ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸਿੰਗਰ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਗਾਇਕੀ ਵਿੱਚ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਲੋਹਾ ਮਨਵਾਇਆ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਗੀਤ ਹਰ ਉਸ ਸ਼ਖਸ ਦੇ ਕੰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਗੂੰਜਦੇ ਹਨ ਜੋ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਫੈਨ ਹਨ। ਜੀ ਹਾਂ ਅਸੀ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਪੰਜਾਬੀ ਗਾਇਕੀ ਦੀ ਸ਼ਾਨ ਗੁਰਦਾਸ ਮਾਨ ਦੀ। ਗੁਰਦਾਸ ਮਾਨ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸਿੰਗਰ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਅਦਾਕਾਰ ਵੀ ਹਨ।
ਗੁਰਦਾਸ ਮਾਨ ਦਾ ਜਨਮ 4 ਜਨਵਰੀ 1957 ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੁਕਤਸਰ ਜਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਗਿੱਦੜਬਾਹਾ ਨਾਮਕ ਕਸਬੇ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ। ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਿੱਖਿਆ ਮਲੋਟ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਅਤੇ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਲਈ ਉਹ ਪਟਿਆਲਾ ਆ ਗਏ। ਪਟਿਆਲਾ ਦੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਸਪੋਰਟਸ ( ਐੱਨ ਆਈ ਐੱਸ ) ਤੋਂ ਡਿਗਰੀ ਲਈ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਜਨਵਰੀ 2001 ਨੂੰ ਰੋਪੜ ਦੇ ਕੋਲ ਅਤੇ ਜਨਵਰੀ 2007 ਵਿੱਚ ਉਹ ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਕਰਨਾਲ ਜਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਬਸਤਾਰਾ ਪਿੰਡ ਦੇ ਨਜ਼ਦੀਕ ਇੱਕ ਦੁਰਘਟਨਾ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋਏ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਹ ਜਖ਼ਮੀ ਹੋ ਗਏ ਸਨ ।
ਪੰਜਾਬੀ ਗਾਇਕ ਗੁਰਦਾਸ ਮਾਨ ਨੂੰ ਮਿਲੇ ਕਈ ਇਨਾਮ ਅਤੇ ਸਨਮਾਨ
ਸਤੰਬਰ 2010 ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਦੇ ਵੋਲਵਰਹੈਂਪਟਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਨੇ ਪੰਜਾਬੀ ਗਾਇਕ ਗੁਰਦਾਸ ਮਾਨ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ ਡਾਕਟਰੇਟ ਦੀ ਉਪਾਧੀ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ। ਮਾਨ ਦੇ ਨਾਲ ਇਸ ਸਨਮਾਨ ਨੂੰ ਪਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸਰ ਪਾਲ ਮੈਕਕਾਰਟਨੀ, ਬਿਲ ਕਾਸਬੀ ਅਤੇ ਬੌਬ ਡਾਇਲਨ ਸਨ।
14 ਦਸੰਬਰ 2012 ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਪਟਿਆਲਾ ਦੇ 36ਵੇਂ ਕਾਨਵੋਕੇਸ਼ਨ ਸਮਾਰੋਹ ਵਿੱਚ ਰਾਜਪਾਲ ਨੇ ਡਾਕਟਰ ਆਫ ਲਿਟਰੇਚਰ ਦੀ ਆਨਰੇਰੀ ਉਪਾਧੀ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ।
