
ਫ਼ਿਰੋਜ਼ਪੁਰ, 23 ਜਨਵਰੀ (ਬਲਬੀਰ ਸਿੰਘ ਜੋਸਨ) : ਦੇਸ਼ ਆਜ਼ਾਦ ਹੋਇਆ ਨੂੰ ਭਾਵੇਂ ਹੀ 70 ਸਾਲ ਹੋ ਗਏ ਹਨ, ਇਨ੍ਹਾਂ 70 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇਸ਼ ਨੇ ਕਾਫੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤਰੱਕੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਹਿੰਦ-ਪਾਕਿ ਦੀ ਵੰਡ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ ਹਕੂਮਤ ਨੇ ਜੋ ਰੇਲ ਪੱਟੜੀਆਂ ਦਾ ਜਾਲ ਵਿਛਾਇਆ ਸੀ। ਵੰਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰੇਲ ਦੀਆਂ ਪਟੜੀਆਂ ਅਤੇ ਸਟੇਸ਼ਨਾਂ ਦੀ ਹੋਂਦ ਖ਼ਤਮ ਹੁੰਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਦੀ ਤਾਜ਼ਾ ਉਦਾਹਰਨ ਹੁਸੈਨੀਵਾਲਾ (ਜਿਸ ਦਾ ਪਹਿਲੋਂ ਨਾਮ ਗੁਲਾਮ ਹੁਸੈਨਵਾਲਾ) ਦੇ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਜੋ ਹੁਸੈਨੀਵਾਲਾ ਸ਼ਹੀਦੀ ਸਮਾਰਕਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾ ਸਿੰਚਾਈ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਦੇ ਨੇੜੇ ਸੀ, ਜਿਸ ਦੀ ਹੋਂਦ ਹੁਣ ਖਤਮ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਵਰਕਸ਼ਾਪ 'ਤੇ ਲੰਮੇ ਅਰਸੇ 35 ਸਾਲ ਤੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਆ ਰਹੇ ਇਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਦਸਿਆ ਕਿ ਸਟੇਸ਼ਨ ਵਾਲੀ ਥਾਂ 'ਤੇ ਆਖ਼ਰੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਵਜੋਂ ਇਕ ਵੱਡਾ ਪਿੱਪਲ ਹੈ, ਉਥੇ ਹੁਸੈਨਵਾਲਾ ਸਟੇਸ਼ਨ ਦਾ ਕਮਰਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਇਸ ਨੂੰ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਉਸ ਦੇ ਦੇਖਦਿਆਂ ਹੀ ਕੁੱਝ ਸਾਲਾਂ ਵਿਚ ਗਾਡਰ, ਇੱਟਾਂ, ਰੋੜੇ ਲੋਕ ਚੋਰੀ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਹੁਸੈਨਵਾਲਾ ਸਟੇਸ਼ਨ ਦਾ ਵਜੂਦ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਇਧਰ ਆਉਂਦੇ ਸਮੇਂ ਭਾਰਤ ਦੀ ਹੱਦ ਵਿਚ ਇਹ ਗੁਲਾਮ ਹੁਸੈਨਵਾਲਾ ਪਹਿਲਾ ਸਟੇਸ਼ਨ ਸੀ। ਵੰਡ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਥਿਤ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਵਿਚ ਪਾਕਿ ਦੇ ਕਸੂਰ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਲੋਕ ਵੀ ਇਥੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਆਉਂਦੇ ਸਨ।ਸਤਲੁਜ ਦਰਿਆ ਦੇ ਕੰਡੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਲਈ ਹਿਮਾਚਲ ਤੋਂ ਪੱਥਰ ਮਾਲ ਗੱਡੀਆਂ ਰਾਹੀਂ ਇਸੇ ਸਟੇਸ਼ਨ 'ਤੇ ਪੁੱਜਦਾ ਸੀ। ਅੱਜ ਇਸ ਜਗ੍ਹਾ 'ਤੇ ਸਿੰਚਾਈ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਹੈ ਤੇ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਕਰੇਨਾਂ ਤੇ ਗੱਡੀਆਂ ਕਬਾੜ ਵਿਚ ਖੜੀਆਂ ਹਨ ਤੇ ਬਿਲਡਿੰਗ ਵੀ ਕਾਫੀ ਖਸਤਾ ਹੈ ਤੇ ਨਵੀਆਂ ਕਰੇਨਾਂ ਸਿੰਚਾਈ ਵਿਭਾਗ ਦੀਆਂ ਕੰਮਕਾਰ ਲਈ ਮੌਜੂਦ ਹਨ।
ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿ ਦੀ ਵੰਡ ਵੇਲੇ ਅਪਣੀ ਰੇਲ 'ਤੇ ਡਰਾਈਵਰ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਪਾਕਿ ਨੂੰ ਲੈਕੇ ਗਏ ਮੁਸਾਫ਼ਰਾਂ ਅਤੇ ਕਸੂਰ ਤੋਂ 10 ਹਜ਼ਾਰ ਭਾਰਤੀਆਂ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਲੈ ਕੇ ਆਏ ਗਾਰਡ ਨੇ ਹੈਰਾਨੀਜਨਕ ਪ੍ਰਗਟਾਵੇ ਕਰਦਿਆਂ ਦਸਿਆ ਕਿ 1947 ਵਿਚ ਹੁਸੈਨੀਵਾਲਾ ਤੋਂ ਕੁਝ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਾਲੀ ਸਾਇਡ ਪਹਿਲਾ ਸਟੇਸ਼ਨ ਗੰਡਾ ਸਿੰਘ ਵਾਲਾ ਇਕ ਜੰਗਲ ਵਾਂਗ ਉਜੜਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ । ਇਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਉਹ ਰੇਲ ਰਾਹੀਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚ ਲੋਕ ਛੱਡ ਕੇ ਆਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਕਸੂਰ ਤੋਂ ਭਾਰਤੀਆਂ ਨੂੰ ਇਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ ਲੈ ਕੇ ਆਇਆ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਸਿਆ ਕਿ ਇਹ ਸਟੇਸ਼ਨ ਕਰੀਬ 5 ਏਕੜ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿਚ ਸੀ ਤੇ 1947 ਦੇਸ਼ ਦੀ ਵੰਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਇਥੋਂ ਰੇਲਾਂ ਉਧਰ ਜਾਂਦੀਆਂ ਸਨ, ਪਰ ਫਿਰ 1965 ਦੀ ਲੜਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਲਾਂਘਾ ਬੰਦ ਹੋ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਗਾਇਬ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਸਿਆ ਕਿ ਹੁਸੈਨਵਾਲਾ ਸਟੇਸ਼ਨ ਦਾ ਚਾਹੇ ਕੁਝ ਮਲਬਾ ਰੋੜੇ ਆਦਿ ਤੇ ਨੀਂਹ ਵਾਲਾ ਜਗ੍ਹਾ ਤੇ ਇਕੋ ਇਕ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਪਿੱਪਲ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਨੂੰ ਗਾਇਬ ਕਰਨ ਲਈ ਇਸ ਦੇ ਗਾਡਰ ਇੱਟਾਂ ਰੋੜੇ, ਬਾਲੇ ਆਦਿ ਇਕ ਰਾਤ ਜਾਂ ਦਿਨ ਦਾ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਰੇਲਵੇ ਦਾ ਸੱਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਦਫ਼ਤਰ ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ ਵਿਚ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵਿਚ ਇਹ ਸਮਾਨ ਕਿਵੇਂ ਗਾਇਬ ਹੋਇਆ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਸਵਾਲ ਹੈ?
ਕੀ ਕਹਿੰਦੇ ਨੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਜਦੋਂ ਰੇਲਵੇ ਦੇ ਉੱਚ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਆਖਿਆ ਕਿ ਸਾਡੇ ਵਾਲੇ ਪਾਸੇ ਤਾਂ ਅਜੇ ਪੱਟੜੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਲ ਵਿਚ ਦੋ ਵਾਰ ਰੇਲ ਵੀ ਹੁਸੈਨੀਵਾਲਾ ਵਾਲਾ ਤੱਕ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਾਲੇ ਪਾਸੇ ਤਾਂ ਲੋਕ ਪੱਟੜੀ ਵੀ ਪੁੱਟ ਕੇ ਲੈ ਗਏ।