Fact Check: ਦਿੱਲੀ ਦੰਗਿਆਂ ਦੀ BBC ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਨੂੰ ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ ਹਿੰਸਾ ਦਾ ਦੱਸ ਕੀਤਾ ਵਾਇਰਲ

ਸਪੋਕਸਮੈਨ ਸਮਾਚਾਰ ਸੇਵਾ

Fact Check

ਵਾਇਰਲ ਪੋਸਟ ਗੁੰਮਰਾਹਕੁਨ ਹੈ। ਇਸ ਵੀਡੀਓ ਦਾ ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ ਹਿੰਸਾ ਨਾਲ ਕੋਈ ਸਬੰਧ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਦਿੱਲੀ ਦੰਗਿਆਂ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਦੀ BBC ਦੀ ਸਟੋਰੀ ਦਾ ਵੀਡੀਓ ਹੈ। 

Fact Check BBC Documentary on Delhi Riots shared in the name of Tripura Riots

RSFC (Team Mohali)- ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਇੱਕ ਪੋਸਟ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਾਇਰਲ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਪੋਸਟ ਵਿਚ ਨਾਮਵਰ ਮੀਡੀਆ ਏਜੰਸੀ BBC ਦੀ ਦੰਗਿਆਂ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਦੀ ਇੱਕ ਡੋਕੂਮੈਂਟਰੀ ਦਾ ਵੀਡੀਓ ਸ਼ੇਅਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ ਹਿੰਸਾ ਦਾ ਹੈ। ਵੀਡੀਓ ਨੂੰ ਸ਼ੇਅਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਨੈਸ਼ਨਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਤੰਜ ਕੱਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਸਪੋਕਸਮੈਨ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪੜਤਾਲ ਵਿਚ ਵਾਇਰਲ ਪੋਸਟ ਗੁੰਮਰਾਹਕੁਨ ਪਾਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਵੀਡੀਓ ਦਾ ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ ਹਿੰਸਾ ਨਾਲ ਕੋਈ ਸਬੰਧ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਦਿੱਲੀ ਦੰਗਿਆਂ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਦੀ BBC ਦੀ ਡੋਕੂਮੈਂਟਰੀ ਦਾ ਵੀਡੀਓ ਹੈ। 

ਵਾਇਰਲ ਪੋਸਟ

ਫੇਸਬੁੱਕ ਯੂਜ਼ਰ Syed Moiz Maktedar ਨੇ ਵਾਇਰਲ ਵੀਡੀਓ ਸ਼ੇਅਰ ਕਰਦਿਆਂ ਲਿਖਿਆ, "त्रिपुरा दंगे पर दलाल मीडिया ने कुछ नहीं बताया मगर बीबीसी न्यूज़ ने सारी पोल खोल कर रख दी…"

ਇਸ ਪੋਸਟ ਨੂੰ ਹੇਠਾਂ ਕਲਿਕ ਕਰ ਵੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਪੜਤਾਲ

ਪੜਤਾਲ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਅਸੀਂ ਸਭਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀਡੀਓ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਵੇਖਿਆ। ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਵੀਡੀਓ BBC ਦੀ ਨਿਊਜ਼ ਐਂਕਰ ਪਿੱਛੇ "ਖਜੂਰੀ ਖਾਸ ਥਾਣੇ" ਦਾ ਬੋਰਡ ਨਜ਼ਰ ਆਇਆ ਅਤੇ ਦੁਕਾਨਾਂ 'ਤੇ ਨਾਗਰਿਕਤਾ ਸੋਧ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਦੇ ਨਾਅਰੇ ਲਿਖੇ ਨਜ਼ਰ ਆਏ।

ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਖਜੂਰੀ ਖਾਸ ਦਿੱਲੀ ਦਾ ਇੱਕ ਇਲਾਕਾ ਹੈ।

ਅੱਗੇ ਵਧਦੇ ਹੋਏ ਅਸੀਂ ਕੀਵਰਡ ਸਰਚ ਜਰੀਏ ਮਾਮਲੇ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਖੋਜਬੀਨ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ। ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਪੂਰਾ ਵੀਡੀਓ BBC News India ਦੇ ਫੇਸਬੁੱਕ ਪੇਜ ਤੋਂ ਸ਼ੇਅਰ ਕੀਤਾ ਮਿਲਿਆ। ਇਹ ਵੀਡੀਓ 3 ਮਾਰਚ 2020 ਨੂੰ ਸ਼ੇਅਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕੈਪਸ਼ਨ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, "The BBC has uncovered evidence that police in the Indian capital Delhi acted alongside Hindu rioters during a wave of attack on Muslims last week.Police in the capital, who are answerable to the Hindu Nationalist Government are coming under increasing pressure as allegations of complicity in the clashes continue to emerge.An investigation by Yogita Limaye, Shalu Yadav and Nick Woolley."

ਖਬਰ ਅਨੁਸਾਰ ਇਹ ਡੋਕੂਮੈਂਟਰੀ ਨਾਗਰਿਕਤਾ ਸੋਧ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਖਿਲਾਫ ਦਿੱਲੀ 'ਚ ਹੋਏ ਦੰਗਿਆਂ 'ਤੇ ਅਧਾਰਿਤ ਹੈ। ਮਤਲਬ ਸਾਫ ਸੀ ਕਿ ਦਿੱਲੀ ਦੰਗਿਆਂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਵੀਡੀਓ ਨੂੰ ਹਾਲੀਆ ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ ਹਿੰਸਾ ਦਾ ਦੱਸਕੇ ਵਾਇਰਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਇਥੇ ਕਲਿਕ ਕਰ ਵੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈਂ।

ਨਤੀਜਾ- ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਸਪੋਕਸਮੈਨ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪੜਤਾਲ ਵਿਚ ਵਾਇਰਲ ਪੋਸਟ ਗੁੰਮਰਾਹਕੁਨ ਪਾਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਵੀਡੀਓ ਦਾ ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ ਹਿੰਸਾ ਨਾਲ ਕੋਈ ਸਬੰਧ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਦਿੱਲੀ ਦੰਗਿਆਂ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਦੀ BBC ਦੀ ਡੋਕੂਮੈਂਟਰੀਦਾ ਵੀਡੀਓ ਹੈ।

Claim- BBC report on Tripura Riots 
Claimed By- FB User Syed Moiz Maktedar
Fact Check- Misleading