ਦੋਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਇਕ-ਦੂਜੇ ’ਤੇ ਲਗਾਏ ਦੋਸ਼
China and Philippines: ਚੀਨ ਅਤੇ ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਦੇ ਤੱਟ ਰੱਖਿਅਕ ਜਹਾਜ਼ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਸਬੀਨਾ ਸ਼ੋਲ ਇਲਾਕੇ ਨੇੜੇ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿਚ ਟਕਰਾ ਗਏ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਦੋ ਕਿਸ਼ਤੀਆਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਿਆ। ਸਬੀਨਾ ਸ਼ੋਲ ਦਖਣੀ ਚੀਨ ਸਾਗਰ ਵਿਚ ਪੈਣ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਰੂਪ ’ਚ ਵਧ ਰਹੇ ਖੇਤਰੀ ਵਿਵਾਦ ਦੇ ਨਵੇਂ ਕੇਂਦਰ ਬਣ ਕੇ ਉੱਭਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਦੋਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਸਪਰੈਟਲੀ ਟਾਪੂ ਦੇ ਵਿਵਾਦਿਤ ਖੇਤਰ ਸਬੀਨਾ ਸ਼ੋਲ ਨੇੜੇ ਹੋਈ ਟੱਕਰ ਲਈ ਇਕ-ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਠਹਿਰਾਇਆ। ਵੀਅਤਨਾਮ ਅਤੇ ਤਾਈਵਾਨ ਵੀ ਸਪਰੈਟਲੀ ਟਾਪੂ ’ਤੇ ਅਪਣਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਚੀਨ ਦੇ ਤੱਟ ਰੱਖਿਅਕ ਬਲ ਨੇ ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ’ਤੇ ਜਾਣਬੁਝ ਕੇ ਚੀਨੀ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ ਹੈ।
ਚੀਨ ਦੇ ਕੋਸਟ ਗਾਰਡ ਦੇ ਬੁਲਾਰੇ ਗਾਨ ਯੂ ਨੇ ਇਕ ਬਿਆਨ ’ਚ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ, ‘‘ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਕੋਸਟ ਗਾਰਡ ਦੇ ਦੋ ਜਹਾਜ਼ ਸਬੀਨਾ ਸ਼ੋਲ ਨੇੜੇ ਜਲ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਦਾਖਲ ਹੋਏ, ਚੀਨੀ ਤੱਟ ਰੱਖਿਅਕ ਦੀ ਚੇਤਾਵਨੀ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਤੜਕੇ 3:24 ਵਜੇ ਜਾਣਬੁਝ ਕੇ ਇਕ ਚੀਨੀ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਟੱਕਰ ਮਾਰ ਦਿਤੀ।’’
ਗੈਨ ਯੂ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘‘ਇਸ ਟੱਕਰ ਲਈ ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਪੱਖ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਪੱਖ ਨੂੰ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਉਹ ਖੇਤਰੀ ਅਖੰਡਤਾ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਅਤੇ ਭੜਕਾਊ ਕਾਰਵਾਈ ਨੂੰ ਤੁਰਤ ਬੰਦ ਕਰੇ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਇਸ ਦੇ ਗੰਭੀਰ ਨਤੀਜਿਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ।’’
ਪਛਮੀ ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਸਾਗਰ ’ਤੇ ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਦੇ ‘ਨੈਸ਼ਨਲ ਟਾਸਕ ਫੋਰਸ’ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੋਸਟ ਗਾਰਡ ਦੇ ਦੋ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ‘ਬੀ.ਆਰ.ਪੀ. ਬਾਗਾਕੇ’ ਅਤੇ ‘ਬੀ.ਆਰ.ਪੀ. ਕੇਪ ਅੰਗਾਨੋ’ ਨੂੰ ਖੇਤਰ ਦੇ ਪਾਟਾਗ ਅਤੇ ਲਾਵਾਕ ਟਾਪੂਆਂ ਵਲ ਜਾਂਦੇ ਸਮੇਂ ਚੀਨੀ ਕੋਸਟ ਗਾਰਡ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੇ ‘ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਅਤੇ ਹਮਲਾਵਰ ਜੰਗੀ ਅਭਿਆਸ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਪਵੇਗਾ।’
ਬਿਆਨ ’ਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ, ‘‘ਇਨ੍ਹਾਂ ਖਤਰਨਾਕ ਜੰਗੀ ਅਭਿਆਸਾਂ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਟੱਕਰ ਹੋਈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਕੋਸਟ ਗਾਰਡ ਦੇ ਦੋਵੇਂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਿਆ।’’ਟਾਸਕ ਫੋਰਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ‘ਬੀ.ਆਰ.ਪੀ. ਕੇਪ ਐਂਗਾਨੋ’ ਅਤੇ ਇਕ ਚੀਨੀ ਜਹਾਜ਼ ਵਿਚਾਲੇ ਟੱਕਰ ਨਾਲ ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ‘ਡੈਕ’ ’ਤੇ ਲਗਭਗ 5 ਇੰਚ ਚੌੜਾ ਮਘੋਰਾ ਹੋ ਗਿਆ।ਟਾਸਕ ਫੋਰਸ ਮੁਤਾਬਕ ਕਰੀਬ 16 ਮਿੰਟ ਬਾਅਦ ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਦਾ ਇਕ ਹੋਰ ਜਹਾਜ਼ ਬੀ.ਆਰ.ਪੀ. ਬਾਗਾਕੇ ਇਕ ਹੋਰ ਚੀਨੀ ਜਹਾਜ਼ ਨਾਲ ਦੋ ਵਾਰ ਟਕਰਾ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਢਾਂਚਾਗਤ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ।ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਕੋਸਟ ਗਾਰਡ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘‘ਫ਼ਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਕੋਸਟ ਗਾਰਡ ਸਾਡੇ ਕੌਮੀ ਹਿੱਤਾਂ ਲਈ ਕਿਸੇ ਵੀ ਖਤਰੇ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਸਮੁੰਦਰੀ ਖੇਤਰ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਅਪਣੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਨਿਭਾਉਣ ਲਈ ਦ੍ਰਿੜ ਹੈ।’’
ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਚੀਨੀ ਤੱਟ ਰੱਖਿਅਕ ਬਲ ਦੇ ਬੁਲਾਰੇ ਗਨਾਨ ਯੂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਚੀਨ ਸਬੀਨਾ ਸ਼ੋਲ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਲਗਦੇ ਪਾਣੀਆਂ ਸਮੇਤ ਪੂਰੇ ਸਪਰੈਟਲੀ ਟਾਪੂ ’ਤੇ ‘ਨਿਰਵਿਵਾਦ ਪ੍ਰਭੂਸੱਤਾ’ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਸਪਰੈਟਲੀ ਟਾਪੂਆਂ ਨੂੰ ਚੀਨ ’ਚ ਨਾਨਸ਼ਾ ਟਾਪੂ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਦਕਿ ਸਬੀਨਾ ਸ਼ੋਲ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਨਬਿਨ ਰੀਫ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਕ ਵੱਖਰੇ ਬਿਆਨ ਵਿਚ ਗਾਨ ਯੂ ਨੇ ਦੋਸ਼ ਲਾਇਆ ਕਿ ਸਬੀਨਾ ਸ਼ੋਲ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕਢਿਆ ਗਿਆ ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਦਾ ਜਹਾਜ਼ ਚੀਨੀ ਤੱਟ ਰੱਖਿਅਕ ਦੀ ਚੇਤਾਵਨੀ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਵਿਵਾਦਿਤ ਸੈਕੰਡ ਥਾਮਸ ਸ਼ੋਲ ਨੇੜੇ ਜਲ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਦਾਖਲ ਹੋਇਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, ‘‘ਚੀਨੀ ਕੋਸਟ ਗਾਰਡ ਨੇ ਕਾਨੂੰਨ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਦੇ ਜਹਾਜ਼ ’ਤੇ ਜਵਾਬੀ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ।’’ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਦੇ ਪਛਮੀ ਟਾਪੂ ਸੂਬੇ ਪਲਾਵਨ ਤੋਂ ਕਰੀਬ 140 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਪੱਛਮ ’ਚ ਸਥਿਤ ਸਬੀਨਾ ਸ਼ੋਲ ਚੀਨ ਅਤੇ ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਵਿਚਾਲੇ ਖੇਤਰੀ ਵਿਵਾਦ ਦਾ ਨਵਾਂ ਕੇਂਦਰ ਬਣ ਗਈ ਹੈ।
ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਕੋਸਟ ਗਾਰਡ ਨੇ ਅਪਰੈਲ ’ਚ ਸਬੀਨਾ ਸ਼ੋਲੇ ਵਿਖੇ ਅਪਣੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਗਸ਼ਤੀ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ’ਚੋਂ ਇਕ ‘ਬੀ.ਆਰ.ਪੀ. ਟੈਰੇਸਾ ਮੈਗਬਾਨੂਆ’ ਨੂੰ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੂੰ ਸਬੀਨਾ ਸ਼ੋਲ ਦੇ ਰੇਤਲੇ ਟਿੱਬਿਆਂ ’ਤੇ ਇਕ ਵੱਡਾ ਕੁਚਲਿਆ ਹੋਇਆ ਮੁਹਾਵਰੇ ਦਾ ਢੇਰ ਮਿਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਕਦਮ ਚੁਕਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸ਼ੱਕ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਕਿ ਚੀਨ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਨਕਲੀ ਟਾਪੂ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਚੀਨੀ ਤੱਟ ਰੱਖਿਅਕ ਨੇ ਬਾਅਦ ’ਚ ਸਬੀਨਾ ਸ਼ਾਲ ਵਿਖੇ ਇਕ ਜਹਾਜ਼ ਵੀ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤਾ।
ਸਬੀਨਾ ਸ਼ੋਲ ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਦੇ ਕੰਟਰੋਲ ਵਾਲੇ ਸੈਕੰਡ ਥਾਮਸ ਸ਼ੋਲ ਦੇ ਨੇੜੇ ਸਥਿਤ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ’ਚ ਚੀਨੀ ਅਤੇ ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਕੋਸਟ ਗਾਰਡ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਟਕਰਾਅ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਧੇ ਹਨ।ਚੀਨ ਅਤੇ ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ’ਚ ਵਿਵਾਦਿਤ ਤੱਟਵਰਤੀ ਖੇਤਰਾਂ ’ਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਟਕਰਾਅ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਇਕ ਸਮਝੌਤੇ ’ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਇਸ ਸਮਝੌਤੇ ਦੇ ਤਹਿਤ ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਦੀ ਫੌਜ ਨੇ ਜੁਲਾਈ ਦੇ ਅਖੀਰ ’ਚ ਦਖਣੀ ਚੀਨ ਸਾਗਰ ’ਚ ਵਿਵਾਦਿਤ ਤੱਟੀ ਖੇਤਰ ’ਚ ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਮੱਗਰੀ ਪਹੁੰਚਾਈ ਸੀ। ਇਸ ਸਮਝੌਤੇ ਨੇ ਖੇਤਰ ’ਚ ਤਣਾਅ ਘਟਾਉਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਜਗਾ ਦਿਤੀ ਸੀ।
