Fact Check: ਕੀ ਇਹ ਤਸਵੀਰਾਂ ਅਯੋਧਿਆ 'ਚ ਮਨਾਏ ਹਾਲੀਆ ਦੀਪੋਤਸਵ ਦੀਆਂ ਹਨ? 

Fact Check Old images from Ayodhya revived as recent

RSFC (Team Mohali)- ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਕੁਝ ਤਸਵੀਰਾਂ ਵਾਇਰਲ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਵਿਚ ਨਦੀ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਦੀਵਿਆਂ ਨੂੰ ਬਲਦਿਆਂ ਵੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਤਸਵੀਰਾਂ ਅਯੋਧਿਆ ਵਿਖੇ ਹਾਲ ਵਿਚ ਮਨਾਈ ਗਈ ਦੀਵਾਲੀ ਦੀਆਂ ਹਨ। 

ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਸਪੋਕਸਮੈਨ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪੜਤਾਲ ਵਿਚ ਪਾਇਆ ਕਿ ਵਾਇਰਲ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਕੁਝ ਤਸਵੀਰਾਂ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਵਾਰ ਪੂਰੇ ਧੂਮ-ਧਾਮ ਅਯੋਧਿਆ ਵਿਖੇ ਦੀਵਾਲੀ 'ਤੇ ਦੀਪੋਤਸਵ ਮਨਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। 

ਵਾਇਰਲ ਪੋਸਟ

ਕੇਂਦਰੀ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ "Prahlad Singh Patel" ਨੇ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਨੂੰ ਸਾਂਝਾ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਤਸਵੀਰਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ੇਅਰ ਕਰਦਿਆਂ ਲਿਖਿਆ, "अयोध्या की दिवाली के मनमोहक चित्र।"

ਇਸ ਪੋਸਟ ਨੂੰ ਹੇਠਾਂ ਕਲਿਕ  ਕਰ ਵੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਪੜਤਾਲ

ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਦੀ ਪੜਤਾਲ ਅਸੀਂ ਇੱਕ-ਇੱਕ ਕਰਕੇ ਗੂਗਲ ਰਿਵਰਸ ਇਮੇਜ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ।

ਪਹਿਲੀ ਤਸਵੀਰ

ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਤਸਵੀਰ ਇੰਡਸ ਸਕਰੋਲ ਦੁਆਰਾ ਅਕਤੂਬਰ 26, 2019 ਨੂੰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਇਕ ਆਰਟੀਕਲ ਵਿੱਚ ਮਿਲੀ। ਮਤਲਬ ਇਹ ਤਸਵੀਰ ਹਾਲੀਆ ਨਹੀਂ ਹੈ।

ਦੂਜੀ ਤਸਵੀਰ

ਦੂਜੀ ਤਸਵੀਰ ਸਾਨੂੰ Hindustan Times ਦੀ ਇੱਕ ਹਾਲੀਆ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਮਿਲੀ। ਇਸ ਤਸਵੀਰ ਨੂੰ ਸ਼ੇਅਰ ਕਰਦਿਆਂ ਕੈਪਸ਼ਨ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ, "On the occasion of Deepotsav, out of 12 lakh diyas, 9,51,000 earthen lamps were lit on the bank of the Saryu river in Ayodhya.  (HT Photo)"

ਮਤਲਬ ਇਹ ਤਸਵੀਰ ਹਾਲ ਦੀ ਹੀ ਹੈ।

ਤੀਜੀ ਤਸਵੀਰ

ਇਹ ਤਸਵੀਰ ਸਾਨੂੰ 26 ਅਕਤੂਬਰ 2019 ਦੇ ਇੱਕ ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿਚ ਮਿਲੀ। ਮੀਡੀਆ ਪੋਰਟਲ ਰੈਡਿਫ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਇੱਕ ਆਰਟੀਕਲ ਵਿਚ ਇਸਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

ਮਤਲਬ ਇਹ ਤਸਵੀਰ ਵੀ ਹਾਲੀਆ ਨਹੀਂ ਹੈ।

ਚੌਥੀ ਤਸਵੀਰ

ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਤਸਵੀਰ freepressjournal.in ਦੁਆਰਾ 24 ਸਿਤੰਬਰ 2019 ਨੂੰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਇਕ ਆਰਟੀਕਲ ਵਿਚ ਮਿਲੀ। ਇਸ ਤਸਵੀਰ ਲਈ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਮੀਡੀਆ ਏਜੰਸੀ ਪੀਟੀਆਈ ਨੂੰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ।

ਮਤਲਬ ਸਾਫ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਤਸਵੀਰ ਵੀ ਹਾਲੀਆ ਨਹੀਂ ਹੈ।

ਨਤੀਜਾ- ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਸਪੋਕਸਮੈਨ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪੜਤਾਲ ਵਿਚ ਪਾਇਆ ਕਿ ਵਾਇਰਲ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਕੁਝ ਤਸਵੀਰਾਂ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਵਾਰ ਪੂਰੇ ਧੂਮ-ਧਾਮ ਅਯੋਧਿਆ ਵਿਖੇ ਦੀਵਾਲੀ 'ਤੇ ਦੀਪੋਤਸਵ ਮਨਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।

Claim- Latest images of Diwali celebration from Ayodhya
Claimed By- Union Minitser Prahlad Singh Patel
Fact Check- Misleading