
ਹਰਫ ਚੀਮਾ ਨੂੰ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਇਹ ਕਹਿੰਦੇ ਸੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ' ਹੁਣ ਅਜਿਹਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਲੋਕ ਕਲਾਕਾਰ ਬਣ ਗਏ ਹਾਂ
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ : ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਗਾਇਕਾਂ ਦਾ ਵਿਆਪਕ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਸਮਰਥਨ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ ,ਦੋ ਸੌ ਤੋਂ ਵੱਧ ਅਜਿਹੇ ਗੀਤ ਆ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਜੋ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦੋਲਨ ‘ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹਨ । ਪੰਜਾਬੀ ਗਾਇਕ ਅਤੇ ਅਦਾਕਾਰ ਦਿਲਜੀਤ ਦੁਸਾਂਝ ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਹੀ ਸੁਰਖੀਆਂ ਵਿਚ ਰਹੇ ਹਨ ਜਦੋਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਦੀ ਜਾਂਚ ਦੀਆਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈਆਂ ਹਨ। ਦੁਸਾਂਝ ਦਾ ਕਸੂਰ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਉਸਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ ਕਿਸਾਨੀ ਲਹਿਰ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ ਬਲਕਿ ਇੱਕ ਵਾਰ ਉਹ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਸਿੰਘੂ ਸਰਹੱਦ 'ਤੇ ਵੀ ਦਿਖਾਈ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਕੰਗਨਾ ਰਣੌਤ ਨਾਲ ਵੀ ਟੱਕਰਿਆ ਸੀ । ਜਿਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਇਹ ਵੀ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸਾਨ ਅੰਦੋਲਨ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀਆਂ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਦੀ ਸਮਝ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਨਾਲੋਂ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੈ ।
photoਹੋਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪੰਜਾਬੀ ਕਲਾਕਾਰ ਇਸ ਲਹਿਰ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਸਰਗਰਮ ਹਨ ਅਤੇ ਕੁਝ ਤਾਂ ਇਸ ਲਹਿਰ ਦਾ ਚਿਹਰਾ ਵੀ ਬਣ ਗਏ ਹਨ । ਦਿਲਜੀਤ ਦੁਸਾਂਝ ਇਸ ਲਈ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸਨੇ ਕੁਝ ਹਿੰਦੀ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਹਿੰਦੀ ਵਿੱਚ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ । ਉਹ ਸੁਰਖੀਆਂ ਵਿਚ ਵੀ ਆਏ ਕਿਉਂਕਿ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਪੱਤਰਕਾਰ ਜੋ ਕਿਸਾਨ ਅੰਦੋਲਨ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਦੇ ਸਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਛਾਣਦੇ ਸਨ, ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਾਫ਼ੀ ਕਵਰੇਜ ਵੀ ਮਿਲੀ । ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਟਵਿਟਰ 'ਤੇ ਕੰਗਨਾ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਟਕਰਾਅ ਵਿਚ ਕਾਫੀ ਚਰਚਾ' ਚ ਆਏ ।
