2017'ਚ ਰਿਲੀਜ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕਈ ਫਿਲਮਾਂ 'ਤੇ ਸੈਂਸਰ ਬੋਰਡ ਨੇ ਰੋਕ ਲਗਾਈ ਹੈ। ਬੈਨ ਕਿਉਂ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਇਸ ਦਾ ਵੀ ਕੋਈ ਨਾ ਕੋਈ ਕਾਰਣ ਜਰੂਰ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੁੱਝ ਫਿਲਮਾਂ ਬਾਰੇ ਦੱਸ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਸੈਂਸਰ ਬੋਰਡ ਨੇ ਬੈਨ ਲਗਾਇਆ ਹੈ।
1. ਐਮੀ ਵਿਰਕ ਤੇ ਮੋਨਿਕਾ ਗਿੱਲ ਸਟਾਰਰ ਫਿਲਮ 'ਸਤਿ ਸ਼੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਇੰਗਲੈਂਡ' ਸੈਂਸਰ ਬੋਰਡ ਦੇ ਹੱਥੀਂ ਚੜ੍ਹ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਚਲਦਿਆਂ ਫਿਲਮ ਦੀ ਰਿਲੀਜ਼ ਡੇਟ ਵੀ ਰੱਦ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਫਿਲਮ 17 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਰਿਲੀਜ਼ ਹੋਣੀ ਸੀ ਪਰ ਹੁਣ ਅਗਲੀ ਤਰੀਕ ਦਾ ਐਲਾਨ ਹੋਣ ਤੱਕ ਫਿਲਮ ਦੀ ਰਿਲੀਜ਼ਿੰਗ ਟਾਲ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਇਸ ਦੇ ਕਾਰਨ ਫਿਲਮ ਨਿਰਮਾਤਾ ਤੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਨ ਮੁਸ਼ਕਿਲਾਂ 'ਚ ਪੈ ਗਏ ਹਨ। ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ 'ਸਤਿ ਸ਼੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਇੰਗਲੈਂਡ' ਸਮੇਤ ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਦੀਆਂ ਕਈ ਫਿਲਮਾਂ ਦੀ ਰਿਲੀਜ਼ ਡੇਟ ਐਲਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ ਪਰ ਹੁਣ ਤੱਕ ਸੈਂਸਰ ਬੋਰਡ ਵਲੋਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
- ਜੁਗਨੂੰ ਦੱਸਦੇ ਹਨ - ਖੁਦਾਈ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕੁੰਡ ਮਿਲਿਆ। ਇਸ ਵਿੱਚੋਂ ਮਿੱਟੀ, ਰਾਖ ਅਤੇ ਕੁੱਝ ਹੱਡੀਆਂ ਮਿਲੀਆਂ। ਤਿੰਨ ਲਾਈਨ ਦੀ ਇਸ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਇਸਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕੁੱਝ ਨਹੀਂ ਲਿਖਿਆ।
ਖੁਦਾਈ ਵਾਲੀ ਜਗ੍ਹਾ ਨੂੰ ਜੌਹਰ ਥਾਂ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ
- ਜਦੋਂ ਫੋਟੋਗਰਾਫਰ ਕੇਕੇ ਸ਼ਰਮਾ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਸ ਅਭਿਆਨ ਦੇ ਗਵਾਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਬੰਸ਼ੀਲਾਲ ਸ਼ਰਮਾ ਸਨ।
- ਸ਼ਰਮਾ ਮੁਤਾਬਕ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਵੀ ਦੱਸਦੇ ਸਨ ਕਿ ਵਿਜੇ ਸਤੰਭ ਦੇ ਕੋਲ ਖੁਦਾਈ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਰਾਖ, ਹੱਡੀਆਂ ਅਤੇ ਚੂੜੀਆਂ ਮਿਲੀਆਂ। ਇਸਦੀ ਜਾਂਚ ਦੇ ਬਾਅਦ ਹੀ ਪੁਰਾਤਤਵ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਜੌਹਰ ਥਾਂ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਜੌਹਰ ਸੰਸਥਾਨ ਨੇ ਇੱਥੇ ਹਵਨ ਕੁੰਡ ਬਣਵਾਇਆ।
- ਖੁਦਾਈ ਵਾਲੇ ਸਥਾਨ ਉੱਤੇ ਹੁਣ ਪੁਰਾਤਤਵ ਵਿਭਾਗ ਦਾ ਬੋਰਡ ਵੀ ਲੱਗਾ ਹੈ। ਦੁਰਗ ਹੁਣ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਰਾਸਤ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਪੁਰਾਤਤਵ ਵਿਭਾਗ ਹੀ ਇੱਥੇ ਉਸਾਰੀ ਕਰਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਸੂਚਨਾ, ਬੋਰਡ ਆਦਿ ਲਗਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਸਿਰਫ਼ ਕਲਪਨਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਪਦਮਾਵਤੀ
