ਹੁਣ ਤੱਕ ਕਨਿਕਾ 360 ਟਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੇ ਕੂੜੇ ਨੂੰ ਰੀਸਾਈਕਲ ਕਰ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਉਹ ਹਰ ਮਹੀਨੇ 2,000 ਬੈਗ ਤਿਆਰ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਪਲਾਸਟਿਕ ਦਾ ਕੂੜਾ (Plastic Waste) ਸਭ ਲਈ ਇਕ ਚੁਣੋਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਨਾ ਸਿਰਫ ਵਾਤਾਵਰਣ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਬਲਕਿ ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਜਾਨਾਂ ਵੀ ਖਤਰੇ 'ਚ ਹਨ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪਸ਼ੂ ਕੂੜਾ ਕਰਕਟ ਖਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਗੁਆ ਬੈਠਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ, ਕੁਝ ਲੋਕ ਕੂੜੇ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਕਨਿਕਾ ਆਹੂਜਾ (Kanika Ahuja) ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਦਿੱਲੀ ਦੀ ਵਸਨੀਕ ਹੈ, ਉਹ ਕੂੜੇ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਉਣ ਲਈ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਪਹਿਲ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ, ਬਲਕਿ ਇਸ ਤੋਂ ਕਮਾਈ ਵੀ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਸਨੇ 200 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਰੁਜ਼ਗਾਰ (Given Jobs to 200 Poor People) ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ - ਰਿਪੋਰਟ ਦਾ ਦਾਅਵਾ: Twitter ਕੋਲੋਂ ਯੂਜ਼ਰਸ ਦੀ ਸੂਚਨਾ ਮੰਗਣ ਵਿਚ ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ 'ਚ ਨੰਬਰ ਇਕ 'ਤੇ ਭਾਰਤ
PHOTO
30 ਸਾਲਾ ਕਨਿਕਾ ਦੇ ਪਿਤਾ ਸ਼ਲਭ ਅਹੂਜਾ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਅਨੀਤਾ ਅਹੂਜਾ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਕੰਜ਼ਰਵੇਸ਼ਨ ਇੰਡੀਆ (Conservation India) ਦੇ ਬੈਨਰ ਹੇਠ ਕੂੜੇਦਾਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ (Waste Management) ਦੇ ਕੰਮ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਕੰਮ ਕਰਦਿਆਂ 20 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮਾਂ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਦਿੱਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਐਮਬੀਏ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਕਨਿਕਾ ਨੇ ਕਰੀਬ 6 ਮਹੀਨੇ ਇੱਕ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਫਿਰ ਉਸਨੇ ਆਸਟਰੇਲੀਆਈ ਹਾਈ ਕਮਿਸ਼ਨ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਕੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਲਈ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ - ਜਲੰਧਰ 'ਚ ਨੌਜਵਾਨ ਲੜਕੀ ਦਾ ਗੋਲੀਆਂ ਮਾਰ ਕੇ ਕੀਤਾ ਕਤਲ, ਲਾਸ਼ ਸੂਏ 'ਚੋਂ ਬਰਾਮਦ
ਸਾਲ 2017 ਵਿੱਚ, ਕਨਿਕਾ ਨੇ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਹ ਪਲਾਸਟਿਕ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਦੇ ਖੇਤਰ (Business in Plastic Waste Management) ਵਿੱਚ ਵੀ ਆਪਣੇ ਕਰੀਅਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰੇਗੀ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਮਾਪਿਆਂ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਵਪਾਰਕ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਦੇਵੇਗੀ। ਕਨਿਕਾ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਕੂੜਾ ਚੁੱਕਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਬਹੁਤ ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਹੈ। ਸਖਤ ਮਿਹਨਤ ਕਰਨ ਦੇ ਬਾਅਦ ਵੀ, ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਗੁਜ਼ਾਰੇ ਲਈ ਬਹੁਤੀ ਕਮਾਈ ਨਹੀਂ ਕਰ ਪਾ ਰਹੇ। ਇਸ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ, ਉਸਨੇ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਕੁਝ ਅਜਿਹਾ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਰਾਹੀਂ ਅਸੀਂ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੇ ਕੂੜੇ ਤੋਂ ਵੀ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾ ਸਕੀਏ ਅਤੇ ਝੁੱਗੀਆਂ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਕੁਝ ਆਮਦਨ ਹੋ ਸਕੇ।
Anita Ahuja
ਕਨਿਕਾ ਨੇ ਸਾਲ 2017 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਖੁਦ ਦੀ ਕੰਪਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਦਾ ਨਾਮ ਲੀਫਾਫਾ (Lifaffa) ਰੱਖਿਆ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੇ ਕੂੜੇ ਨਾਲ ਫੈਸ਼ਨ (Fashion Products) ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਚੀਜ਼ਾਂ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਸ਼ਲਭ ਆਹੂਜਾ ਨੇ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਉਪਕਰਣ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤਾ ਜਦਕਿ ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਅਨੀਤਾ ਆਹੂਜਾ ਨੇ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਸਿਖਲਾਈ ਦੇਣ ਦਾ ਕੰਮ ਸੰਭਾਲ ਲਿਆ।
ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ: ਆਮ ਆਦਮੀ ਨੂੰ ਝਟਕੇ ਤੇ ਝਟਕਾ,ਪੈਟਰੋਲ-ਡੀਜ਼ਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿਚ ਫਿਰ ਹੋਇਆ ਵਾਧਾ
ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਨਿਕਾ ਨੇ ਕੂੜੇ ਤੋਂ ਬੈਗ, ਪਰਸ, ਫੈਬਰਿਕ ਉਤਪਾਦਾਂ ਅਤੇ ਹੈਂਡੀਕਰਾਫਟ (Bags, Fabric Products, Handicrafts) ਬਣਾਉਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੇ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਸਨੂੰ ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਲੈਕਮੀ ਫੈਸ਼ਨ ਵੀਕ (Lakme Fashion Week) ਵਿੱਚ ਭਾਗ ਲੈਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲਿਆ। ਇੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦ ਦੀ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਭਰਵਾਂ ਹੁੰਗਾਰਾ ਮਿਲਿਆ ਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਸਦੇ ਬ੍ਰਾਂਡ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਮਿਲੀ।
PHOTO
ਕਨਿਕਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ, "ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਪੈਸਾ ਕਮਾਉਣ ਲਈ ਅਸੀਂ ਇਹ ਸਭ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਅੱਜ ਵੀ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਪਰ ਜਦੋਂ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਹੁੰਗਾਰਾ ਦੇਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਸਾਡੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਵਧਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ, ਤਾਂ ਕਮਾਈ ਵੀ ਵਧਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਕਾਰੋਬਾਰ ਦੇ ਦਾਇਰੇ ਨੂੰ ਵੀ ਵਧਾ ਦਿੱਤਾ। ਅਸੀਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਅਨੁਸਾਰ ਨਵੇਂ ਉਤਪਾਦ ਤਿਆਰ ਕਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਾਂ। ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਇਸ ਵੇਲੇ ਦੋ ਦਰਜਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਤਪਾਦ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਫੈਸ਼ਨ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਉਤਪਾਦ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।"
PHOTO
ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ (Marketing) ਦੇ ਬਾਰੇ ਵਿੱਚ, ਕਨਿਕਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਇਸ ਸਮੇਂ ਆਪਣੇ ਮਾਲ ਨੂੰ ਆਨਲਾਈਨ ਅਤੇ ਆਫਲਾਈਨ ਦੋਵੇਂ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ (Online-Offline Platforms) ਤੋਂ ਵੇਚ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਰਿਟੇਲਰ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਹੋਲਸੇਲ ਵਿੱਚ ਸਾਡੇ ਤੋਂ ਉਤਪਾਦ ਖਰੀਦਦੇ ਹਨ। ਅਸੀਂ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸਾਡੀ ਵੈਬਸਾਈਟ (Website) ਅਤੇ ਫਲਿੱਪਕਾਰਟ, ਐਮਾਜ਼ਾਨ (Amazon) ਵਰਗੇ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ ਰਾਹੀਂ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਕਰਦੇ ਹਾਂ।
ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ: ਬੱਸ ਕੰਡਕਟਰ ਦੀ ਧੀ ਟੋਕਿਓ ਓਲੰਪਿਕ 'ਚ ਦਿਖਾਵੇਗੀ ਤਾਕਤ, ਜਿੱਤ ਚੁੱਕੀ ਹੈ ਕਈ ਅਵਾਰਡ
ਕਨਿਕਾ ਅਗੇ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਕੁਝ ਵਰਕਰ ਅਤੇ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ 'ਚ ਔਰਤਾਂ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਹਨ। ਝੁੱਗੀ-ਝੌਂਪੜੀ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਨੌਜਵਾਨ ਵੀ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਉਹ ਕੂੜਾ ਚੁੱਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਸਾਡੀ ਯੂਨਿਟ ਵਿੱਚ ਲੈ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੇ ਕੂੜੇਦਾਨ ਨੂੰ ਰੰਗ ਅਤੇ ਅਕਾਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਵੱਖ ਵੱਖ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਕਰਕੇ ਪਲਾਸਟਿਕ ਨੂੰ ਧੁੱਪ ਵਿਚ ਸੁਕਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
PHOTO
ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਰੰਗ ਮਿਲਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਜ਼ਰੂਰਤ ਅਨੁਸਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਪਲਾਸਟਿਕਾਂ ਨੂੰ ਤਰਲ ਵਿੱਚ ਬਦਲਣ ਲਈ ਉਨਹਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਾ ਕੇ ਇੱਕ ਮਸ਼ੀਨ ਵਿੱਚ ਗਰਮ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਰਲ ਤੋਂ ਵੱਖ ਵੱਖ ਉਤਪਾਦ ਬਣਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਫਿਰ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਅਤੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨਿੰਗ (Processing and Designing) ਦਾ ਕੰਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ: PM ਬਣਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 27ਵੀਂ ਵਾਰ ਵਾਰਾਣਸੀ ਪਹੁੰਚੇ ਮੋਦੀ, ਕਈ ਵਿਕਾਸ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਦਾ ਕਰਨਗੇ ਉਦਘਾਟਨ
ਹੁਣ ਤੱਕ ਕਨਿਕਾ 360 ਟਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੇ ਕੂੜੇ ਨੂੰ ਰੀਸਾਈਕਲ ਕਰ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਉਹ ਹਰ ਮਹੀਨੇ 2,000 ਬੈਗ ਤਿਆਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਕੋਰੋਨਾ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਗਤੀ ਥੋੜ੍ਹੀ ਜਿਹੀ ਹੌਲੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਇਸ ਸੈਕਟਰ ਵਿਚ ਆਪਣਾ ਕੈਰੀਅਰ ਬਣਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਪਲਾਸਟਿਕ ਵੇਸਟ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਪਏਗਾ, ਉਸਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਪਏਗਾ। ਇਸ ਸਬੰਧ ਵਿਚ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ ਸਿਖਲਾਈ ਕੋਰਸ ਵੀ ਕਰਵਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ।