photoਜੇ ਕੋਈ ਵੀ ਕਲਾਕਾਰ ਇਸ ਪੂਰੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਵਿਚ ਕਿਸਾਨੀ ਲਹਿਰ ਦਾ ਚਿਹਰਾ ਬਣਿਆ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਕੰਵਰ ਗਰੇਵਾਲ ਅਤੇ ਹਰਫ ਚੀਮਾ ਵਰਗੇ ਲੋਕ ਹਨ। ਇਹ ਕਲਾਕਾਰ ਇਸ ਪੂਰੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਸਿੰਘੂ ਸਰਹੱਦ 'ਤੇ ਸਰਗਰਮ ਦਿਖਾਈ ਦਿੱਤੇ । ਕੰਵਰ ਗਰੇਵਾਲ ਕਈ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਵਿਚ ਕਿਸਾਨ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨਾਲ ਸਟੇਜ ‘ਤੇ ਵੀ ਦਿਖਾਈ ਦਿੱਤੇ । ਬਿਨਾਂ ਸ਼ੱਕ ਇਸ ਸਮੇਂ ਕੰਵਰ ਗਰੇਵਾਲ ਪੰਜਾਬੀ ਲੋਕ ਸੰਗੀਤ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਨਾਮ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਦੀਆਂ ਟਿਕਟਾਂ ਨਾ ਸਿਰਫ ਖੂਬ ਵਿਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਬਲਕਿ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਬਲੈਕ ਵੀ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ।
photoਕੰਵਰ ਗਰੇਵਾਲ ਦੀ ਇਹ ਮੌਜੂਦਗੀ ਨਾ ਸਿਰਫ ਕਿਸਾਨ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਹੈ,ਬਲਕਿ ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ,ਹਰਫ ਚੀਮਾ ਦੇ ਨਾਲ, ਚਾਰ ਐਲਬਮਾਂ ਵੀ ਆਈਆਂ ਹਨ - ਪਾਤਸ਼ਾਹ,ਐਲਾਨਨਾਮਾ,ਪੇਚਾ ਅਤੇ ਇਤਿਹਾਸ । ਇਹ ਚਾਰੇ ਕਿਸਾਨ ਅੰਦੋਲਨ ‘ਤੇ ਹਨ । ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਵਿਚ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਅਸੀਂ ਸੜਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਕਿਲ੍ਹਾ ਬਣਾਇਆ ਹੈ । ਐਲਾਨਨਾਮਾ ਵਿਚ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ - ਤੈਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਇਕੱਠ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰੂਗਾ । ਜਦੋਂ ਕਿ ਪੇਚਾ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ- ਵੇਲਾ ਆ ਗਿਆ ਜਾਗ ਕਿਸਾਨਾਂ,ਪੇਚਾ ਪੇ ਗਿਆ ਸੈਂਟਰ ਨਾਲ । ਇੱਕ ਚੈਨਲ 'ਤੇ,ਹਰਫ ਚੀਮਾ ਨੂੰ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਇਹ ਕਹਿੰਦੇ ਸੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ' ਹੁਣ ਅਜਿਹਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਲੋਕ ਕਲਾਕਾਰ ਬਣ ਗਏ ਹਾਂ ।
photoਇਹ ਵੀ ਨਹੀਂ ਕਿ ਸਿਰਫ ਹਰਫ ਚੀਮਾ ਅਤੇ ਕੰਵਰ ਗਰੇਵਾਲ ਕਿਸਾਨੀ ਲਹਿਰ ਬਾਰੇ ਸਰਗਰਮ ਹਨ । ਜੇ ਪੰਜਾਬੀ ਕਲਾਕਾਰ ਕਿਸਾਨੀ ਅੰਦੋਲਨ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਦਾ ਸਹੀ ਢੰਗ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਐਪ ਟੈਲੀਗਰਾਮ 'ਤੇ ਅਰੰਭ ਹੋਏ ਚੈਨਲ' 'ਕਿਸਾਨ ਅੰਦੋਲਨ-ਸੰਗੀਤ' 'ਨੂੰ ਵੇਖਣਾ ਪਏਗਾ। ਇਹ ਚੈਨਲ ਪਹਿਲਾਂ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਪਰ 27 ਨਵੰਬਰ ਤੋਂ ਐਲਬਮ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਗਾਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ। 4 ਜਨਵਰੀ ਤੱਕ ਇਸ ਵਿਚ 223 ਐਲਬਮਾਂ ਲਗਾਈਆਂ ਜਾ ਚੁੱਕੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਿਸਾਨ ਅੰਦੋਲਨ ਉੱਤੇ ਹਨ। 45 ਦਿਨਾਂ ਪੁਰਾਣੀ ਲਹਿਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ,ਸ਼ਾਇਦ ਇਹ ਇਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਰਿਕਾਰਡ ਹੋਵੇਗਾ । ਇਸ ਨੂੰ ਵੇਖਦਿਆਂ,ਇਹ ਜਾਪਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹੀਂ ਦਿਨੀਂ ਪੰਜਾਬੀ ਮਿਊਜ਼ਿਕ ਇੰਡਸਟਰੀ ਵਿੱਚ ਕਿਸਾਨੀ ਅੰਦੋਲਨ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੁਝ ਵੀ ਨਹੀਂ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ।