ਫਿਲਮ ਦੇਸ ਹੋਇਆ ਪ੍ਰਦੇਸ ( 2004 ) ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਚਰਿੱਤਰ ਦੇ ਚਿਤਰਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਮੁੱਖ ਐਕਟਰ ਗੁਰਦਾਸ ਮਾਨ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਇਨਾਮ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਐਕਟਰ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
ਹੀਰ ਦੇ ਆਪਣੇ ਗਾਇਨ ਦੇ ਮਾਧਿਅਮ ਨਾਲ ਸੰਪੂਰਨ ਕਥਾ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਲਈ ਫਿਲਮ ਵਾਰਿਸ ਸ਼ਾਹ -ਇਸ਼ਕ ਦਾ ਵਾਰਿਸ ( 2006 ) ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਤਮ ਪੁਰਖ ਪਲੇਬੈਕ ਗਾਇਕ ਦਾ ਇਨਾਮ ਵੀ ਗੁਰਦਾਸ ਮਾਨ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।
ਫਿਲਮ ਵਾਰਿਸ ਸ਼ਾਹ - ਇਸ਼ਕ ਦਾ ਵਾਰਿਸ ( 2006 ) ਲਈ ਬਰਲਿਨ ਏਸ਼ੀਆ ਫਿਲਮ ਮਹਾਂਉਤਸਵ ਵਿੱਚ ਗੁਰਦਾਸ ਮਾਨ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਤਮ ਐਕਟਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਇਨਾਮ ਮਿਲਿਆ ।
ਐਲਬਮ ਬੂਟ ਪਾਲਿਸ਼ਾਂ ਲਈ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਏਸ਼ੀਆਈ ਸੰਗੀਤ ਇਨਾਮ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਤਮ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਐਲਬਮ।
ਸੁਖਮਨੀ - ਹੋਪ ਫਾਰ ਲਾਇਫ ਲਈ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਤਮ ਐਕਟਰ ਦਾ ਪੀਟੀਸੀ ਫਿਲਮ ਅਵਾਰਡ।
ਕਰੀਅਰ ਦੀ ਸੁਰੂਆਤ
ਗੁਰਦਾਸ ਮਾਨ ਜਾਗਰਣ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਲਿਮੀਟੇਡ ਦਿ ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਸਮਾਚਾਰ ਪੱਤਰ ਪੰਜਾਬੀ ਜਾਗਰਣ ਦੇ ਬਰੈਂਡ ਅੰਬੈਸਡਰ ਵੀ ਹਨ।
ਐਲਬਮ – ਰੋਟੀ 1 ਅਗਸਤ 2013 ਨੂੰ ਚੰਡੀਗੜ ਵਿੱਚ ਉਹ ਆਪਣੀ ਨਵੀਂ ਪੰਜਾਬੀ ਮਿਊਜਿਕ ਐਲਬਮ ਰੋਟੀ ਰਿਲੀਜ ਕਰਨ ਪਹੁੰਚੇ ਸਨ। ਇਹ ਪੁੱਛਣ ਉੱਤੇ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਐਲਬਮ ਦਾ ਕਿਹੜਾ ਗੀਤ ਸਭ ਤੋਂ ਚੰਗਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ - ਮੇਰੀ ਇਸ ਮਿਊਜਿਕ ਐਲਬਮ ਵਿੱਚ ਅੱਠੋਂ ਗੀਤ ਮੇਰੇ ਲਾਡਲੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ ਇੱਕ ਮਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸਾਰੇ ਬੱਚੇ ਚੰਗੇ ਲੱਗਦੇ ਹਨ, ਉਂਜ ਹੀ ਮੈਨੂੰ ਇਹ ਸਾਰੇ ਗੀਤ। ਛੇਤੀ ਹੀ ਉਹ ਇੱਕ ਪੰਜਾਬੀ ਫਿਲਮ ਪੰਜਾਬੀਏ ਜੁਬਾਨੇ ਕੀਤੀ । ਜਿਸਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਤਨੀ ਮਨਜੀਤ ਮਾਨ ਨੇ ਡਾਇਰੈਕਟ ਕੀਤਾ।
