ਭਾਵੇਂ ਤੁਸੀਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨਾਲ ਘਿਰੇ ਸ਼ਹਿਰ ’ਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹੋ, ਇਹ ਸੱਭ ਵੇਖਣ ਯੋਗ ਹਨ
ਕੁਈਨਜ਼ਲੈਂਡ: 2024 ’ਚ ਅਸੀਂ ਅਕਾਸ਼ ’ਚ ਕਿਹੜੀਆਂ ਦਿਲਚਸਪ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦੇਖਾਂਗੇ? ਉਲਕਾਪਾਤ, ਚੰਦਰਮਾ ਪਿੱਛੇ ਲੁਕਿਆ ਸ਼ਨੀ, ਚਮਕਦਾਰ ਇਕ-ਦੂਜੇ ਦੇ ਨੇੜੇ ਆ ਰਹੇ ਗ੍ਰਹਿ, ਸੁਪਰਮੂਨ - ਅਤੇ, ਜੇ ਅਸੀਂ ਖੁਸ਼ਕਿਸਮਤ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਨੰਗੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਨਾਲ ਦਿਸਣ ਵਾਲਾ ਪੂਛਲ ਤਾਰਾ ਵੀ। ਭਾਵੇਂ ਤੁਸੀਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨਾਲ ਘਿਰੇ ਸ਼ਹਿਰ ’ਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹੋ, ਇਹ ਸੱਭ ਵੇਖਣ ਯੋਗ ਹਨ। ਕੁੱਝ ਮੁੱਖ ਘਟਨਾਵਾਂ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹਨ:
ਮਈ - ਈਟਾ ਐਕਵਾਰਿਡ ਉਲਕਾ : ਸਾਲ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਦਖਣੀ ਗੋਲਾਰਧ ਦੇ ਦੋ ਮੁੱਖ ਉਲਕਾਪਿੰਡਾਂ ਵਿਚੋਂ ਪਹਿਲਾ ਈਟਾ ਐਕਵਾਰਿਡ ਜਾਂ ਈਟਾ ਐਕਵਾਰਿਡ ਸ਼ਾਵਰ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਨਾਮ ਕੁੰਭ ਦੇ ਇਕ ਤਾਰੇ ਦੇ ਨਾਮ ’ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਵਾਟਰ ਕੈਰੀਅਰ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਅਜਿਹਾ ਜਾਪਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਲਕਾਪਿੰਡ ਉੱਥੋਂ ਨਿਕਲਦੇ ਹਨ। ਉਲਕਾਪਿੰਡ ਛੋਟੇ ਕਣ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਧਰਤੀ ਦੇ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਨਾਲ ਟਕਰਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸੜਦੇ ਹੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਦੀ ਲਕੀਰ ਪੈਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਲਕਾ ਵਰਖਾ ਉਦੋਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਈ ਇਕੱਠੇ ਧਰਤੀ ਦੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਨਾਲ ਕਣ ਟਕਰਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਸਾਰੇ ਇਕੋ ਦਿਸ਼ਾ ਤੋਂ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਆਮ ਤੌਰ ’ਤੇ ਧਰਤੀ ਦੇ ਧੂਮਕੇਤੂ ਵਲੋਂ ਛੱਡੀ ਗਈ ਧੂੜ ਦੀ ਧਾਰਾ ’ਚੋਂ ਲੰਘਣ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਈਟਾ ਐਕਵਿਰਿਡਜ਼ ਲਈ, ਧੂਮਕੇਤੂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈਲੀ ਧੂਮਕੇਤੂ ਹੈ, ਜੋ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 2,000 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਰੀਕਾਰਡ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। 2024 ’ਚ ਸੋਮਵਾਰ 6 ਅਤੇ ਮੰਗਲਵਾਰ 7 ਮਈ ਦੀ ਸਵੇਰ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੇਖਣ ਦਾ ਚੰਗਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲੇਗਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਚੰਦਰਮਾ ਅਸਮਾਨ ’ਚ ਚਮਕਦਾ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ।
