ਟੀਮ ਇੰਡੀਆ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਕਪਤਾਨ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਤਮ ਹਰਫਨਮੌਲਾ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਵਿਚ ਸ਼ੁਮਾਰ ਕਪਿਲ ਦੇਵ ਅੱਜ (6 ਜਨਵਰੀ) 59 ਸਾਲ ਦੇ ਹੋ ਗਏ। ਉਝ ਤਾਂ ਕਪਿਲ ਦੇਵ ਦੇ ਨਾਮ ਕਈ ਵੱਡੀਆਂ ਉਪਲਬਧੀਆਂ ਦਰਜ ਹਨ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਫਿਟਨਸ ਦਾ ਜਵਾਬ ਨਹੀਂ।

131 ਟੈਸਟ ਮੈਚਾਂ ਦੇ ਕਰੀਅਰ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਫਿਟਨਸ ਵਿਚ ਕਮੀ ਦੇ ਚਲਦੇ ਇਕ ਵੀ ਮੈਚ ਮਿਸ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ। ਸਭ ਤੋਂ ਵਧਕੇ 184 ਟੈਸਟ ਪਾਰੀਆਂ ਵਿਚ ਬੱਲੇਬਾਜੀ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਪਿਲ ਦੇਵ ਕਦੇ ਰਨ ਆਉਟ ਨਹੀਂ ਹੋਏ। 

ਹਾਂ, ਇਕ ਵਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜਰੂਰ ਟੀਮ ਤੋਂ ਕੱਢਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਦਸੰਬਰ 1984 ਵਿਚ ਇੰਗਲੈਂਡ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਕੋਲਕਾਤਾ ਟੈਸਟ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਡਰਾਪ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਫੈਨਸ ਕਾਫ਼ੀ ਨਰਾਜ ਹੋਏ ਸਨ। ਉਸ ਟੈਸਟ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦਿੱਲੀ ਟੈਸਟ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗੈਰ-ਬੱਲੇਬਾਜ਼ੀ ਨੂੰ ਉਸਦੀ ਵਜ੍ਹਾ ਦੱਸੀ ਗਈ ਸੀ।

ਸਵਿੰਗ ਗੇਂਦਬਾਜੀ, ਬੇਹੱਦ ਚੁਸਤ ਫੀਲਡਿੰਗ ਅਤੇ ਤਾਬੜਤੋੜ ਬੱਲੇਬਾਜੀ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਚੰਗੇਰੇ ਆਲ ਰਾਉਂਡਰ ਅਤੇ ਆਕਰਮਕ ਖਿਡਾਰੀ ਬਣਾਇਆ। 

ਕਪਿਲ ਦੇਵ ਦੀ ਕਪਤਾਨੀ ਵਿਚ ਭਾਰਤ ਨੇ ਲਾਰਡਸ ਦੇ ਮੈਦਾਨ 'ਤੇ 1983 ਦਾ ਵਰਲਡ ਕੱਪ ਜਿੱਤਿਆ। ਫਾਇਨਲ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿਚ ਭਾਰਤੀ ਟੀਮ ਨੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੀ ਨੰਬਰ ਇਕ ਟੀਮ ਵੈਸਟਇੰਡੀਜ ਨੂੰ ਇਕ ਬੇਹੱਦ ਰੋਮਾਂਚਕ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿਚ ਕਰਾਰੀ ਹਾਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਜਿੱਤ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਹੀ ਬਦਲ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।

1983 ਵਰਲਡ ਕੱਪ ਦੇ ਇਕ ਅਹਿਮ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿਚ ਜਿੰਬਾਬਵੇ ਦੇ ਖਿਲਾਫ 17 ਰਨ 'ਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ 5 ਵਿਕਟ ਡਿੱਗ ਗਏ ਸਨ। ਕਪਿਲ ਦੇਵ ਨੇ ਉਸ ਮੈਚ ਵਿਚ 175 ਰਨਾਂ ਦੀ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਪਾਰੀ ਖੇਡੀ ਸੀ। ਕਪਿਲ ਨੇ ਸੈਯਦ ਕਿਰਮਾਨੀ ਦੇ ਨਾਲ ਨੌਵਾਂ ਵਿਕਟ ਲਈ ਨਾਬਾਦ 126 ਰਨਾਂ ਦੀ ਸਾਂਝੇਦਾਰੀ ਨਿਭਾਈ ਸੀ।