- ਹਿਸਟਰੀ ਰਿਸਰਚਰ ਅਤੇ ਚਿਤੌੜ ਪੀਜੀ ਕਾਲਜ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਡਾ. ਏ.ਐਲ. ਜੈਨ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜੋ ਲੋਕ ਕੰਵਲਿਨੀ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਮਾਤਰ ਮੋਹੰਮਦ ਮਲਿਕ ਜਾਇਸੀ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਕਹਿਕੇ ਖਾਰਿਜ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਕਲਪਨਾ ਹੁੰਦੀ ਤਾਂ ਜਾਇਸੀ ਦੇ ਕਥਾਨਕ ਵਿੱਚ ਸਾਰੇ ਕਿਰਦਾਰ ਉਹ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ, ਜੋ ਬਾਕੀ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ ਮੰਨਦੇ ਹਨ। ਮੇਵਾੜ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ ਰਾਮਵੱਲਭ ਸੋਮਾਣੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਜਿਕਰ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਪੁਰਾਤਤਵ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਖੁਦਾਈ ਵਿੱਚ ਗੜ ਉੱਤੇ ਰਾਖ ਅਤੇ ਹੱਡੀਆਂ ਨਿਕਲੀਆਂ ਸਨ।
ਜਾਇਸੀ ਦੀ ਪਦਮਾਵਤ ਦੇ ਇਲਾਵਾ 11 ਕਿਤਾਬਾਂ ਵਿੱਚ ਹੈ ਪਦਮਾਵਤੀ ਦਾ ਜਿਕਰ
- ਹਿੰਦੀ ਦੀ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਡਾ . ਸੁਸ਼ੀਲਾ ਲੱਢਾ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਲਬਧੋਦਏ ਕ੍ਰਿਤ ਪਦਮਿਨੀ ਚਰਿਤ, ਹੇਮਰਤਨ ਲਿਖਤੀ ਗੋਰਾ - ਬਾਦਲ, ਪਦਮਿਨੀ ਚੌਪਾਲ, ਡਾ. ਜੀਐਨ ਸ਼ਰਮਾ ਲਿਖਤੀ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਭਾਗ ਪਹਿਲਾਂ, ਡਾ . ਦਸ਼ਰਥ ਸ਼ਰਮਾ ਦੀ ‘ਰਾਜਸਥਾਨ ਥਰੂ ਦ ਏਜੇਜ’ ਵਿੱਚ ਕੰਵਲਿਨੀ, ਗੋਰਾ - ਬਾਦਲ ਅਤੇ ਰਾਵਲ ਰਨਤਸਿੰਘ ਦੇ ਘਟਨਾਕਰਮਾਂ ਦ ਚਰਚਾ ਹੈ।
- ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਨੈਣਸੀਰੀ ਖਿਆਯਾਤ, ਕਰਨਲ ਜੈਂਸ ਟਾਡ ਦੀ ਕਿਤਾਬ, ਤਾਰੀਖੇ ਫਰਿਸ਼ਤਾ ਅਤੇ ਰਾਜ ਪ੍ਰਸ਼ਸਤੀ ਆਦਿ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪਦਮਿਨੀ ਦਾ ਜਿਕਰ ਹੈ। ਮੁਨੀ ਜਿਨਵਿਜੈਜੀ ਨੇ ਹੇਮਰਤਨ ਦੀ ਰਚਨਾ ਦਾ ਜਾਂਚ ਲੇਖ ਲਿਖਿਆ ਸੀ। ਇਸ 'ਚ ਰਾਵਲ ਰਤਨਸੇਨ, ਪਦਮਿਨੀ , ਗੋਰਾ - ਬਾਦਲ , ਰਾਵਲ ਚੇਤਨ ਨੂੰ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਪਾਤਰ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ।
- ਡਾ . ਲੱਢਾ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ - 16ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਕਵਿ ਮਲਿਕ ਮੁਹੰਮਦ ਜਾਇਸੀ ਨੇ ਪਦਮਾਵਤ ਵਿੱਚ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲੌਕਿਕ ਕਥਾ ਤੋਂ ਹੀ ਆਤਮਕ ਰੂਪਕ ਰਚਿਆ ਹੈ।
- ਉਹ ਕੋਰੀ ਕਲਪਨਾ ਨਹੀਂ ਸਨ। ਰਾਣੀ ਪਦਮਾਵਤੀ ਨੇ 1303 ਵਿੱਚ ਜੌਹਰ ਕੀਤਾ। ਮਲਿਕ ਮੋਹੰਮਦ ਜਾਇਸੀ ਨੇ 1540 ਵਿੱਚ ‘ਪਦਮਾਵਤ’ ਲਿਖੀ। ਛਿਤਾਈ ਚਰਿਤ, ਕਵੀ ਬੈਨ ਦੀ ਕਥਾ ਅਤੇ ਗੋਰਾ - ਬਾਦਲ ਕਵਿਤਾ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪਦਮਾਵਤੀ ਦਾ ਜਿਕਰ ਸੀ।
ਦੂਜਾ ਵਿਵਾਦ: ਕੀ ਜਾਇਸੀ ਨੇ ਹਕੀਕਤ ਦੇ ਨਾਲ ਕਲਪਨਾ ਜੋੜੀ ?