ਦਸੰਬਰ - ਜੈਮਿਨੀਡ ਉਲਕਾ : ਦੋ ਮੁੱਖ ਉਲਕਾਪਿੰਡਾਂ ਵਿਚੋਂ ਦੂਜਾ ਜੈਮਿਨਿਡ ਸ਼ਾਵਰ ਹੈ। ਇਹ ਮਿਥੁਨ ਰਾਸ਼ੀ, ਜੁੜਵਾਂ ਨਛੱਤਰ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ’ਚ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ ’ਤੇ ਉਹ ਕਿਸੇ ਧੂਮਕੇਤੂ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਜੁੜੇ ਹੁੰਦੇ, ਬਲਕਿ ਫੇਟਨ ਨਾਮਕ ਇਕ ਪਥਰੀਲੇ ਐਸਟ੍ਰੋਇਡ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। 2024 ਵਿੱਚ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਨਿਚਰਵਾਰ 14 ਦਸੰਬਰ ਦੀ ਸਵੇਰ ਨੂੰ ਵੇਖਣ ਦੀ ਸੱਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਵੇਖਣ ਦਾ ਸਿਖਰ ਦਾ ਸਮਾਂ ਚੰਦਰਮਾ ਦੇ ਡੁੱਬਣ ਅਤੇ ਸਵੇਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਥੋੜੇ ਅੰਤਰਾਲ ਦੌਰਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਮਾਰਚ, ਜੂਨ ਅਤੇ ਅਗੱਸਤ - ਗ੍ਰਹਿ : ਅਕਾਸ਼ ’ਚ ਇਕ-ਦੂਜੇ ਦੇ ਨੇੜੇ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪੁਲਾੜੀ ਵਸਤੂਆਂ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਪੇਸ਼ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਸ਼ੁਕਰਵਾਰ, 22 ਮਾਰਚ ਦੀ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ, ਸੱਭ ਤੋਂ ਚਮਕਦਾਰ ਗ੍ਰਹਿ, ਸ਼ੁਕਰ, ਚੱਕਰ ਵਾਲੇ ਗ੍ਰਹਿ ਸ਼ਨੀ ਤੋਂ ਦੂਰ ਚੰਦਰਮਾ ਦੇ ਆਕਾਰ ਤੋਂ ਛੋਟਾ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਪੂਰਬ ਵਲ ਹੇਠਾਂ ਵਿਖਾਈ ਦੇਵੇਗਾ। ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੇ ਪੂਰਬੀ ਹਿੱਸੇ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ, ਚੰਦਰਮਾ ਵੀਰਵਾਰ, 27 ਜੂਨ ਦੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਪੂਰਬੀ ਅਕਾਸ਼ ’ਚ ਹੇਠਾਂ ਤੋਂ ਸ਼ਨੀ ਗ੍ਰਹਿ ਨੂੰ ਢੱਕ ਲਵੇਗਾ। ਇਸ ਵਰਤਾਰੇ ਨੂੰ ਅੱਖਾਂ ਨਾਲ ਵੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਦੂਰਬੀਨ ਜਾਂ ਛੋਟੀ ਦੂਰਬੀਨ ਮਦਦ ਕਰੇਗੀ। ਇਸ ਘਟਨਾ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਜਾਂ ਵੀਡੀਉ ਲੈਣਾ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੈ। ਸਿਡਨੀ ਤੋਂ ਸ਼ਨਿਚਰਵਾਰ ਰਾਤ 10:55 ਵਜੇ ਚੰਦਰਮਾ ਦੇ ਚਮਕਦਾਰ ਕਿਨਾਰੇ ’ਤੇ ਅਲੋਪ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਰਾਤ 11:41 ਵਜੇ ਅਪਣੇ ਹਨੇਰੇ ਕਿਨਾਰੇ ’ਤੇ ਮੁੜ ਵਿਖਾਈ ਦੇਵੇਗਾ। ਬ੍ਰਿਸਬੇਨ, ਕੈਨਬਰਾ ਅਤੇ ਮੈਲਬੌਰਨ ’ਚ ਇਕੋ ਸਮੇਂ ਇਹ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਕ ਹੋਰ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਨਜ਼ਾਰਾ ਵੀਰਵਾਰ, 15 ਅਗੱਸਤ ਦੀ ਸਵੇਰ ਨੂੰ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਲਾਲ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਗਲ ਵਿਸ਼ਾਲ ਗ੍ਰਹਿ ਜੁਪੀਟਰ ਤੋਂ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਚੌੜਾਈ ਤੋਂ ਘੱਟ ਦੂਰੀ ’ਤੇ ਹੋਵੇਗਾ।
