Cultivation of mint is making the farmers of Punjab prosperous

ਮੋਗਾ, (ਅਮਜਦ ਖ਼ਾਨ), ਕਣਕ ਝੋਨੇ ਦੇ ਸਥਿਰ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਰਵਾਇਤੀ ਫ਼ਸਲੀ ਚੱਕਰ ਦਾ ਪੱਲਾ ਛੱਡ ਵਪਾਰਕ ਫ਼ਸਲ ਪੁਦੀਨੇ (ਮੈਂਥਾ) ਦੀ ਖੇਤੀ ਅਪਨਾਉਣ ਵਾਲੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਮੋਗਾ ਦੇ ਕਰੀਬ ਇਕ ਹਜ਼ਾਰ ਕਿਸਾਨ ਪਰਵਾਰ ਲਗਾਤਾਰ ਖ਼ੁਸ਼ਹਾਲੀ ਵਲ ਵਧ ਰਹੇ ਹਨ। ਕਿਸਾਨ ਇਸ ਬਹੁ ਫ਼ਸਲੀ ਖੇਤੀ ਚੱਕਰ ਨੂੰ ਅਪਣਾ ਕੇ ਇਕ ਹੀ ਖੇਤ ਵਿਚੋਂ ਸਾਲ ਵਿਚ ਤਿੰਨ ਫ਼ਸਲਾਂ ਲੈ ਕੇ ਵਧੇਰੇ ਆਮਦਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਵਰਗੇ ਅਨਮੋਲ ਕੁਦਰਤੀ ਸੋਮੇ ਦੀ ਬੱਚਤ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਫ਼ਸਲ ਦੀ ਰਹਿੰਦ ਖੂਹਿੰਦ ਨੂੰ ਬਾਲਣ ਵਜੋਂ ਵਰਤ ਕੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਨੂੰ ਵੀ ਪਲੀਤ ਹੋਣੋ ਬਚਾਅ ਰਹੇ ਹਨ। 

 ਡਾਲਾ ਦੇ ਮੈਂਥਾ ਤੇਲ ਪਲਾਂਟ ਤੇ ਇਲਾਕੇ ਵਿਚ ਪੁਦੀਨੇ ਦੀ ਖੇਤੀ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੰਦਿਆਂ ਪਲਾਂਟ ਦੇ ਸੰਚਾਲਕ ਪਰਮਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਦਸਿਆ ਕਿ ਕਰੀਬ 15 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਡਾਲਾ ਵਿਖੇ ਪੁਦੀਨੇ ਦਾ ਤੇਲ ਕਸੀਦਣ ਵਾਲੇ ਪਲਾਂਟ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕਰ ਕੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਪੁਦੀਨੇ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤਕਾਰੀ ਨਾਲ ਜੋੜਨ ਦੇ ਯਤਨ ਆਰੰਭੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਤੇ ਪਲਾਂਟ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਖ਼ੁਸ਼ਹਾਲੀ ਸਦਕਾ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਕਿਸਾਨ ਪੁਦੀਨੇ ਦੀ ਖੇਤੀ ਵਲ ਆਕਰਸ਼ਤ ਹੋਣ ਲੱਗੇ।

ਜਿਸ ਵਿਚ ਲਸਣ, ਆਲੂ, ਕਣਕ, ਅਰਬੀ, ਮੱਕੀ ਅਤੇ ਪੁਦੀਨੇ ਨਾਲ ਸਾਂਝੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕਰ ਕੇ ਦੋਹਰੀ ਫ਼ਸਲ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜੋ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਲਾਹੇਵੰਦ ਸਾਬਤ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਪੁਦੀਨੇ ਦੀਆਂ ਤਿੰਨ ਮੁੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਜਿਨਾਂ ਦੀ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਮੰਡੀ 'ਚ ਵਧੇਰੇ ਮੰਗ ਹੈ ਅਤੇ ਝਾੜ ਤੇ ਗੁਣਵੱਤਾ ਪੱਖੋਂ ਵੀ ਉਤਮ ਹਨ, ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। 

ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਸਿਆ ਕਿ ਪੁਦੀਨੇ ਦੀਆਂ 6 ਨਵੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਇਜਾਦ ਹੋਈਆਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਤਿੰਨ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਜਨਵਰੀ ਤੇ ਕਟਾਈ ਜੂਨ ਵਿਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉਪਰੰਤ ਬਾਸਮਤੀ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਡਾਲਾ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਦਸਿਆ ਕਿ ਇਸ ਵੇਲੇ ਭਾਰਤ ਦੁਨੀਆਂ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਮੈਂਥਾ ਤੇਲ ਨਿਰਯਾਤਕ ਦੇਸ਼ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੁਦਰਾ ਹਾਸਲ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ।

ਇਸ ਤਰਾਂ ਇਕ ਏਕੜ ਤੋਂ ਔਸਤਨ 40 ਤੋਂ 50 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਤਕ ਦੀ ਕਮਾਈ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤੇ ਸਾਲ ਵਿਚ ਦੋ ਫ਼ਸਲਾਂ ਹੋਰ ਚੁਕੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਲਾਹੇਵੰਦ ਸੌਦਾ ਹੈ। ਪੁਦੀਨੇ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤਕਾਰੀ ਸਬੰਧੀ ਜਦੋਂ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਿਕਾਸ ਅਫ਼ਸਰ ਡਾਥਜਸਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਬਰਾੜ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਕਿਸਾਨੀ ਲਈ ਲਾਹੇਵੰਦ ਕਰਾਰ ਦਿੰਦਿਆਂ ਦਸਿਆ ਕਿ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ  ਵਿਚ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਮੈਂਥੇ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤਕਾਰੀ ਨੂੰ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਅਪਣਾਇਆ ਹੈ ਤੇ ਕਰੀਬ 10 ਹਜ਼ਾਰ ਏਕੜ ਵਿਚ ਪੁਦੀਨੇ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ

ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਿਭਾਗ ਵਲੋਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਪੁਦੀਨੇ ਦੀ ਖੇਤੀ ਨੂੰ ਵਾਧੂ ਫ਼ਸਲ ਵਜੋਂ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਵਲੋਂ ਕਣਕ, ਲਸਣ ਤੇ ਪਿਆਜ ਨਾਲ ਵੀ ਪੁਦੀਨੇ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਜੋ ਮੁੱਖ ਫ਼ਸਲ ਨੂੰ ਲਾਏ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਵਾਧੂ ਫ਼ਸਲ ਵਜੋਂ ਤਿਆਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।