ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਘੱਟ ਪੜ੍ਹੇ-ਲਿਖੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਉਨੀ ਆਮਦਨ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੀ ਜਿੰਨੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪੂਰੇ ਉਤਪਾਦਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਆਪਣੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ (Farm Produt Marketing) ਕਰਨਾ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਚੁਣੌਤੀ ਭਰਿਆ ਕੰਮ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਲਈ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਪਾਲੀ ਜ਼ਿਲੇ ਦੇ ਵਸਨੀਕ ਸਿਧਾਰਥ (Siddarth) ਸੰਚੇਤੀ ਨੇ ਇੱਕ ਪਹਿਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ 10 ਸਾਲਾਂ ਵਿਚ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿਚ 40 ਹਜ਼ਾਰ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਨੈੱਟਵਰਕ (Farmers Network) ਬਣਾਇਆ ਹੈ। ਉਹ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਗ੍ਰਾਹਕ ਭਾਰਤ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਵਿਸ਼ਵ ਦੇ 25 ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਵੀ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਉਹ ਹਰ ਸਾਲ 50 ਕਰੋੜ ਦਾ ਕਾਰੋਬਾਰ (Annually Earn Rs 50 Crore) ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ - ਟੋਕੀਉ ਉਲੰਪਿਕ : ਭਾਰਤੀ ਪੁਰਸ਼ ਹਾਕੀ ਟੀਮ ਦੀ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਵਾਪਸੀ, ਸਪੇਨ ਨੂੰ 3-0 ਨਾਲ ਦਿੱਤੀ ਮਾਤ
PHOTO
35-ਸਾਲਾ ਸਿਧਾਰਥ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਪਾਲੀ ਜ਼ਿਲੇ ਵਿਚ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ ਕੰਪਿਉਟਰ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਮਲਟੀਨੈਸ਼ਲਲ ਕੰਪਨੀ ਵਿਚ ਇੱਕ ਸਾਲ ਲਈ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਫਿਰ ਨੌਕਰੀ ਛੱਡ ਕੇ ਆਸਟਰੇਲੀਆ (Left Job in Australia) ਚਲਾ ਗਿਆ। ਸਾਲ 2009 ਵਿਚ ਮਾਸਟਰਸ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸ ਨੂੰ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਆਈ, ਪਰ ਸਿਧਾਰਥ ਭਾਰਤ ਵਾਪਸ ਪਰਤ ਅਇਆ। ਉਸਨੇ ਭਾਰਤ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਫੈਸਲਾ ਲਿਆ ਕਿ ਨੌਕਰੀ ਕਰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਹੋਰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਮਿਲ ਸਕੇ। ਕਾਫ਼ੀ ਵਿਚਾਰ-ਵਟਾਂਦਰੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੇ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ (Started Organic Farming in India) ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ - Tokyo Olympics: ਸ਼ੂਟਿੰਗ ਮੁਕਾਬਲੇ ਦੇ Top-4 ‘ਚ ਜਗ੍ਹਾ ਨਹੀਂ ਬਣਾ ਪਾਈ ਮਨੂੰ-ਸੌਰਭ ਦੀ ਜੋੜੀ
PHOTO
ਸਿਧਾਰਥ ਦਾ ਪਹਿਲਾਂ ਖੇਤੀ ਨਾਲ ਕੋਈ ਲਗਾਅ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਵੀ ਖੇਤੀ ਨਾਲ ਕੋਈ ਸਬੰਧ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਉਸ ਲਈ ਇਕ ਬਿਲਕੁਲ ਨਵਾਂ ਖੇਤਰ ਸੀ। ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਸਿਧਾਰਥ ਨੇ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ 'ਤੇ ਖੋਜ ਕੀਤੀ, ਕਿਸਾਨਾਂ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ, ਖੇਤੀ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਸਮਝਿਆ, ਵੱਖ ਵੱਖ ਫਸਲਾਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਇਕੱਠੀ ਕੀਤੀ। ਸਿਧਾਰਥ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਸਮੇਂ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਬਾਰੇ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਲੋਕ ਜਾਣਦੇ ਸਨ। ਰਵਾਇਤੀ ਖੇਤੀ ਵਿਚ ਕੋਈ ਲਾਭ ਨਾ ਮਿਲਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਉਹ ਇਸ ਨੂੰ ਛੱਡਣਾ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ - ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ,'ਆਰਥਕ ਸੰਕਟ ਤੋਂ ਉਭਰਨ ਲਈ ਨਵੇਂ ਨੋਟ ਛਾਪਣ ਦੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕੋਈ ਯੋਜਨਾ'
ਸਾਲ 2009 ਵਿਚ, ਸਿਧਾਰਥ ਨੇ ਆਪਣਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਪਾਲੀ ਜ਼ਿਲੇ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਐਗਰੋਨਿਕਸ ਫੂਡ (Agronics Food) ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਕੰਪਨੀ ਰਜਿਸਟਰ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸਥਾਨਕ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਅਰੰਭ ਕੀਤਾ। ਸ਼ੁਰੂ ਵਿਚ ਉਸ ਕੋਲ ਤਕਰੀਬਨ 3 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦੀ ਲਾਗਤ ਆਈ। ਸਿਧਾਰਥ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸਨੂੰ ਪੈਸੇ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿਚ ਘਰ ਤੋਂ ਸਮਰਥਨ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਪਰ ਉਸਨੇ ਬਜਟ ਨੂੰ ਘੱਟ ਰੱਖਿਆ। ਉਹ ਘੱਟ ਬਜਟ ਨਾਲ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਅਗੇ ਵਧਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਉਸਨੇ ਖੁਦ ਜ਼ਮੀਨ ਖਰੀਦਣ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਕਿਸਾਨਾਂ ਨਾਲ ਸਮਝੌਤਾ ਕਰ ਲਿਆ। ਕੁਝ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸਿਖਾਇਆ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਰੋਤ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੇ ਅਤੇ ਮਸਾਲਿਆਂ (Spices Farming) ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ।
PHOTO
ਸਿਧਾਰਥ ਨੂੰ ਪਹਿਲੇ ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਪ੍ਰੋਡਕਸ਼ਨ ਤੱਕ, ਉਸਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ। ਇਸਦੇ ਬਾਅਦ ਉਸਨੂੰ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਦਾ ਪ੍ਰਮਾਣ ਪੱਤਰ (Certificate) ਮਿਲਿਆ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਦੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਦੀ ਰਫਤਾਰ ਤੇਜ਼ ਹੋ ਗਈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਉਤਪਾਦ ਖਰੀਦਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿਚ ਭੇਜਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਕਿਸਾਨ ਵੀ ਵਧੀਆ ਮੁਨਾਫ਼ਾ ਕਮਾਉਣ ਲੱਗ ਪਏ ਅਤੇ ਸਿਧਾਰਥ ਦਾ ਕੰਮ ਵੀ ਅੱਗੇ ਵਧਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ। ਇਕ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਕ ਕਿਸਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ (Gave 200 Jobs) ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਗਏ।