photoਬੱਬੂ ਮਾਨ , ਰਣਜੀਤ ਬਾਵਾ , ਜੱਸ ਬਾਜਵਾ, ਸਰਬਜੀਤ ਚੀਮਾ , ਰਵਿੰਦਰ ਗਰੇਵਾਲ , ਆਰ ਨਿੱਤ, ਸਿੱਧੂ ਮੁਸੇਵਾਲਾ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਦਰਜਨਾਂ ਜਿਹੇ ਪੰਜਾਬੀ ਗਾਇਕ ਹਨ ਜਿਹੜੇ ਕਿਸਾਨੀ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿੱਚ ਰੂਹ ਫੂਕ ਰਹੇ ਹਨ । ਪੰਜਾਬੀ ਗਾਇਕ ਬੱਬੂ ਮਾਨ ਨੇ ਛੱਬੀ ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨਾਲ ਕਿਸਾਨ ਪਰੇਡ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿਚ ਸਾਂਝੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੈੱਸ ਕਾਨਫ਼ਰੰਸ ਵੀ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤੀ ਨਾਲ ਪਰੇਡ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ । ਇਨਾਂ ਪੰਜਾਬੀ ਗਾਇਕਾਂ ਨਾਲ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਨੌਜਵਾਨ ਖੜ੍ਹੇ ਹਨ । ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ ਵੀ ਐਲਬਮ ਓਨੀ ਮਾੜੇ ਮੋਟੇ ਨਹੀਂ ਜਿੰਨੀ ਲੋਕ ਲਹਿਰ ਨੂੰ ਸੰਗੀਤ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਸਾਰੇ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਗਾਇਕਾਂ ਦੀਆਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਐਲਬਮਾਂ ਹਨ, ਕਈਆਂ ਵਿਚ ਪੌਪ ਸੰਗੀਤ ਹੈ,ਕਿਸੇ ਕੋਲ ਰੈਪ ਹੈ,ਪਰ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਰਵਾਇਤੀ ਲੋਕ ਗੀਤ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਸੰਗੀਤ ਦੀ ਸ਼ੈਲੀ ਲਗਭਗ ਹਰੇਕ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਨਵੀਂ ਹੈ । ਇਥੋਂ ਤਕ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਕੁਝ ਢਾਡੀ ਜਥਾ ਕਿਸਾਨੀ ਲਹਿਰ ਬਾਰੇ ਸਰਗਰਮ ਹੋ ਗਏ ਹਨ।
photoਪੰਜਾਬ ਦਾ ਢਾਡੀ ਸੰਗੀਤ ਮੂਲ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਧਾਰਮਿਕ ਕਥਾਵਾਂ ਦੀ ਗਾਇਕੀ ਦੇ ਵਰਣਨ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਢਾਡੀ ਜੱਥੇ ਆਪਣੀ ਗਾਇਕੀ ਅਤੇ ਕਹਾਣੀਆਂ ਨਾਲ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਰੌਸ਼ਨ ਕਰਨ ਲਈ ਪਿੰਡ-ਪਿੰਡ ਜਾ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਹੁਣ ਉਹ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸਾਨੀ ਲਹਿਰ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਹਰ ਦੂਸਰੀ ਐਲਬਮ ਦਿੱਲੀ ਨੂੰ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੰਦੀ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀ ਹੈ, ਕੁਝ ਇਸ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਵੀ ਦੇ ਰਹੀਆਂ ਹਨ । ਇੱਥੇ ਲਗਪਗ ਅੱਧੀ ਦਰਜਨ ਐਲਬਮਜ਼ ਹਨ ਜਿਸਦਾ ਸਿਰਲੇਖ ਹੈ ਸੁਣ ਦਿੱਲੀ । ਕੁਝ ਅਜਿਹੇ ਹਨ ਜੋ ਦਿੱਲੀ ਦਾ ਹੰਕਾਰ ਤੋੜਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਕੁਝ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੇ ਹੰਕਾਰ ਬਾਰੇ ਵੀ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹਨ।
photoਕੁਝ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮਜ਼ਾਕ ਵੀ ਉਡਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਕੰਗਨਾ ਰਨੌਤ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮਜ਼ਾਕ ਉਡਾਏ ਗਏ ਸਨ, ਜਦਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਿਰਫ ਆਪਣੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ । ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ‘ਬਬੀਹਾ ਬੋਲੇ’ ਸ਼ੈਲੀ ਦਾ ਇੱਕ ਗਾਣਾ ‘ਬਬੀਹਾ ਮੋਦੀ ਦਾ’ਵੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਗੁਰਮੀਤ ਸਿੰਘ ਲਾਂਡਰਾ ਦਾ ਢਾਡੀ ਟ੍ਰੈਪ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ- ਦਿੱਲੀ ਹੁਣ ਤੁਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸਨੂੰ ਕਿਸਾਨ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਪੰਮਾ ਡੁਮੇਵਾਲ ਨੇ ਬਜ਼ੁਰਗ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਹ ਦਿੱਲੀ ਦੀਆਂ ਠੰਡੀਆਂ ਰਾਤਾਂ 'ਤੇ ਧਰਨਾ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਵਾਰ ਮੈਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਹੈਪੀ ਨਿਊ ਯੀਅਰ ਨਹੀਂ ਕਹਿ ਸਕਾਂਗਾ।