ਆਪਣੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ OBOR ( ਵਨ ਬੈਲਟ ਵਨ ਰੋਡ ) ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਡਰ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦੀ ਚਾਹ ਪਾਲੇ ਬੈਠੇ ਚੀਨ ਨੂੰ ਵੱਡਾ ਝੱਟਕਾ ਲੱਗ ਸਕਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਚੀਨ ਦਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਾਥੀ ਹੈ । ਇਸ ਦੇ ਤਹਿਤ ਹੀ ਚੀਨ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਆਰਥਿਕ ਕੋਰੀਡੋਰ ( CPEC ) ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਜਿਸ ਉੱਤੇ ਚੀਨ ਨੇ ਅਰਬਾਂ ਰੁਪਏ ਦਾ ਨਿਵੇਸ਼ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਨਿਵੇਸ਼ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਹੁਣੇ ਤੋਂ ਸਵਾਲ ਉੱਠਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਏ ਹਨ । ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਚੀਨ ਦੇ ਇਸ ਵੱਡੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਦਾ ਭਵਿੱਖ ਵੀ ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਹੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਵੈਨੇਜ਼ੁਏਲਾ ਵਿੱਚ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ।
ਬਲੂਮਬਰਗ ਵਿੱਚ ਛੱਪੀ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ, CPEC ਦੇ ਤਹਿਤ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਗਏ 6 – 7 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ (ਕਰੀਬ 42 ਹਜ਼ਾਰ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ) ਦਾ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਚੀਨੀ ਬੈਂਕਾਂ ਤੋਂ ਉਪਲੱਬਧ ਕਰਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ । ਚੀਨ ਦੇ ਲਾਂਗ ਟਰਮ ਇਕਨਾਮਿਕ ਵਿਜਨ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾ ਰਹੇ ਚਾਈਨਾ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਬੈਂਕ ( CDB ) ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਦੋ ਸਾਥੀ ਬੈਂਕਾਂ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਹਾਈਵੇ, ਪਾਵਰ ਪਲਾਂਟਸ ਅਤੇ ਬੰਦਰਗਾਹ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਪੂੰਜੀ ਉਪਲੱਬਧ ਕਰਾਈ ਹੈ ।
ਚੀਨ ਦੇ ਬੈਂਕਾਂ ਨੇ ਵੈਨੇਜ਼ੁਏਲਾ ਵਿੱਚ ਅਰਬਾਂ ਰੁਪਏ ਬੰਦਰਗਾਹ, ਸੜਕਾਂ ਅਤੇ ਹਾਈ ਸਪੀਡ ਰੇਲਵੇ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਲਈ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤੇ, ਪਰ ਉੱਥੇ ਸਿਵਲ ਯੁੱਧ ਵਰਗੇ ਹਾਲਾਤਾਂ ਦੇ ਚਲਦੇ ਇਹ ਰਕਮ ਹੁਣ ਫਸ ਗਈ ਹੈ । ਚੀਨ ਦੇ ਪੈਸਿਆਂ ਨਾਲ ਉੱਥੇ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੇ ਉਸਾਰੀ ਕਾਰਜ ਖਟਾਈ ਵਿੱਚ ਪੈ ਗਏ ਹਨ । ਹਾਈ ਸਪੀਡ ਰੇਲਵੇ ਦੇ ਥੰਮ੍ਹਾ ਵਿੱਚ ਕਈ ਥਾਵਾਂ ਉੱਤੇ ਤੋੜ ਫੋੜ ਹੋਈ ਜਿਸ ਦੇ ਚਲਦੇ ਪੂਰਾ ਢਾਂਚਾ ਤਬਾਹ ਹੋ ਗਿਆ। ਅਜਿਹੇ ਵਿੱਚ ਵੈਨੇਜ਼ੁਏਲਾ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਆਧਿਕਾਰਿਕ ਰੂਪ ਨਾਲ ਇਹ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਬੰਦ ਕਰ ਦੇਣ ਦੀ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ।
ਵੈਨੇਜ਼ੁਏਲਾ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਤਿੰਨ ਬੈਂਕਾਂ ਦੀ ਮਾੜੀ ਹਾਲਤ ਤੋਂ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਚੀਨੀ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚਿਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ । ਨਾਲ ਹੀ ਉਹ ਅਜਿਹਾ ਕੋਈ ਕਿੱਸਾ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਦੋਹਰਾਏ ਜਾਣ ਦੇ ਡਰ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਸਾਵਧਾਨ ਵੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ । ਧਿਆਨ ਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰਾਂ ਕਦੇ ਸਥਿਰ ਨਹੀਂ ਰਹੀਆਂ ਹਨ । ਫੌਜ ਦੁਆਰਾ ਤਖਤਾਪਲਟ ਦੇ ਕਈ ਕਿੱਸੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਵਿੱਚ ਚੀਨ ਨੂੰ ਹੁਣ ਡਰ ਸਤਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਤੇ ਵੈਨੇਜ਼ੁਏਲਾ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਗਏ ਅਰਬਾਂ ਰੁਪਏ ਫਸ ਨਾ ਜਾਣ ।