ਪੰਜਾਬੀ ਗਾਇਕੀ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸਟਾਰ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ ਸਟਾਰਡਮ ਜਾਂ ਘਮੰਡ ਮਾਨ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਛੂਹ ਵੀ ਨਹੀਂ ਪਾਇਆ ਹੈ। ਛੋਟੇ ਛੋਟੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਧਾਰਮਿਕ ਰੀਤੀ ਰਿਵਾਜ, ਮੇਲਿਆਂ ਆਦਿ ਵਿੱਚ ਉਹ ਅਕਸਰ ਗਾਇਆ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਨਕੋਦਰ ਸਥਿਤ ਡੇਰਾ ਬਾਬਾ ਮੁਰਾਦ ਸ਼ਾਹ ਟਰੱਸਟ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵੀ ਹਨ। ਇਸ ਟਰੱਸਟ ਤੋਂ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਵਿੱਚ ਜੂਨ 2013 ਵਿੱਚ ਆਏ ਹੜ੍ਹ ਲਈ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਰਾਹਤ ਫੰਡ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 11 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦਾ ਦਾਨ ਦਿੱਤਾ।
9 ਜਨਵਰੀ 2001 ਨੂੰ ਰੋਪੜ ਦੇ ਕੋਲ ਇੱਕ ਭਿਆਨਕ ਹਾਦਸੇ ਵਿੱਚ ਮਾਨ ਬਾਲ ਬਚੇ ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਡਰਾਈਵਰ ਤੇਜਪਾਲ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਉਹ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣਾ ਚੰਗਾ ਦੋਸਤ ਵੀ ਮੰਨਦੇ ਸਨ। ਉਸਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਗੀਤ ਵੀ ਲਿਖਿਆ ਅਤੇ ਗਾਇਆ - 'ਬੈਠੀ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਸਵਾਰੀ ਉੱਤਰ ਗਈ।'
ਮਾਨ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਦਾ ਅੰਦਾਜਾ ਇਸ ਘਟਨਾ ਤੋਂ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਮਿਊਜਿਕ ਐਲਬਮ ਰੋਟੀ ਦੀ ਰਿਲੀਜ਼ ਉੱਤੇ ਮਿਊਜੀਕ ਵੀਡੀਓ ਡਾਇਰੈਕਟਰ - ਮਿਊਜਿਕ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਜਤਿੰਦਰ ਸ਼ਾਹ ਤੋਂ ਜਦੋਂ ਗੁਰਦਾਸ ਮਾਨ ਦੇ ਨਾਲ ਅਨੁਭਵ ਦੇ ਬਾਰੇ ਵਿੱਚ ਪੁੱਛਿਆ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਹ ਇਨ੍ਹੇ ਇਮੋਸ਼ਨਲ ਹੋ ਗਏ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅੱਖਾਂ ਭਰ ਆਈਆਂ ਅਤੇ ਉਹ ਚੁੱਪ ਹੋ ਗਏ । ਤੱਦ ਗੁਰਦਾਸ ਮਾਨ ਆਪਣੀ ਸੀਟ ਤੋਂ ਉੱਠਕੇ ਆਏ ਅਤੇ ਜਤਿੰਦਰ ਨੂੰ ਗਲੇ ਨਾਲ ਲਗਾ ਲਿਆ ।
ਅਜੋਕੇ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਦਿਖਾਉਦਾ ਗੁਰਦਾਸ ਮਾਨ ਦਾ ਇਹ ਗੀਤ
ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਹਿੱਟ ਸਿੰਗਰ ਗੁਰਦਾਸ ਮਾਨ ਦਾ ‘ਪੰਜਾਬ’ ਗੀਤ ਰਿਲੀਜ਼ ਹੋ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ। ਗੀਤ ਵਿੱਚ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਦਾ ਬਚਪਨ ਯਾਨੀ ਬਾਲ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਦਿਖਾਏ ਹਨ, ਜੋ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਰੱਸੀ ਅਤੇ ਲਾਲਟੈਨ ਲਈ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਫ਼ਾਂਸੀ ਦੇ ਫੰਦੇ ਨੂੰ ਹੀ ਆਪਣੀ ਜਿੰਦਗੀ ਦੀ ਵਕਲਾਤ ਅਤੇ ਅਖਾੜਾ ਦੱਸਦੇ ਹਨ। ਗੀਤ ਵਿੱਚ ਗੁਰਦਾਸ ਮਾਨ ਨੂੰ ਵਕਤ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਜੋ ਬਾਲ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਭਵਿੱਖ ਦਿਖਾਉਦੇ ਹਨ।
