ਕਲੱਬ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਪਿੰਡ ਨੂੰ ਸਿੰਗਲ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਵਾਉਣਾ ਹੈ
ਜਲੰਧਰ- ਤੁਸੀਂ ਨੇਤਾਵਾਂ ਦੇ ਮੂੰਹ ਤੋਂ ਇਹ ਗੱਲ ਸੁਣੀ ਹੋਵੇਗੀ, ‘ ਸੇ ਨੋ ਟੂ ਪਲਾਸਟਿਕ’। ਵਾਤਾਵਰਣ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੇ ਮੰਚ ‘ਤੇ ਇਹ ਗੱਲ ਉਂਝ ਹੀ ਨਿਕਲ ਗਈ ਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਇਹ ਇਕ ਯੋਜਨਾ ਬਣ ਗਈ। ਜੋ ਸਰਕਾਰੀ ਫਾਈਲਾਂ ਅਤੇ ਭਾਸ਼ਣਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਰੰਤਰ ਜਾਰੀ ਹੈ। ਅਸਲੀਅਤ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਵਾਤਾਵਰਣ ਨੂੰ ਸ਼ੁੱਧ ਰੱਖਣ ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ ਦਾ ਪੜਾਅਵਾਰ ਕਦੇ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ। ਦੱਸ ਦਈਏ ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮਾਨਸਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਯੂਥ ਕਲੱਬ ਨੇ ਆਪਣੇ ਛੋਟੇ ਜੇ ਪਿੰਡ ਭਾਈ ਦੇਸਾ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਬਦਲ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਕਲੱਬ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਪਿੰਡ ਨੂੰ ਸਿੰਗਲ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ, ਪਰਾਲੀ ਨੂੰ ਆਗ ਲਗਾਉਣ ਅਤੇ ਨਸ਼ਿਆਂ ਤੋਂ ਆਜ਼ਾਦ ਕਰਵਾਉਣਾ ਹੈ।
ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਰੁੱਖ ਲਗਾਉਣਾ ਅਤੇ ਸੜਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵੀ ਇਸ ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ ਦਾ ਇਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਿੱਸਾ ਹਨ। ਇਹ ਹੈਰਾਨੀ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਪਿੰਡ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੇ ਸਾਫ ਹਵਾ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਲਈ 5000 ਪੌਦੇ ਲਗਾਏ ਹਨ, ਜਿਸ ਦਾ ਬਰਾਬਰ ਧਿਆਨ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮਾਨਸਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 10 ਕਿ.ਮੀ. ਦੀ ਦੂਰੀ ‘ਤੇ ਦੇਸਾ ਭਾਈ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਯੂਥ ਏਕਤਾ ਕਲੱਬ ਦਾ ਸਮਾਜਿਕ ਕਾਰਜ ਚਰਚਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਸਿੰਗਲ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਕਲੱਬ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਇਕ ਦੁਕਾਨਦਾਰ ਨੂੰ ਪੌਲੀਥੀਨ ਬੈਗ ਬੰਦ ਕਰਨ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ। ਦੁਕਾਨਦਾਰ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਭਰੋਸਾ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਰੱਖੇ ਬੈਗਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਕਦੇ ਵੀ ਸਾਮਾਨ ਨੂੰ ਪੌਲੀਥੀਨ ਬੈਗ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਦੇਵੇਗਾ।
ਕਲੱਬ ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ ਰੰਗ ਲੈ ਕੇ ਆਈ ਪਿੰਡ ਵਿਚ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਪੋਲੀਥੀਨ ਬੈਗਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਘੱਟ ਗਈ। ਹੁਣ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਪੌਲੀਥੀਨ ਬੈਗਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੰਦ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। 1700 ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਵਾਲੇ ਇਸ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ 6 ਦੁਕਾਨਾਂ ਹਨ। ਜਿਸ ਵਿਚ ਤੰਬਾਕੂ ਉਤਪਾਦ ਉਪਲਬਧ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਕਲੱਬ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਜਾਰੀ ਰੱਖਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਇਹ ਸੁਨਿਸ਼ਚਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ ਕਿ ਨੌਜਵਾਨ ਨਸ਼ਿਆਂ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਨਾ ਦੇਣ। ਨੌਜਵਾਨ ਸਮਾਜਿਕ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿਚ ਰੁੱਝੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਉਹ 'ਮੇਰਾ ਪਿਂਡ ਮੇਰਾ ਮਾਨ' ਦੇ ਸਿਧਾਂਤ 'ਤੇ ਚੱਲ ਰਹੇ ਹਨ। ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਦਿਹਾਤੀ ਇਲਾਕਿਆਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵੱਖਰੀ ਹੈ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਸ ਪਿੰਡ ਦਾ ਜਨੂੰਨ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਿਚ ਹੈਰਾਨੀਜਨਕ ਹੈ।