ਇਸ ਉੱਤੇ ਡਿਬੇਟ ਹੈ। ਕਈ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ ਕੁੱਝ ਹਿੱਸਿਆਂ ਨੂੰ ਕਲਪਨਾ ਮੰਨਦੇ ਹਨ। ਜਾਇਸੀ ਨੇ ਲਿਖਿਆ ਕਿ ਪਦਮਾਵਤੀ ਸੁੰਦਰ ਸੀ। ਖਿਲਜੀ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੇਖਣਾ ਚਾਹਿਆ ਚਿਤੌੜ ਉੱਤੇ ਹਮਲੇ ਦੀ ਧਮਕੀ ਦਿੱਤੀ। ਰਾਣੀ ਮਿਲਣ ਲਈ ਰਾਜੀ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜੌਹਰ ਕਰ ਲਿਆ।
ਤੀਜਾ ਵਿਵਾਦ: ਖਿਲਜੀ ਹੀਰੋ ਨਹੀਂ ਸੀ
ਚਿਤੌੜਗੜ ਦੇ ਜੌਹਰ ਸਿਮਰਤੀ ਸੰਸਥਾਨ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ - ਫਿਲਮ ਵਿੱਚ ਹਮਲਾਵਰ ਖਿਲਜੀ ਨੂੰ ਨਾਇਕ ਦੱਸਿਆ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਰਾਜਾ ਰਤਨ ਸਿੰਘ ਦੀ ਅਹਮਿਅਤ ਖਤਮ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਇਹੀ ਇਤਿਹਾਸ ਨਾਲ ਛੇੜਛਾੜ ਹੈ।
ਚੌਥਾ ਵਿਵਾਦ: ਘੂਮਰ ਨਾਚ ਨਹੀਂ, ਸਨਮਾਨ
ਸੈਂਸਰ ਬੋਰਡ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਸੂਤਰਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਹੈ ਕਿ ਫਿਲਮ 'ਚ 'ਤੁਫਾਨ ਸਿੰਘ' ਇਕ ਅੱਤਵਾਦੀ ਦਾ ਕਿਰਦਾਰ ਨਿਭਾਅ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜੋ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਨੇਤਾਵਾਂ ਤੇ ਪੁਲਸਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਹੱਦ ਤਾਂ ਉਦੋਂ ਹੋ ਗਈ ਜਦੋਂ ਫਿਲਮ ਮੇਕਰਸ ਨੇ ਫਿਲਮ 'ਚ ਤੂਫਾਨ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਸ਼ਹੀਦ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਨਾਲ ਦਿਖਾਈ। ਇਹ ਫਿਲਮ ਬੇਹੱਦ ਹੀ ਬੇਰਹਿਮ ਕੇ ਅਸ਼ਲੀਲਤਾ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬੇਰਹਿਮ ਦੇ ਸੰਦੇਸ਼ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹਮਦਰਦੀ ਨਹੀਂ ਰੱਖ ਸਕਦੇ।
ਫਿਲਮ 'ਤੂਫਾਨ ਸਿੰਘ' ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਖਾਸ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਫਿਲਮ 'ਓਵਰਸੀਜ' 4 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਰਿਲੀਜ਼ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਸ ਦਾ ਭਵਿੱਖ ਭਾਰਤ 'ਚ ਅੱਧ 'ਚ ਲਟਕਿਆ ਹੋਇਆ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਸੈਂਸਰ ਬੋਰਡ 'ਚ 'ਸੰਸਕਾਰੀ ਸੈਂਸਰਸ਼ਿਪ' ਦੇਣ ਲਈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਪਹਿਲਾਜ ਨਿਹਲਾਨੀ ਦੀ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਖਤਮ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਫਿਲਮ ਇੰਡਸਟਰੀ ਨੇ ਰਾਹਤ ਦਾ ਸਾਹ ਲਿਆ ਸੀ। ਸੋਚਿਆ ਸੀ ਕਿ ਹੁਣ ਫਿਲਮ ਸਰਟੀਫਿਕੇਸ਼ਨ 'ਚ ਕੋਈ ਔਖ ਨਹੀਂ ਆਵੇਗੀ ਪਰ ਪ੍ਰਸੂਨ ਜੋਸ਼ੀ ਦਾ ਇਹ ਕਦਮ ਮੇਕਰਸ ਲਈ ਸੈਟਬੈਕ ਸਾਬਿਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।