ਸਤੰਬਰ ਅਤੇ ਅਕਤੂਬਰ - ਸੁਪਰਮੂਨ : 2024 ਦੌਰਾਨ ਦੋ ਸੁਪਰਮੂਨ ਹੋਣਗੇ। ਚੰਦਰਮਾ ਦਾ ਇਕ ਰਸਤਾ ਹੈ ਜੋ ਇਸ ਨੂੰ ਕਦੇ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਦੂਰ ਅਤੇ ਕਦੇ ਨੇੜੇ ਲੈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ, ਉਹ ਸਮਾਂ ਜਦੋਂ ਪੂਰਨ ਚੰਦਰਮਾ ਧਰਤੀ ਦੇ ਸੱਭ ਤੋਂ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਬਿੰਦੂ ’ਤੇ ਚੰਦਰਮਾ ਦੇ ਨਾਲ ਮੇਲ ਖਾਂਦਾ ਹੈ, ਨੂੰ ਸੁਪਰਮੂਨ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਚੰਦਰਮਾ ਅਕਾਸ਼ ’ਚ ਆਮ ਨਾਲੋਂ ਥੋੜ੍ਹਾ ਵੱਡਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਚੰਦ ਚੜ੍ਹਨ ਨੂੰ ਵੇਖਣਾ ਸੱਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਚੰਦਰਮਾ ਉਦੋਂ ਵੱਡਾ ਵਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਇਹ ਸਾਡੇ ਦਿਮਾਗ ਵਿਚ ਇਕ ਭਰਮ ਦੇ ਕਾਰਨ ਦਿੱਖ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। 2024 ’ਚ ਸੁਪਰਮੂਨ ਬੁਧਵਾਰ, 18 ਸਤੰਬਰ ਅਤੇ ਵੀਰਵਾਰ 17 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਹੈ।
ਅਕਤੂਬਰ-ਧੂਮਕੇਤੂ ਸੀ/2023 A3 (ਤਸੁਚਿਨਸ਼ਾਨ-ਐਟਲਸ) : ਅੱਖ ਨੂੰ ਵਿਖਾਈ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਧੂਮਕੇਤੂ ਦੁਰਲੱਭ ਅਤੇ ਦਿਲਚਸਪ ਘਟਨਾਵਾਂ ਹਨ। ਜਨਵਰੀ 2023 ’ਚ ਲੱਭਿਆ ਗਿਆ ਧੂਮਕੇਤੂ ਸੀ/2023 ਏ3 (ਤਸੁਚਿਨਸ਼ਾਨ-ਐਟਲਸ) ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਨਾਮ ਵਾਲਾ ਇਕ ਧੂਮਕੇਤੂ ਸੂਰਜ ਅਤੇ ਧਰਤੀ ਦੇ ਨੇੜੇ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਹ ਇੰਨਾ ਚਮਕਦਾਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਵੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਤਕ, ਇਹ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹਾ ਹੋਵੇਗਾ ਜਾਂ ਨਹੀਂ - ਧੂਮਕੇਤੂ ਬਹੁਤ ਚੰਚਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
7 ਕਰੋੜ 10 ਲੱਖ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ ’ਤੇ, ਧੂਮਕੇਤੂ ਐਤਵਾਰ, 13 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਧਰਤੀ ਦੇ ਸੱਭ ਤੋਂ ਨੇੜੇ ਹੋਵੇਗਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਅਗਲੇ ਛੇ ਦਿਨਾਂ ਤਕ ਚਮਕਦਾਰ ਚੰਦਰਮਾ ਵਿਖਾ ਈ ਦੇਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਸਨਿਚਰਵਾਰ, 19 ਅਕਤੂਬਰ ਤਕ, ਚੰਦਰਮਾ ਰਸਤੇ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਚਲਾ ਜਾਵੇਗਾ. ਉਸ ਸ਼ਾਮ ਅਤੇ ਅਗਲੀਆਂ ਕੁੱਝ ਸ਼ਾਮਾਂ ਨੂੰ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਇਸ ਨੂੰ ਵੇਖਣ ਦਾ ਸੱਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਮੌਕਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਹ ਪੱਛਮ ਵਲ ਹੇਠਾਂ ਵਲ ਵਿਖਾ ਈ ਦੇਵੇਗਾ।
