ਤੱਥ ਜਾਂਚ: 2018 ਦੇ ਵੀਡੀਓ ਨੂੰ ਹਾਲੀਆ ਦੱਸ ਕੇ ਫਰਜ਼ੀ ਦਾਅਵੇ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਵਾਇਰਲ

ਸਪੋਕਸਮੈਨ ਸਮਾਚਾਰ ਸੇਵਾ

Fact Check

ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਸਪੋਕਸਮੈਨ ਨੇ ਅਪਣੀ ਪੜਤਾਲ ਵਿਚ ਪਾਇਆ ਕਿ ਵਾਇਰਲ ਵੀਡੀਓ ਹਾਲੀਆ ਨਹੀਂ ਹੈ।

2018 video viral with false claim

ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਸਪੋਕਸਮੈਨ (ਮੋਹਾਲੀ ਟੀਮ): ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ‘ਤੇ ਇਕ ਵੀਡੀਓ ਕਾਫੀ ਵਾਇਰਲ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਵੀਡੀਓ ਸਬੰਧੀ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਬੀਤੇ ਦਿਨੀਂ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਉਜੈਨ ਵਿਚ ਆਰਐਸਐਸ ਦੀ ਰੈਲੀ ਦੌਰਾਨ ਹੋਈ ਪੱਥਰਬਾਜ਼ੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਿੰਦੂ ਭਾਈਚਾਰਾ ਮਸਜਿਦ ਦੇ ਬਾਹਰ ਇਕੱਠਾ ਹੋਇਆ।

ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਸਪੋਕਸਮੈਨ ਨੇ ਅਪਣੀ ਪੜਤਾਲ ਵਿਚ ਪਾਇਆ ਕਿ ਵਾਇਰਲ ਵੀਡੀਓ ਹਾਲੀਆ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਫਰਜ਼ੀ ਦਾਅਵੇ ਨਾਲ ਵਾਇਰਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਵਾਇਰਲ ਪੋਸਟ ਦਾ ਦਾਅਵਾ

ਟਵਿਟਰ ਯੂਜ਼ਰ Ekta Singh Social yogi @Ektasin97789408 ਨੇ 27 ਦਸੰਬਰ 2020 ਨੂੰ ਵੀਡੀਓ ਸ਼ੇਅਰ ਕੀਤੀ। ਯੂਜ਼ਰ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ मध्य प्रदेश के उज्जैन मे जिहादी मुल्लो द्वारा पथराव के खिलाफ हिन्दुओं ने मस्जिद के सामने अपनी एकता का परिचय दिखाया देखें विडियो।

ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਵੀ ਕਈ ਯੂਜ਼ਰ ਵੀਡੀਓ ਨੂੰ ਫਰਜ਼ੀ ਦਾਅਵੇ ਨਾਲ ਸ਼ੇਅਰ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।

ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਸਪੋਕਸਮੈਨ ਦੀ ਪੜਤਾਲ

ਵਾਇਰਲ ਵੀਡੀਓ ਸਬੰਧੀ ਦਾਅਵੇ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਲਈ  ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀਡੀਓ ਦੇ ਸਕਰੀਨਸ਼ਾਟ ਨੂੰ ਰਿਵਰਸ ਇਮੇਜ ਸਰਚ ਕੀਤਾ। Yandex image search ਟੂਲ ‘ਤੇ ਖੋਜ ਕਰਨ ‘ਤੇ ਯੂਟਿਊਬ ਲਿੰਕ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ।

ਇਹ ਵੀਡੀਓ Vish R K ਚੈਨਲ ਵੱਲੋਂ 13 ਅਪ੍ਰੈਲ 2019 ਨੂੰ ਅਪਲੋਡ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਵੀਡੀਓ ਦਾ ਟਾਈਟਲ ਹੈ ‘Ramnavami at kalaburgi 2019 banayenge mandir in front of masjid in quadri chowk kalaburgi’ । ਇਹ ਉਹੀ ਵੀਡੀਓ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਫਰਜ਼ੀ ਦਾਅਵੇ ਨਾਲ ਵਾਇਰਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।

https://youtu.be/_ace35hPmvU

ਇਸ ਤੋਂ ਪੁਸ਼ਟੀ ਹੋਈ ਕਿ ਵਾਇਰਲ ਦਾਅਵਾ ਫਰਜ਼ੀ ਹੈ ਤੇ ਵੀਡੀਓ ਪੁਰਾਣੀ ਹੈ। ਵੀਡੀਓ ਦੀ ਵਧੇਰੇ ਪੁਸ਼ਟੀ ਲਈ ਵੀਡੀਓ ਦੇ ਟਾਈਟਲ ਨਾਲ ਸਰਚ ਕੀਤਾ, ਇੱਥੇ ਇਕ ਵੀਡੀਓ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ, ਇਹ ਵੀਡੀਓ 30 ਮਾਰਚ 2018 ਨੂੰ ਅਪਲੋਡ ਕੀਤੀ ਗਈ, ਇਹ ਵੀਡੀਓ 3 ਮਿੰਟ ਦੀ ਹੈ। ਵੀਡੀਓ ਦਾ ਟਾਈਟਲ ਹੈ ‘ HISTORY!!! 30000+ people singing BAJARANG song in RAM NAVAMI utsav gulbarga 2018(JAI SHREE RAM)’

ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ Ram navmi 2018 At Karnataka masjid ਕੀਵਰਡ ਨਾਲ ਯੂਟਿਊ ‘ਤੇ ਸਰਚ ਕੀਤਾ। ਇੱਥੇ ਦੋ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਦੀਆਂ ਕਈ ਵੀਡੀਓਜ਼ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈਆਂ। ਪੜਤਾਲ ਦੌਰਾਨ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਕਿ 2020 ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿਚ ਵੀ ਇਸ ਵੀਡੀਓ ਨੂੰ ਨਾਗਰਿਕਤਾ ਸੋਧ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਵਿਚ ਹੋ ਰਹੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਨਾਲ ਜੋੜ ਕੇ ਵਾਇਰਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।  

ਦਰਅਸਲ ਮਾਰਚ 2018 ਵਿਚ ਕਰਨਾਟਕ ਦੇ ਗੁਲਬਰਗਾ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਚ ਰਾਮ ਨਵਮੀ ਉੱਤੇ ਇਕ ਸ਼ੋਭਾ ਯਾਤਰਾ ਕੱਢੀ ਗਈ ਸੀ। ਵਾਇਰਲ ਵੀਡੀਓ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੀ ਹੈ।

ਨਤੀਜਾ: ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਸਪੋਕਸਮੈਨ ਨੇ ਅਪਣੀ ਜਾਂਚ ਵਿਚ ਪਾਇਆ ਕਿ ਵਾਇਰਲ ਵੀਡੀਓ ਹਾਲੀਆ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਕਰੀਬ 2 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੀ ਹੈ।

Claim – ਆਰਐਸਐਸ ਦੀ ਰੈਲੀ ‘ਤੇ ਹੋਏ ਪਥਰਾਅ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਸਜਿਦ ਦੇ ਬਾਹਰ ਇਕੱਠੇ ਹੋਏ ਹਿੰਦੂ

Claimed By - Ekta Singh Social yogi

Fact Check - ਫਰਜ਼ੀ