1990 ਵਿਚ ਭਾਰਤੀ ਟੀਮ ਇੰਗਲੈਂਡ ਦੌਰੇ 'ਤੇ ਫਾਲੋਆਨ ਦੇ ਖਤਰੇ ਨੂੰ ਟਾਲਣ ਦੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਚੁਣੋਤੀ ਨਾਲ ਜੂਝ ਰਹੀ ਸੀ। ਵਿਕਟ 'ਤੇ ਆਖਰੀ ਜੋੜੀ ਸੀ ਅਤੇ ਫਾਲੋਆਨ ਬਚਾਉਣ ਲਈ 24 ਰਨਾਂ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਸੀ।

ਉਦੋਂ ਕਪਿਲ ਦੇਵ ਨੇ ਏਡੀ ਹੇਮਿੰਗਸ ਦੇ ਓਵਰ ਵਿਚ 4 ਲਗਾਤਾਰ ਛੱਕੇ ਜੜਕੇ ਫਾਲੋਆਨ ਬਚਾ ਲਿਆ ਸੀ। ਕਪਿਲ ਨੇ 75 ਗੇਂਦਾਂ ਵਿਚ ਚੰਗੇਰੇ 77 ਰਨਾਂ ਦੀ ਵਧੀਆ ਪਾਰੀ ਖੇਡੀ ਸੀ।

ਕਪਿਲ ਦੇਵ ਨੇ ਟੈਸਟ ਕਰੀਅਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਫੈਸਲਾਬਾਦ ਵਿਚ 1978 ਵਿਚ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਤਿੰਨ ਟੈਸਟ ਮੈਚਾਂ ਵਿਚ ਸੱਤ ਵਿਕਟ ਝਟਕੇ ਸਨ।

ਇਸ ਸੀਰੀਜ ਦੇ ਕਰਾਚੀ ਵਿਚ ਖੇਡੇ ਗਏ ਤੀਸਰੇ ਟੈਸਟ ਵਿਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 33 ਗੇਂਦਾਂ 'ਤੇ 2 ਛੱਕਿਆਂ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਅਰਧਸ਼ਤਕ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਮੈਚ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 48 ਗੇਂਦਾਂ ਵਿਚ 59 ਰਨ ਬਣਾਏ ਸਨ, ਜਿਸ ਵਿਚ 8 ਚੌਕੇ ਅਤੇ 2 ਛੱਕੇ ਜੜੇ ਸਨ। ਇਸ ਪਾਰੀ ਦੇ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਆਲਰਾਉਂਡਰ ਹੋਣ ਦਾ ਪ੍ਰਮਾਣ ਮਿਲ ਗਏ ਸਨ।

ਕਪਿਲ ਨੇ ਆਪਣੇ ਚਮਕਦਾਰ ਕਰੀਅਰ ਦੇ ਦੌਰਾਨ 131 ਟੈਸਟ ਮੈਚ ਖੇਡੇ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 434 ਵਿਕਟ ਕੱਢੇ। ਨਾਲ ਹੀ 5248 ਰਨ ਬਣਾਏ। ਆਪਣੇ ਟੈਸਟ ਕਰੀਅਰ ਵਿਚ ਕਪਿਲ ਨੇ 8 ਸ਼ਤਕ ਅਤੇ 27 ਅਰਧਸ਼ਤਕ ਲਗਾਏ।

ਇਸਦੇ ਇਲਾਵਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 225 ਵਨਡੇ ਮੁਕਾਬਲਿਆਂ ਵਿਚ 253 ਵਿਕਟ ਝਟਕਾਏ। ਬੱਲੇ ਨਾਲ 3783 ਰਨ ਬਣਾਏ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਇਕ ਸ਼ਤਕ ਦੇ ਇਲਾਵਾ ਅਤੇ 14 ਅਰਧਸ਼ਤਕ ਸ਼ਾਮਿਲ ਰਹੇ।