
ਰਾਜਧਾਨੀ ਦੀ ਸ਼ਾਨ ਲਾਲ ਕਿਲੇ ਦੀ ਅਨੌਖਾ ਕਾਰੀਗਰੀ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਲਈ ਦੇਸ਼ - ਵਿਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਸੈਲਾਨੀ ਆਉਂਦੇ ਹਨ
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ : ਰਾਜਧਾਨੀ ਦੀ ਸ਼ਾਨ ਲਾਲ ਕਿਲੇ ਦੀ ਅਨੌਖਾ ਕਾਰੀਗਰੀ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਲਈ ਦੇਸ਼ - ਵਿਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਸੈਲਾਨੀ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਇਸ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਵਿਰਾਸਤ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹੀ ਲੁਕੀ ਹੈ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਦਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਖਾਸ ਗੱਲ ਜਿਸ `ਤੇ ਸ਼ਾਇਦ ਹੀ ਕਿਸੇ ਨੇ ਗੌਰ ਕੀਤਾ ਹੋਵੇ, ਇੱਥੇ ਹਰ ਰੋਜ ਚਲਦੀ ਹੈ ਮਾਸੂਮਾਂ ਦੀ ਸਕੂਲੀ ਕਲਾਸ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲਾਇਕ ਬਣਾਉਣ ਵਿਚ ਕੋਈ ਹੋਰ ਨਹੀਂ , ਸਗੋਂ ਦਿੱਲੀ ਪੁਲਿਸ ਦੇ ਹੈਡ ਕਾਂਸਟੇਬਲ ਥਾਨ ਸਿੰਘ ਲੱਗੇ ਹਨ , ਜੋ ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਆਪਣੀ ਸੈਲਰੀ ਤੋਂ ਕੁਝ ਰਕਮ ਖਰਚ ਕਰ ਕੇ ਹਾਇਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਟਿਊਟਰ ਨੂੰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
ਨਾਲ ਹੀ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪੈਨ , ਪੇਂਸਿਲ , ਬਸਤਾ , ਕਾਪੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦਾ ਆਪਣੇ ਆਪ ਹੀ ਇੰਤਜ਼ਾਮ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਡੀਸੀਪੀ ਨੂਪੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਮੂਲ ਰੂਪ ਤੋਂ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਨਿਹਾਲ ਵਿਹਾਰ ਨਿਵਾਸੀ ਥਾਨ ਸਿੰਘ 2010 ਵਿਚ ਕਾਂਸਟੇਬਲ ਭਰਤੀ ਹੋਏ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਦਸਿਆ ਕਿ ਥਾਨ ਸਿੰਘ ਇਹਨਾਂ ਦਿਨਾਂ ਕੋਤਵਾਲੀ ਥਾਨਾ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਲਾਲ ਕਿਲ੍ਹਾ ਚੌਕੀ `ਚ ਤਾਇਨਾਤ ਹਨ। ਲਾਲ ਕਿਲੇ ਦੇ ਅੰਦਰ ਦੀ ਬੀਟ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੋਲ ਹੈ। ਬੇਹੱਦ ਗਰੀਬੀ ਵਿਚ ਪਲੇ - ਵਧੇ ਥਾਨ ਸਿੰਘ ਦਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਟਰੀਟ ਲਾਇਟ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਬੈਠ ਕੇ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ ਹੈ।
Delhi Police ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਨੌਕਰੀ ਲੱਗਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪੜ੍ਹਾਈ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਹਨਤ - ਮਜਦੂਰੀ ਵੀ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਲਈ ਆਪਣੇ ਉਹ ਦਿਨ ਯਾਦ ਹਨ। ਲਾਲ ਕਿਲੇ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹਾਰਟੀਕਲਚਰ , ਸਫੈਦੀ , ਸਾਫ਼ - ਸਫਾਈ ਲਈ ਆਰਕਯੋਲਾਜੀਕਲ ਸਰਵੇ ਆਫ ਇੰਡਿਆ ਦੇ ਵੱਲੋਂ ਕਾਫ਼ੀ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਕੰਮ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਕਰੀਬ 150 ਮਜਦੂਰ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਮਜਦੂਰਾਂ ਦੇ ਛੋਟੇ - ਛੋਟੇ ਬੱਚੇ ਦਿਨ ਭਰ ਬੇਵਜਾਹ ਘੁੰਮਦੇ ਹਨ। ਟੂਰਿਸਟਾਂ ਦੇ ਸੁੱਟੋ ਹੋਏ ਸਾਮਾਨ , ਖਾਲੀ ਬੋਤਲਾਂ ਇਹ ਬੱਚੇ ਚੁੱਕਦੇ ਸਨ। ਇਹ ਸਭ ਦੇਖ ਕੇ ਥਾਨ ਸਿੰਘ ਤੋਂ ਰਿਹਾ ਨਹੀਂ ਗਿਆ। ਉਹ ਝੁੱਗੀਆਂ ਵਿਚ ਗਏ , ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਮਾਪਿਆਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਟੂਰਿਸਟ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਇਮੇਜ਼ ਖ਼ਰਾਬ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
Red Fort ਇਸ ਲਈ ਸਾਰੇ ਬੱਚੇ ਪੜਨਗੇ। ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਇਹ ਗੱਲ ਸੁਣ ਕੇ ਮਾਪੇ ਵੀ ਖੁਸ਼ ਹੋ ਗਏ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਦਸ ਦਈਏ ਕਿ ਥਾਨ ਸਿੰਘ ਨੇ 2 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਸਤੰਬਰ ਵਿਚ ਕਲਾਸ ਦੀ ਸ਼ੁਰੁਆਤ ਕੀਤੀ। ਕਾਪੀ - ਕਿਤਾਬ , ਪੈਨ , ਬੋਰਡ ਅਤੇ ਵਿਛਾਉਣੇ ਦਾ ਇੰਤਜ਼ਾਮ ਥਾਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਕੀਤਾ। ਮਹੀਨੇ ਵਿਚ 15 ਸੌ ਰੁਪਏ ਟਿਊਟਰ ਲਈ ਆਪਣੀ ਸੈਲਰੀ ਤੋਂ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਫਿਲਹਾਲ 30 ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਬੱਚੇ ਪੜ ਰਹੇ ਹਨ। ਦਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ ਬੱਚੇ ਵੀ ਮਨ ਲੈ ਕੇ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਸਾਰੇ ਬੱਚੇ ਬਹੁਤ ਖੁਸ਼ ਹਨ।