ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ : ਗਰਮੀਆਂ ਦਾ ਮੌਸਮ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਕ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੇ ਖਾਣ-ਪੀਣ ‘ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੇ, ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਦੁੱਧ ਉਤਪਾਦਨ ਘੱਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਮੌਸਮ ਵਿਚ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਦੇਖਭਾਲ ਬਹੁਤ ਜਰੂਰੀ ਹੈ। ਡੰਗਰਾਂ ਦੇ ਡਾਕਟਰ ਡਾ. ਰੁਹੇਲਾ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ “ਪਸ਼ੂਆਂ ਨੂੰ ਦਿਨ ਵਿਚ ਤਿੰਨ ਤੋਂ ਚਾਰ ਵਾਰ ਪਾਣੀ ਪਿਲਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ,  ਓਨੀ ਵਾਰ ਤਾਜ਼ਾ ਪਾਣੀ ਦਿਓ। ਸਵੇਰੇ ਅਤੇ ਸ਼ਾਮ ਨਹਾਉਣਾ ਜਰੂਰੀ ਹੈ। ਗਰਮੀਆਂ ਵਿਚ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦਾ ਦੁੱਧ ਘੱਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

Buffalo feed

ਇਸ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਧਿਆਨ ਦਿਓ ਹਰਾ ਚਾਰਾ ਅਤੇ ਮਿਨਰਲ ਮਿਕਚਰ ਦਿਓ ਇਸਤੋਂ ਪਸ਼ੂ ਦਾ ਦੁੱਧ ਉਤਪਾਦਨ ਨਹੀਂ ਘਟੇਗਾ। ਇਸ ਮੌਸਮ ਪਸ਼ੂਆਂ ਨੂੰ ਗਲਾਘੋਟੂ ਰੋਗ ਦਾ ਟੀਕਾ ਲਗਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦੈ।  ਇਹ ਟੀਕਾ ਨਜਦੀਕੀ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਦੋ ਰੁਪਏ ਦਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ।” ਗਰਮੀ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਹਵਾ ਦੀ ਗਰਮ ਲੂੰ ਅਤੇ ਵਧੇ ਹੋਏ ਤਾਪਮਾਨ ਵਿਚ ਪਸ਼ੂਆਂ ਵਿੱਚ ਲੂ ਲੱਗਣ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਿਆਦਾ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਧੁੱਪੇ ਰਹਿਣ ‘ਤੇ ਪਸ਼ੂਆਂ ਨੂੰ ਸਨਸਟਰੋਕ ਰੋਗ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਹਵਾਦਾਰ ਜਾਂ ਛਾਂਦਾਰ ਜਗ੍ਹਾ ਉੱਤੇ ਬੰਨ੍ਹੋ।

Milking

ਇਸ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਨਵਜੰਮੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਵੀ ਦੇਖਭਾਲ ਜਰੂਰ ਕਰੋ। ਜੇਕਰ ਪਸ਼ੂਪਾਲਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਢੰਗ ਤੋਂ ਖਿਆਲ ਨਹੀਂ ਰੱਖਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹਨੂੰ ਅੱਗੇ ਕਾਫ਼ੀ ਦਿੱਕਤਾਂ ਦਾ ਸਾਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਰੱਖੋ ਧਿਆਨ:- ਸਿੱਧੀ ਤੇਜ ਧੁੱਪ ਅਤੇ ਲੂੰ ਨਾਲ ਨਵਜੰਮੇ ਪਸ਼ੂਆਂ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਪਸ਼ੂ ਘਰ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਵੱਲ ਖਸ ਜਾਂ ਜੂਟ ਦੇ ਬੋਰੇ ਦਾ ਪਰਦਾ ਲਟਕਾ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਨਵਜਾਤ ਬੱਚੇ ਦੇ ਜਨਮ ਦੇ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਉਸਦੀ ਨੱਕ ਅਤੇ ਮੁੰਹ ਤੋਂ ਸਾਰਾ ਮਿਊਕਸ (ਲੇਝਾ ਨਿਸ਼ਾਨਾ) ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਦੇਣਾ ਚਹੀਦੈ।

Milking

ਜੇਕਰ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਉਸਦੇ ਮੂੰਹ ਨਾਲ ਮੁੰਹ ਲਗਾ ਕੇ ਸਾਂਹ ਪਰਿਕ੍ਰੀਆ ਨੂੰ ਠੀਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਪਹੁੰਚਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਨਵਜੰਮੇ ਬੱਚੇ ਦੀ ਧੁੰਨੀ ਉਪਚਾਰ ਕਰਨ ਦੇ ਤਹਿਤ ਉਸਦੀ ਨਾਭਿਨਾਲ ਨੂੰ ਸਰੀਰ ਨਾਲ ਅੱਧਾ ਇੰਚ ਛੱਡ ਕੇ ਸਾਫ਼ ਧਾਗੇ ਨਾਲ ਕਸ ਕੇ ਬੰਨ੍ਹ ਦੇਣਾ ਚਹੀਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਕਦੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦੇਣ  ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਕ੍ਰਿਤਰਿਮ ਖੀਸ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਵੀ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

Milk

  ਇਸਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਆਂਡੇ ਨੂੰ ਫੇਂਟਨੇ ਦੇ ਬਾਅਦ 300 ਮਿਲੀਲੀਟਰ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਮਿਲਿਆ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਮਿਸ਼ਰਣ ਵਿੱਚ 1/2 ਛੋਟਾ ਚੱਮਚ ਅਰੇਂਡੀ ਦਾ ਤੇਲ ਅਤੇ 600 ਮਿਲੀ ਲਿਟਰ ਸੰਪੂਰਣ ਦੁੱਧ ਮਿਲਿਆ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਮਿਸ਼ਰਣ ਨੂੰ ਇੱਕ ਦਿਨ ਵਿੱਚ 3 ਵਾਰ 3-4 ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਪਿਆਉਣਾ ਚਹੀਦੈ।