵਿਚ ਕੀ ਅਨੁਭਵ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਨੂੰ ਬਦਨਾਮ ਕਰਨ ਲਈ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਇੱਕ ਤਾਲਮੇਲ ਮੁਹਿੰਮ ਚਲਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।" ਢੇਸੀ ਨੇ ਨੈਟਵਰਕ ਨੂੰ "two-rupees-a-tweet Twitter troll factory in overdrive" ਦੱਸਿਆ ਅਤੇ ਰਿਪੋਰਟ ਨੂੰ "ਇੱਕ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਐਕਸਪੋਜ਼" ਵਜੋਂ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਕੀਤੀ।
Bhai Amrik Singh, President of the Sikh Federation (UK)
ਸਿੱਖ ਫੈਡਰੇਸ਼ਨ (ਯੂ.ਕੇ.) ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਭਾਈ ਅਮਰੀਕ ਸਿੰਘ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ "ਸਾਡੇ ਵਿਚਾਰ ਵਿਚ ਜਿਸ ਨੈੱਟਵਰਕ ਦਾ ਪਰਦਾਫਾਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੁਨੈਕਸ਼ਨ ਸਿੱਧੇ ਜਾਂ ਅਸਿੱਧੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਣਗੇ। ਅਮਰੀਕੀ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ, ਯੂ.ਕੇ. ਦੀ ਸਰਕਾਰ, ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਅਥਾਰਟੀਆਂ ਅਤੇ ਹੋਰਾਂ ਨੂੰ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਙ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਨ। ਸਿੱਖ ਪ੍ਰੈਸ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦੇ ਜਸਵੀਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸਵਾਗਤਯੋਗ ਸਰੋਤ ਹੈ ਜਿਸ ਦਾ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿਚ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦੁਆਰਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।
