Fact Check: ਅਫ਼ਗ਼ਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿਖੇ ਆਏ ਭੁਚਾਲ ਦੀ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਹੈ ਇਹ ਵਾਇਰਲ ਤਸਵੀਰ

Fact Check Old image from Pakistan shared as recent Afghanistan Earthquake

RSFC (Team Mohali)- ਬੀਤੇ ਦਿਨਾਂ ਅਫ਼ਗ਼ਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿਖੇ ਭੁਚਾਲ ਆਇਆ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਤਬਾਹੀ ਦਾ ਮੰਜ਼ਰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਭੁਚਾਲ ਨੇ ਲੱਗਭਗ 1000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜਾਨ ਲੈ ਲਈ। ਹੁਣ ਇਸ ਭੁਚਾਲ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਇੱਕ ਤਸਵੀਰ ਵਾਇਰਲ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ ਜਿਸਦੇ ਵਿਚ ਇੱਕ ਸੜਕ 'ਤੇ ਵੱਡੀਆਂ ਦਰਾੜਾਂ ਨੂੰ ਵੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਇਸ ਤਸਵੀਰ ਨੂੰ ਅਫ਼ਗ਼ਾਨਿਸਤਾਨ ਭੁਚਾਲ ਨਾਲ ਜੋੜਕੇ ਵਾਇਰਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਸਪੋਕਸਮੈਨ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪੜਤਾਲ ਵਿਚ ਪਾਇਆ ਕਿ ਵਾਇਰਲ ਹੋ ਰਹੀ ਤਸਵੀਰ ਪੁਰਾਣੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਹੈ ਨਾ ਕਿ ਅਫ਼ਗ਼ਾਨਿਸਤਾਨ ਦੀ। ਵਾਇਰਲ ਪੋਸਟ ਗੁੰਮਰਾਹਕੁਨ ਹੈ। 

ਵਾਇਰਲ ਪੋਸਟ

ਫੇਸਬੁੱਕ ਯੂਜ਼ਰ "Parvez Malik" ਨੇ ਵਾਇਰਲ ਤਸਵੀਰ ਸ਼ੇਅਰ ਕਰਦਿਆਂ ਲਿਖਿਆ, "अफगानिस्तान में भूकंप से हुई तबाही का मंजर
अल्लाह रहम करे"

ਇਸ ਪੋਸਟ ਨੂੰ ਇਥੇ ਕਲਿਕ ਕਰ ਵੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਪੜਤਾਲ

ਪੜਤਾਲ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰਦਿਆਂ ਅਸੀਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸ ਤਸਵੀਰ ਨੂੰ ਗੂਗਲ ਰਿਵਰਸ ਇਮੇਜ ਟੂਲ ਵਿਚ ਅਪਲੋਡ ਕਰ ਸਰਚ ਕੀਤਾ। ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਤਸਵੀਰ ਕਈ ਪੁਰਾਣੀ ਖਬਰਾਂ ਵਿਚ ਅਪਲੋਡ ਮਿਲੀ। 

ਵਾਇਰਲ ਤਸਵੀਰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਹੈ 

ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਤਸਵੀਰ Live Mint ਦੀ ਇੱਕ ਖਬਰ ਵਿਚ ਸ਼ੇਅਰ ਕੀਤੀ ਮਿਲੀ। ਖਬਰ 25 ਸਿਤੰਬਰ 2019 ਨੂੰ ਸ਼ੇਅਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਸਿਰਲੇਖ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ,  "Death toll rises to 37 in PoK earthquake, as families bury loved ones"

ਇਸ ਖਬਰ ਅਨੁਸਾਰ ਮਾਮਲਾ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਧੀਨ ਪੈਂਦੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦਾ ਹੈ ਜਿਥੇ ਭੁਚਾਲ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਨਜ਼ਾਰਾ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਸੀ। ਖਬਰ ਵਿਚ ਤਸਵੀਰ ਨਾਲ ਕੈਪਸ਼ਨ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, "Shortly after the tremor hit, Pakistan's military dispatched troops and medical teams to the quake-affected area to assist civilian authorities in helping victims (Photo: PTI)"

ਇਸ ਕੈਪਸ਼ਨ ਵਿਚ ਇਸ ਤਸਵੀਰ PTI ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਹੋਰ ਸਰਚ ਕਰਨ 'ਤੇ ਸਾਨੂੰ ਮਾਮਲੇ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ BBC ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਜਿਸਦੇ ਵਿਚ ਇਸ ਭੁਚਾਲ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਵੀਡੀਓ ਕਲਿਪ ਵੇਖੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਮਤਲਬ ਸਾਫ ਸੀ ਕਿ ਵਾਇਰਲ ਤਸਵੀਰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਹੈ।

ਨਤੀਜਾ- ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਸਪੋਕਸਮੈਨ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪੜਤਾਲ ਵਿਚ ਪਾਇਆ ਕਿ ਵਾਇਰਲ ਹੋ ਰਹੀ ਤਸਵੀਰ ਪੁਰਾਣੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਹੈ ਨਾ ਕਿ ਅਫ਼ਗ਼ਾਨਿਸਤਾਨ ਦੀ। ਵਾਇਰਲ ਪੋਸਟ ਗੁੰਮਰਾਹਕੁਨ ਹੈ। 

Claim- Image of Recent Situation Caused By Massive Earthquake in Afghanistan
Claimed By- FB User Parvez Malik
Fact Check- Misleading