ਇਸ ਗੀਤ ਵਿੱਚ ਗੁਰਦਾਸ ਮਾਨ , ਸ਼ਹੀਦ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਅਜੋਕੇ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਉਹ ਤਸਵੀਰ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸਨੂੰ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਸੁਪਨੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੋਚਿਆ ਹੋਵੇਗਾ। ਗੀਤ ਵਿੱਚ ਨਸ਼ੇ ਵਿੱਚ ਡੁੱਬੇ ਪੰਜਾਬ, ਔਰਤਾਂ ਨਾਲ ਜ਼ੁਲਮ, ਜਹਿਰੀਲੀਆਂ ਫਸਲਾਂ, ਨੌਜ਼ਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਨਸ਼ੇ ਦੀ ਭੈੜੀ ਲੱਤ ਨੂੰ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਗੀਤ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਨਸ਼ੇ ਵਿੱਚ ਧੁੱਤ ਇੱਕ ਪੁੱਤਰ ਆਪਣੇ ਬਾਪ ਦੀ ਅਰਥੀ ਨੂੰ ਮੋਢਾ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਦੇ ਪਾਉਂਦਾ ਅਤੇ ਬੇਟੇ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਧੀ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਅਰਥੀ ਨੂੰ ਮੋਢਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਅਜੋਕੇ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਇਸ ਤਸਵੀਰ ਨੂੰ ਦੇਖਕੇ ਬਾਲ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਆਪਣੇ ਨਾਮ ਨੂੰ ਇਤਿਹਾਸ ਤੋਂ ਮਿਟਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਜਿਸਨੂੰ ਗੁਰਦਾਸ ਮਾਨ ਰੋਕ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਬਾਲ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਇਹ ਸਭ ਦੇਖਕੇ ਬਹੁਤ ਰੋਂਦੇ ਹਨ। 2017 ਦੇ ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਬਾਲ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਇਸ ਕਹਾਣੀ ਨੂੰ ਦੇਖਕੇ ਤੁਹਾਡੀ ਅੱਖਾਂ ਨਮ ਹੋ ਗਈਆਂ ਅਤੇ ਰੋਂਗਟੇ ਖੜੇ ਹੋ ਗਏ ਹੋਣੇ। ਇਸ ਗੀਤ ਦੀ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਵੱਲੋਂ ਬਹੁਤ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਗੁਰਦਾਸ ਮਾਨ ਦੇ ਗੀਤ ਮੇਰੇ ਲਈ ਨੇ ਪ੍ਰੇਰਣਾਦਾਇਕ - ਸ਼ਿਖਰ ਧਵਨ
ਭਾਰਤੀ ਟੀਮ ਦੇ ਓਪਨਰ ਸ਼ਿਖਰ ਧਵਨ ਕ੍ਰਿਕੇਟ ਦੇ ਇਲਾਵਾ ਗੀਤ ਸੁਨਣ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕਾਫ਼ੀ ਰੁਚੀ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਚੱਲ ਰਹੀ ਚੈਂਪੀਅਨਸ ਟਰਾਫੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਬੱਲਾ ਖੂਬ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸੂਫੀ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਸ਼ੌਕੀਨ ਧਵਨ ਨੇ ਕਿਹਾ , ‘‘ਮੈਂ 21 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਸੂਫੀ ਸੰਗੀਤ ਸੁਣ ਰਿਹਾ ਹਾਂ। ਮੈਨੂੰ ਗਜਲਾਂ ਦਾ ਬਹੁਤ ਸ਼ੌਕ ਹੈ ਚਾਹੇ ਉਹ ਜਗਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਗੁਲਾਮ ਅਲੀ ਦੀ । ਗੁਰਦਾਸ ਮਾਨ ਦਾ ਗੀਤ ‘ਮਾਂਵਾਂ ਠੰਡੀਆਂ ਛਾਂਵਾਂ’ ਕਾਫ਼ੀ ਪ੍ਰੇਰਣਾਦਾਇਕ ਹੈ।’’