ਨੌਜਵਾਨ ਇਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਨਸ਼ਿਆਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਗਣਤੰਤਰ ਦਿਵਸ 'ਤੇ ਕਲੱਬ ਨੂੰ ਸਮਾਜਿਕ ਕਾਰਜਾਂ ਲਈ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪੱਧਰ' ਤੇ 5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦਾ ਨਕਦ ਇਨਾਮ ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਆਪਣੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਸਦਕਾ ਪਿੰਡ ਦੀਆਂ ਗਲੀਆਂ ਸਾਫ ਅਤੇ ਹਰੀਆਂ ਭਰੀਆਂ ਹਨ। ਇਕ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਕਲੱਬ ਨੇ ਸਫਾਈ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਘਰਾਂ ਦੀਆਂ ਕੰਧਾਂ ਪੇਂਟ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ। ਦੀਵਾਰਾਂ 'ਤੇ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਸੰਦੇਸ਼ ਲਿਖੇ ਗਏ ਹਨ। ਕਲੱਬ ਦੇ ਸਲਾਹਕਾਰ 40 ਸਾਲਾ ਬਲਬੀਰ ਸਿੰਘ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਨਸ਼ਾ ਇਕ ਗੰਭੀਰ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਵਿਚ ਫਸਣ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ। ਪਿੰਡ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਅਤੇ ਮਾਹੌਲ ਨੂੰ ਸ਼ੁੱਧ ਰੱਖਣ ਲਈ ਪੈਸੇ ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ ਹੈ।
ਸਰਪੰਚ ਕਲੱਬ ਦੀਆਂ ਸਰਗਰਮੀਆਂ ਦਾ ਪੁਰਜ਼ੋਰ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੇ 5000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਬੂਟੇ ਲਗਾਏ ਹਨ। ਨੌਜਵਾਨ ਪਰਾਲੀ ਨਾ ਸਾੜਨ ਲਈ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਕਲੱਬ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਪਰਾਲੀ ਸਾੜਨ ਵਿਚ 60% ਦੀ ਕਮੀ ਆਈ ਹੈ। ਡੀ.ਸੀ. ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜਿਥੇ ਵੀ ਜਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਯੂਥ ਕਲੱਬਾਂ ਅਤੇ ਸਥਾਨਕ ਪੰਚਾਇਤ ਜਾਂ ਸਰਪੰਚ ਵਿਚਕਾਰ ਆਪਸੀ ਤਾਲਮੇਲ ਹੈ, ਉਥੋਂ ਨਤੀਜੇ ਚੰਗੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕਰਨ ਲਈ, ਅਸੀਂ ਸਵੇਰ ਅਤੇ ਸ਼ਾਮ ਦੀ ਸੈਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿਚ ਔਰਤਾਂ, ਬੱਚੇ ਅਤੇ ਬਜ਼ੁਰਗ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਕਲੱਬ ਦੀਆਂ ਸਰਗਰਮੀਆਂ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕਰਦਿਆਂ ਸਰਪੰਚ ਹਰਬੰਸ ਸਿੰਘ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ। ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਨੌਜਵਾਨ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੇ ਜਾਲ ਵਿੱਚ ਫਸ ਗਏ ਹਨ।
ਪਰ ਮੇਰੇ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਨਸ਼ੇ ਦੀ ਲਤ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਕਲੱਬ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਕੇਵਲ ਸਿੰਘ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਥੇ 70 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਲੋਕ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਕੱਪੜੇ ਦੇ ਥੈਲਿਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਸਾਡੀ ਪ੍ਰਾਥਮਿਕਤਾ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੇ ਖਤਰਨਾਕ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਪਿੰਡ ਵਿਚ ਲਗਭਗ 270 ਘਰ ਹਨ ਅਤੇ ਕਲੱਬ ਵਿਗਿਆਨਕ ਕੂੜਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕਰਨ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਲਈ ਮੁਹਾਲੀ ਵਿੱਚ ਰਾਉਂਡ ਗਲਾਸ ਫਾਉਂਡੇਸ਼ਨ ਸਾਨੂੰ ਤਕਨੀਕੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਦੁਕਾਨਦਾਰ ਮੇਜਰ ਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਵਿਅਸਤ ਨੌਜਵਾਨ ਨਸ਼ਿਆਂ ਵੱਲ ਆਕਰਸ਼ਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਤੰਬਾਕੂ ਅਧਾਰਤ ਉਤਪਾਦ ਪਿੰਡ ਦੀਆਂ ਦੁਕਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਵਿਕਦੇ। ਇਹ ਪਿੰਡ ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੀ ਰਾਖੀ ਲਈ ਇਕ ਉਦਾਹਰਣ ਹੈ, ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮੁਹਿੰਮ ਜੇ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੇ ਪਿੰਡਾਂ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿਚ ਚਲਾਈ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਯਕੀਨਨ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਬਦਲ ਸਕਦੀ ਹੈ