ਜਨਵਰੀ ਅਤੇ ਮਈ - ਨਕਸ਼ਤਰ : ਨਾ ਸਿਰਫ ਇਹ ਵੱਡੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਅਸਮਾਨ ’ਚ ਵੇਖੀਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਤਾਰੇ ਚਿੱਤਰ ਜਾਂ ਤਾਰਾ ਮੰਡਲ ਹਨ ਜੋ ਅੱਜ ਵੀ ਚਮਕਦਾਰ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦੇ ਅਕਾਸ਼ ’ਚ ਉਤਰਦੇ ਹਨ। ਓਰੀਅਨ, ਹੰਟਰ, ਦਖਣੀ ਗੋਲਾਰਧ ਦਾ ਮਨਪਸੰਦ ਗਰਮੀਆਂ ਦਾ ਤਾਰਾ ਮੰਡਲ ਹੈ, ਜੋ ਜਨਵਰੀ ਦੀ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਉੱਤਰੀ ਅਕਾਸ਼ ’ਚ ਉੱਚਾ ਉੱਠਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਇਕ ਆਯਾਤ ’ਚ ਚਾਰ ਚਮਕਦਾਰ ਤਾਰੇ ਹਨ ਅਤੇ ਵਿਚਕਾਰ ਤਿੰਨ ਤਾਰਿਆਂ ਦੀ ਇਕ ਕਤਾਰ ਹੈ, ਜੋ ਓਰੀਅਨ ਬੈਲਟ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ।
ਯੂਨਾਨੀ ਕਥਾ ਅਨੁਸਾਰ, ਓਰੀਅਨ ਇਕ ਮਹਾਨ ਸ਼ਿਕਾਰੀ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ ਸਾਰੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਦੀ ਸਹੁੰ ਖਾਧੀ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਅਪਣੀ ਧਮਕੀ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਰੋਕਣ ਲਈ, ਦੇਵਤਿਆਂ ’ਚੋਂ ਇਕ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਲਈ ਇਕ ਬਿੱਛੂ ਭੇਜਿਆ। ਬਿਛੂ ਸਕਾਰਪੀਓ ਨਾਲ ਇਹ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਕਹਾਣੀ, ਓਰੀਅਨ ਦਾ ਪਿੱਛਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਹਰ ਰਾਤ ਸਾਡੇ ਸਿਰ ’ਤੇ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਸਕਾਰਪੀਅਸ ਇਕ ਹੋਰ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਤਾਰਾ ਮੰਡਲ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿਚ ਚਮਕਦਾਰ ਤਾਰਿਆਂ ਦੀ ਇਕ ਵਕਰਦਾਰ ਰੇਖਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਇਕ ਲਾਲ ਤਾਰਾ ਜੀਵ ਦਾ ਦਿਲ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ. ਜਨਵਰੀ ਵਿੱਚ, ਜੋ ਲੋਕ ਸਵੇਰੇ 3 ਵਜੇ ਦੇ ਕਰੀਬ ਉੱਠਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਪੂਰਬ ਵਲ ਸਕਾਰਪੀਅਸ ਨੂੰ ਉੱਗਦੇ ਵੇਖ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਦਕਿ ਇਸ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਓਰੀਅਨ ਪੱਛਮ ’ਚ ਡੁੱਬ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਵਿਕਲਪਕ ਤੌਰ ’ਤੇ , ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਸਵੇਰੇ ਜਲਦੀ ਉੱਠਣਾ ਪਸੰਦ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਮਈ ਦੀ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮ ਪੈਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਇਹੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਵੇਖ ਸਕਦੇ ਹੋ।
